1 T oda mulher sábia edifica a sua casa; a insensata, porém, derruba-a com as suas mãos.
Naag kastoo caqli lahu gurigeeday dhistaa, Laakiinse nacasaddu gacmaheeday ku dumisaa.
2 Q uem anda na sua retidão teme ao Senhor; mas aquele que é perverso nos seus caminhos despreza-o.
Kii qummanaantiisa ku socda ayaa Rabbiga ka cabsada, Laakiinse kii jidkiisa ku qalloocan wuu quudhsadaa isaga.
3 N a boca do tolo está a vara da soberba, mas os lábios do sábio preservá-lo-ão.
Afka nacasyada waxaa ka soo biqla kibir; Laakiinse kuwa caqliga leh bushimahooda ayaa iyaga dhawri doona.
4 O nde não há bois, a manjedoura está vazia; mas pela força do boi há abundância de colheitas.
Meeshii aan dibi joogin qabaalkii ay wax ka cuni jireen waa baabbah; Laakiinse kordhinta badanu waxay ku timaadaa xoogga dibiga.
5 A testemunha verdadeira não mentirá; a testemunha falsa, porém, se desboca em mentiras.
Markhaatigii aamin ahu been ma sheego, Laakiinse markhaatigii been ahu been buu ku hadlaa.
6 O escarnecedor busca sabedoria, e não a encontra; mas para o prudente o conhecimento é fácil.
Kii wax quudhsadaa xigmad buu doondoonaa, mana helo, Laakiinse aqoontu waa u fudud dahay kii waxgarasho leh.
7 V ai-te da presença do homem insensato, pois nele não acharás palavras de ciência.
Nacaska hortiisa ka fogow, Waayo, bushimihiisa aqoon ka heli maysid.
8 A sabedoria do prudente é entender o seu caminho; porém a estultícia dos tolos é enganar.
Ninkii miyir leh xigmaddiisu waa inuu jidkiisa gartaa, Laakiinse nacasyada nacasnimadoodu waa khiyaano.
9 A culpa zomba dos insensatos; mas os retos têm o favor de Deus.
Nacasyadu dembigay ku majaajiloodaan, Laakiinse kuwa qumman waxaa ku dhex jirta raallinimo.
10 O coração conhece a sua própria amargura; e o estranho não participa da sua alegria.
Qalbigu qadhaadhnimadiisuu yaqaan, Oo shisheeyena farxaddiisa lama qaybsado.
11 A casa dos ímpios se desfará; porém a tenda dos retos florescerá.
Guriga kuwa sharka leh waa la afgembiyi doonaa, Laakiinse taambuugga kuwa qummanu waa barwaaqoobi doonaa.
12 H á um caminho que ao homem parece direito, mas o fim dele conduz ã morte.
Waxaa jirta waddo dadka la hagaagsan, Laakiinse dhammaadkeedu waa waddooyinka dhimashada.
13 A té no riso terá dor o coração; e o fim da alegria é tristeza.
Qalbigu xataa qosol waa ku murugoodaa, Oo farxad dhammaadkeeduna waa caloolxumo.
14 D os seus próprios caminhos se fartará o infiel de coração, como também o homem bom se contentará dos seus.
Kii xaqnimada qalbigiisa dib ugaga noqdaa jidkiisuu ka dhergi doonaa, Oo ninkii wanaagsanuna wuxuu ka dhergi doonaa naftiisa.
15 O simples dá crédito a tudo; mas o prudente atenta para os seus passos.
Kii garaaddaranu eray kasta wuu rumaystaa, Laakiinse kii miyir lahu socodkiisa aad buu u fiiriyaa.
16 O sábio teme e desvia-se do mal, mas o tolo é arrogante e dá-se por seguro.
Ninkii caqli lahu waa cabsadaa, oo sharka wuu ka noqdaa; Laakiinse nacasku waa ciishoodaa, wuuna isku kalsoon yahay.
17 Q uem facilmente se ira fará doidices; mas o homem discreto é paciente;
Kii degdeg u cadhoodaa nacasnimuu wax ku sameeyaa, Oo ninkii sharnimo hindisana waa la neceb yahay.
18 O s simples herdam a estultícia; mas os prudentes se coroam de conhecimento.
Garaadlaawayaashu nacasnimay dhaxlaan, Laakiinse kuwii miyir leh waxaa madaxa loo saaraa taaj aqoon ah.
