1 K ei whakamanamana koe ki te ra apopo; kahore hoki koe e mohio ko te aha e puta mai i roto i te ra.
Não te glories do dia de amanhã; porque não sabes o que produzirá o dia.
2 M a tetahi atu tangata te whakamoemiti mou, kaua ma tou mangai ake; ma te tangata ke, kaua ma ou ngutu ake.
Seja outro o que te louve, e não a tua boca; o estranho, e não os teus lábios.
3 H e taimaha te kohatu, he taimaha ano te kirikiri; he taimaha atu ia i a raua tahi te pukuriri o te wairangi.
Pesada é a pedra, e a areia também; mas a ira do insensato é mais pesada do que elas ambas.
4 H e mea nanakia te riri, he rutaki te aritarita; ko wai ia e tu i mua i te hae?
Cruel é o furor, e impetuosa é a ira; mas quem pode resistir ã inveja?
5 H e pai ke te riri matanui i te aroha huna.
Melhor é a repreensão aberta do que o amor encoberto.
6 K o nga patu a te hoa aroha he mea na te pono: ko nga kihi ia a te hoariri auau rawa.
Fiéis são as feridas dum amigo; mas os beijos dum inimigo são enganosos.
7 E ngaruru ana te wairua makona ki te honikoma: engari ki te wairua hiakai, reka kau nga mea kawa katoa.
O que está farto despreza o favo de mel; mas para o faminto todo amargo é doce.
8 R ite tonu ki te manu e atiutiu noa atu ana i tona kohanga te tangata e atiutiu noa atu ana i tona wahi.
Qual a ave que vagueia longe do seu ninho, tal é o homem que anda vagueando longe do seu lugar.
9 H e whakahari ngakau te hinu me te whakakakara; he pera ano nga ahuareka o to te tangata hoa aroha i ahu mai i nga tikanga mateoha i whakatakotoria e tona ngakau.
O óleo e o perfume alegram o coração; assim é o doce conselho do homem para o seu amigo.
10 K o tou hoa aroha ake, a ko te hoa hoki o tou papa, kaua e whakarerea; kaua hoki e haere ki te whare o tou tuakana i te ra e mate ai koe: he pai ke hoki te hoa e tata ana i te tuakana i tawhiti.
Não abandones o teu amigo, nem o amigo de teu pai; nem entres na casa de teu irmão no dia de tua adversidade. Mais vale um vizinho que está perto do que um irmão que está longe.
11 E taku tama, kia whakaaro nui, kia koa ai toku ngakau, kia whakahoki kupu ai hoki ahau ki te hunga e tawai ana ki ahau.
Sê sábio, filho meu, e alegra o meu coração, para que eu tenha o que responder
12 E kite atu ana te tangata tupato i te he, a ka huna i a ia: tena ko te kuware, haere tonu atu, mamae tonu atu.
O prudente vê o mal e se esconde; mas os insensatos passam adiante e sofrem a pena.
13 T angohia te kakahu o te kaiwhakakapi mo te tangata ke; tona taunaha ano hoki mo ta te wahine ke.
Tira a roupa
14 K o te tangata e maranga ana i te atatu, he nui hoki tona reo ki te manaaki i tona hoa ka kiia tana he kanga.
O que bendiz ao seu amigo em alta voz, levantando-se de madrugada, isso lhe será contado como maldição.
15 H e maturuturu e puputu tonu ana i te ra nui te ua, he wahine ngangare, rite tonu raua:
A goteira contínua num dia chuvoso e a mulher rixosa são semelhantes;
16 K o te tangata e mea ana ki te pehi i a ia, e mea ana ki te pehi i te hau, a ka tutaki tona ringa matau ki te hinu.
retê-la é reter o vento, ou segurar o óleo com a destra.
17 K o te rino hei whakakoi mo te rino; waihoki ko te tangata ano hei whakakoi i te mata o tona hoa.
Afia-se o ferro com o ferro; assim o homem afia o rosto do seu amigo.
18 K o te kaitiaki o te piki, ka kai i ona hua: ka whakahonoretia te tangata e whakaaro ana ki tona rangatira.
O que cuida da figueira comerá do fruto dela; e o que vela pelo seu senhor será honrado.
19 H e pera i te wai, tiro atu, tiro mai he kanohi, ka pena ano to te tangata ngakau ki te tangata.
Como na água o rosto corresponde ao rosto, assim o coração do homem ao homem.
20 K o te reinga, ko te whakangaromanga, e kore e makona; e kore ano hoki e makona nga kanohi o te tangata.
O Seol e o Abadom nunca se fartam, e os olhos do homem nunca se satisfazem.
21 K o te oko tahu para mo te hiriwa, ko te oumu mo te koura; a, ko te whakanui i a ia, hei whakamatautau mo te tangata.
O crisol é para a prata, e o forno para o ouro, e o homem é provado pelos louvores que recebe.
22 A hakoa i tukua e koe te wairangi ki te tuki i roto i te kumete i waenga i nga witi pepe, e kore tona whakaarokore e riro.
Ainda que pisasses o insensato no gral entre grãos pilados, contudo não se apartaria dele a sua estultícia.
23 K ia anga nui koa kia mohio ki te ahua o au hipi, a kia pai te tiaki i au kahui kau:
Procura conhecer o estado das tuas ovelhas; cuida bem dos teus rebanhos;
24 E kore hoki te taonga e mau tonu; e mau ianei te karauna ki nga whakatupuranga katoa?
porque as riquezas não duram para sempre; e duraria a coroa de geração em geração?
25 K ua whaiti te hei, e kitea ana te tupu hou, a e kohikohia ana nga otaota o nga maunga.
Quando o feno é removido, e aparece a erva verde, e recolhem-se as ervas dos montes,
26 H ei mea kakahu mou nga reme, a koe nga koati hei utu mo te mara.
os cordeiros te proverão de vestes, e os bodes, do preço do campo.
27 A tera te waiu koati, he nui noa atu hei kai mau, hei kai hoki ma tou whare, hei oranga ano hoki mo au kotiro.
E haverá bastante leite de cabras para o teu sustento, para o sustento da tua casa e das tuas criadas.