1 N ão tenhas inveja dos homens malignos; nem desejes estar com eles;
Dad shar leh ha ka masayrin, Hana jeclaysan inaad iyaga la joogtid.
2 p orque o seu coração medita a violência; e os seus lábios falam maliciosamente.
Waayo, qalbigoodu wuxuu ka fikiraa kharribaad, Oo bushimahooduna waxay ku hadlaan belaayo.
3 C om a sabedoria se edifica a casa, e com o entendimento ela se estabelece;
Guri wuxuu ku dhismaa xigmad, Wuxuuna ku taagnaadaa waxgarasho,
4 e pelo conhecimento se encherão as câmaras de todas as riquezas preciosas e deleitáveis.
Qawladuhuna aqoontay kaga buuxsamaan Maal kasta oo qaali ah oo qurux badan.
5 O sábio é mais poderoso do que o forte; e o inteligente do que o que possui a força.
Ninkii caqli lahu xoog buu leeyahay, Oo ninkii aqoon lahuna itaal buu sii korodhsadaa.
6 P orque com conselhos prudentes tu podes fazer a guerra; e há vitória na multidão dos conselheiros.
Waayo, waa inaad talo wanaagsan ku dagaallantaa, Oo waxaa taliyayaal badan la jirta nabadgelyo.
7 A sabedoria é alta demais para o insensato; ele não abre a sua boca na porta.
Xigmaddu nacaska way ka dheer tahay, Isagu xagga iridda afkiisa kuma kala qaado.
8 A quele que cuida em fazer o mal, mestre de maus intentos o chamarão.
Kii ku fikira inuu xumaan sameeyo, Waxaa loogu yeedhi doonaa belaayo-sameeye.
9 O desígnio do insensato é pecado; e abominável aos homens é o escarnecedor.
Fikirka nacasnimadu waa dembi, Kii wax quudhsadaana waa u karaahiyo dadka.
10 S e enfraqueces no dia da angústia, a tua força é pequena.
Maalinta dhibaatada haddaad liicdid, Itaalkaagu waa yar yahay.
11 L ivra os que estão sendo levados ã morte, detém os que vão tropeçando para a matança.
Samatabbixi kuwa dhimashada loo wadayo, Kuwa ku dhow in la gowracona dib uga qabo.
12 S e disseres: Eis que não o sabemos; porventura aquele que pesa os corações não o percebe? e aquele que guarda a tua vida não o sabe? e não retribuirá a cada um conforme a sua obra?
Haddaad tidhaahdid, Bal eeg, waxan ma aannu garanayn, Kan qalbiyada miisaamaa miyaanu ka fiirsanayn? Oo kan naftaada dhawraa miyaanu ogayn? Oo miyaanu isagu nin walba ugu abaalgudayn sida shuqulkiisu yahay?
13 C ome mel, filho meu, porque é bom, e do favo de mel, que é doce ao teu paladar.
Wiilkaygiiyow, malab cun, waayo, wuu wanaagsan yahay, Oo waxaad cuntaa awlallada malabka, taas oo kuu dhadhan macaan.
14 S abe que é assim a sabedoria para a tua alma: se a achares, haverá para ti recompensa, e não será malograda a tua esperança.
Oo xigmadda aqoonteeduna sidaasoo kalay naftaada u ahaan doontaa, Oo haddaad iyada heshid waxaa jiri doona abaalgud, Oo rajadaaduna ma go'i doonto.
15 N ão te ponhas de emboscada, ó ímpio, contra a habitação do justo; nem assoles a sua pousada.
Sida nin shar leh, ha u gabban kan xaqa ah gurigiisa, Oo rugtiisa nasashadana ha kharribin.
16 P orque sete vezes cai o justo, e se levanta; mas os ímpios são derribados pela calamidade.
Waayo, nin xaq ahu toddoba goor buu dhacaa, wuuna soo sara kacaa haddana, Laakiinse kuwa sharka leh waxaa lagu afgembiyaa belaayo.
