1 H e pera i te hukarere i te raumati, i te ua hoki i te kotinga witi, te kore e tau o te honore mo te wairangi.
Como a neve no verão, e como a chuva no tempo da ceifa, assim não convém ao tolo a honra.
2 H e pera i te manu e rererere noa ana, i te waroa i ona rerenga te kanga pokanoa; e kore e whakatau.
Como o pássaro no seu vaguear, como a andorinha no seu voar, assim a maldição sem causa não encontra pouso.
3 H e whiu mo te hoiho, he paraire mo te kaihe, a he rakau mo te tuara o nga wairangi.
O açoite é para o cavalo, o freio para o jumento, e a vara para as costas dos tolos.
4 K ei rite ki tona whakaarokore tau whakautu ki te wairangi, kei rite hoki a koe na ki a ia.
Não respondas ao tolo segundo a sua estultícia, para que também não te faças semelhante a ele.
5 K ia rite ki tona whakaarokore tau whakautu ki te wairangi, kei mea ia he whakaaro nui ia.
Responde ao tolo segundo a sua estultícia, para que ele não seja sábio aos seus próprios olhos.
6 K o te tangata e tuku korero ana ma te ringa o te wairangi, e tapahi ana i ona waewae ano, e inumia ana hoki te he.
Os pés decepa, e o dano bebe, quem manda mensagens pela mão dum tolo.
7 E tautau noa ana nga waewae o te kopa: he pera hoki te whakatauki i te mangai o te wairangi.
As pernas do coxo pendem frouxas; assim é o provérbio na boca dos tolos.
8 K o te takai mea whakapaipai i roto i te puranga kohatu, ko tona rite kei te tangata e whakakororia ano i te wairangi.
Como o que ata a pedra na funda, assim é aquele que dá honra ao tolo.
9 E rite ana ki te tataramoa e wero nei i te ringa o te haurangi, koia ano te whakatauki i te mangai o nga wairangi.
Como o espinho que entra na mão do ébrio, assim é o provérbio na mão dos tolos.
10 K a rite ki te kaikopere i tu ai te katoa, te tangata e utu ana i te wairangi me te tangata hoki e utu ana i nga tira haere.
Como o flecheiro que fere a todos, assim é aquele que assalaria ao transeunte tolo, ou ao ébrio.
11 K a rite ki te kuri e hoki nei ki tona ruaki, te wairangi e tuarua ana i tona poauau.
Como o cão que torna ao seu vômito, assim é o tolo que reitera a sua estultícia.
12 K a kite koe i te tangata e mea ana ki a ia he whakaaro nui? Ki ta te whakaaro tera e rahi ake ta te wairangi i tana.
Vês um homem que é sábio a seus próprios olhos? Maior esperança há para o tolo do que para ele.
13 E ki ana te mangere, He raiona kei te ara; he raiona kei nga waharoa.
Diz o preguiçoso: Um leão está no caminho; um leão está nas ruas.
14 H e pera i te tatau e tahurihuri ra i runga i ona inihi, koia ano te mangere i runga i tona moenga.
Como a porta se revolve nos seus gonzos, assim o faz o preguiçoso na sua cama.
15 E kuhua ana e te mangere tona ringa ki te rihi; he mahi ngenge rawa ki a ia te whakahoki mai ki tona mangai.
O preguiçoso esconde a sua mão no prato, e nem ao menos quer levá-la de novo ã boca.
16 H e nui ke ake te whakaaro nui o te mangere, ki tana nei whakaaro, i to nga tangata tokowhitu e whakaatu ana i te tikanga.
Mais sábio é o preguiçoso a seus olhos do que sete homens que sabem responder bem.
17 K o te tangata e haere atu ana, e pokanoa ana ki te whawhai ehara nei i a ia, ko tona rite kei te tangata e hopu ana i te kuri ki ona taringa.
O que, passando, se mete em questão alheia é como aquele que toma um cão pelas orelhas.
18 R ite tonu ki te haurangi e makamaka ana i nga mea mura, i nga pere, i te mate,
Como o louco que atira tições, flechas, e morte,
19 T e tangata e tinihanga ana ki tona hoa, e mea ana, He teka ianei he takaro taku?
assim é o homem que engana o seu próximo, e diz: Fiz isso por brincadeira.
20 K i te kahore he wahie, ka mate te ahi: ki te kore hoki he tangata kawekawe korero, ka mutu te ngangare.
Faltando lenha, apaga-se o fogo; e não havendo difamador, cessa a contenda.
21 H e waro ki nga ngarahu wera, he wahie ki te ahi; he pera te tangata totohe ki te tahu i te ngangare.
Como o carvão para as brasas, e a lenha para o fogo, assim é o homem contencioso para acender rixas.
22 H e rite nga kupu a te kaikawekawe korero ki te maramara reka, tae tonu iho ki nga wahi o roto rawa o te kopu.
As palavras do difamador são como bocados deliciosos, que descem ao íntimo do ventre.
23 H e ngutu puka me te ngakau kino, ko te rite kei te oko oneone i whakakikoruatia ki te para hiriwa.
Como o vaso de barro coberto de escória de prata, assim são os lábios ardentes e o coração maligno.
24 K o te tangata mauahara e whakaware ana ki ona ngutu, otiia e rongoatia ana e ia te tinihanga ki roto ki a ia:
Aquele que odeia dissimula com os seus lábios; mas no seu interior entesoura o engano.
25 K i te pai tona reo, kaua e whakapono ki a ia; e whitu hoki nga mea whakarihariha kei roto i tona ngakau.
Quando te suplicar com voz suave, não o creias; porque sete abominações há no teu coração.
26 A hakoa hipoki tona mauahara i a ia ki te tinihanga, ka whakakitea nuitia tona kino ki te aroaro o te whakaminenga.
Ainda que o seu ódio se encubra com dissimulação, na congregação será revelada a sua malícia.
27 K o te tangata e keri ana i te rua, ka taka ano ki roto: a ko te tangata e huri ana i te kohatu, ka hoki mai ano ki runga ki a ia.
O que faz uma cova cairá nela; e a pedra voltará sobre aquele que a revolve.
28 E kino ana te arero teka ki ana i kuru ai; a, ko ta te mangai whakapati, he mahi kia ngaro.
A língua falsa odeia aqueles a quem ela tenha ferido; e a boca lisonjeira opera a ruína.