19 O s maus inclinam-se perante os bons; e os ímpios diante das portas dos justos.
Kuwa sharka lahu kuwa wanaagsan hortooda ayay ku foororsadaan, Oo kuwa xunxunna waxay ku foororsadaan irdaha kuwa xaqa ah.
20 O pobre é odiado até pelo seu vizinho; mas os amigos dos ricos são muitos.
Miskiinka xataa deriskiisu waa neceb yahay, Laakiinse taajirku saaxiibbo badan buu leeyahay.
21 O que despreza ao seu vizinho peca; mas feliz é aquele que se compadece dos pobres.
Kii deriskiisa quudhsadaa wuu dembaabaa, Laakiinse kii miskiinka u naxariistaa waa barakaysan yahay.
22 P orventura não erram os que maquinam o mal? mas há beneficência e fidelidade para os que planejam o bem.
Kuwa sharka ku fikiraa sow ma qaldamaan? Laakiinse kuwa wanaagga ku fikira waxaa u ahaan doona naxariis iyo run.
23 E m todo trabalho há proveito; meras palavras, porém, só encaminham para a penúria.
Hawl kasta faa'iidaa ku jirta, Laakiinse hadalka bushimuhu wuxuu keenaa caydhnimo keliya.
24 A coroa dos sábios é a sua riqueza; porém a estultícia dos tolos não passa de estultícia.
Kuwa caqliga leh taajkoodu waa maalkooda, Laakiinse nacasyada nacasnimadoodu waa nacasnimo keliya.
25 A testemunha verdadeira livra as almas; mas o que fala mentiras é traidor.
Markhaatigii run ahu nafuu samatabbixiyaa, Laakiinse kii been sheegaa waa khaayin.
26 N o temor do Senhor há firme confiança; e os seus filhos terão um lugar de refúgio.
Rabbiga ka cabsashadiisu waxay leedahay kalsoonaan xoog leh, Oo carruurtiisuna waxay lahaan doonaan meel ay magangalaan.
27 O temor do Senhor é uma fonte de vida, para o homem se desviar dos laços da morte.
Rabbiga ka cabsashadiisu waa il nololeed, Si dabinnada dhimashada looga leexdo.
28 N a multidão do povo está a glória do rei; mas na falta de povo está a ruína do príncipe.
Sharafta boqorku waxay ku jirtaa dadka badnaantiisa, Laakiinse baabba'a amiirku wuxuu ku jiraa dadka yaraantiisa.
29 Q uem é tardio em irar-se é grande em entendimento; mas o que é de ânimo precipitado exalta a loucura.
Kii cadhada u gaabiyaa waa garasho badan yahay; Laakiinse kii degdeg u cadhoodaa nacasnimuu sarraysiiyaa.
30 O coração tranqüilo é a vida da carne; a inveja, porém, é a podridão dos ossos.
Qalbigii degganu waa nolosha jidhka, Laakiinse hinaaso waa qudhunka lafaha.
31 O que oprime ao pobre insulta ao seu Criador; mas honra-o aquele que se compadece do necessitado.
Kii miskiinka dulmaa wuxuu caayaa Kan sameeyey, Laakiinse kii ka baahan u naxariistaa wuu murweeyaa.
32 O ímpio é derrubado pela sua malícia; mas o justo até na sua morte acha refúgio.
Kii shar leh waxaa lagu afgembiyaa sharnimadiisa, Laakiinse kan xaqa ahu rajuu leeyahay markuu dhinto.
33 N o coração do prudente repousa a sabedoria; mas no coração dos tolos não é conhecida.
Xigmaddu waxay taal kii garasho leh qalbigiisa, Laakiinse wixii nacasyada uurkooda ku jiraa waa ismuujiyaa.
34 A justiça exalta as nações; mas o pecado é o opróbrio dos povos.
Xaqnimadu quruun way sarraysiisaa, Laakiinse dembigu waa u ceeb dad kasta.
35 O favor do rei é concedido ao servo que procede sabiamente; mas sobre o que procede indignamente cairá o seu furor.
Boqorka raallinimadiisa waxaa leh midiidinkii caqli ku shaqeeya, Laakiinse wuxuu u cadhoon doonaa kii ceeb sameeya.