17 Q uando cair o teu inimigo, não te alegres, e quando tropeçar, não se regozije o teu coração;
Ha rayrayn markuu cadowgaagu dhaco, Oo qalbigaaguna yaanu farxin markuu turunturoodo,
18 p ara que o Senhor não o veja, e isso seja mau aos seus olhos, e desvie dele, a sua ira.
Waayo, waaba intaas oo Rabbigu taas arkaa, oo ay shar la ahaato indhihiisa, Oo uu dabadeedna cadhadiisa ka soo celiyaa isaga.
19 N ão te aflijas por causa dos malfeitores; nem tenhas inveja dos ímpios;
Xumaanfalayaasha aawadood ha isku dhibin, Kuwa sharka lehna ha ka masayrin,
20 p orque o maligno não tem futuro; e a lâmpada dos ímpios se apagará.
Waayo, kii shar leh abaalgud ma heli doono, Oo laambadda xumaanfalayaashana waa la bakhtiin doonaa.
21 F ilho meu, teme ao Senhor, e ao rei; e não te entremetas com os que gostam de mudanças.
Wiilkaygiiyow, Rabbiga iyo boqorkaba ka cabso, Oo ha ku darsamin kuwa isrogrog badan,
22 P orque de repente se levantará a sua calamidade; e a ruína deles, quem a conhecerá?
Waayo, belaayadoodu si degdeg ah ayay u soo kici doontaa, Oo bal yaa yaqaan baabbi'inta labadoodaba? Erayada Kale Oo Kuwa Caqliga Leh
23 T ambém estes são provérbios dos sábios: Fazer acepção de pessoas no juízo não é bom.
Oo weliba waxyaalahanuna waa wixii ay kuwa caqliga lahaa yidhaahdeen. In dadka garsooridda loogu kala eexdaa ma wanaagsana.
24 A quele que disser ao ímpio: Justo és; os povos o amaldiçoarão, as nações o detestarão;
Kii kan shar leh ku yidhaahda, Xaq baad tahay, Dadyowga ayaa habaari doona, oo quruumuhuna way karhi doonaan isaga,
25 m as para os que julgam retamente haverá delícias, e sobre eles virá copiosa bênção.
Laakiinse kuwii isaga canaantaa farxad bay yeelan doonaan, Oo dushoodana waxaa ku soo degi doonta barako wanaagsan.
26 O que responde com palavras retas beija os lábios.
Kii jawaab qumman ku jawaabaa Bushimuhuu dhunkadaa.
27 P repara os teus trabalhos de fora, apronta bem o teu campo; e depois edifica a tua casa.
Shuqulkaaga dibadda ku hagaajiso, Oo beerta ku diyaarso, Oo dabadeedna gurigaaga dhiso.
28 N ão sejas testemunha sem causa contra o teu próximo; e não enganes com os teus lábios.
Deriskaaga sababla'aan markhaati ha ku furin, Oo bushimahaagana ha ku khiyaanayn.
29 N ão digas: Como ele me fez a mim, assim lhe farei a ele; pagarei a cada um segundo a sua obra.
Hana odhan, Wixii uu igu sameeyey oo kale ayaan ku samayn doonaa, Oo ninkii sidii shuqulkiisu ahaa ayaan u abaalmarin doonaa.
30 P assei junto ao campo do preguiçoso, e junto ã vinha do homem falto de entendimento;
Waxaan ag maray ninka caajiska ah beertiisa, Iyo ninka garaadka daran beercanabkiisa,
31 e eis que tudo estava cheio de cardos, e a sua superfície coberta de urtigas, e o seu muro de pedra estava derrubado.
Oo bal eeg, kulligood waxaa ka baxay qodxan, Oo dhammaantoodna waxaa qariyey maraboob, Oo derbigoodii dhagaxa ahaana waa dumay.
32 O que tendo eu visto, o considerei; e, vendo-o, recebi instrução.
Markaasaan eegay oo aad uga fiirsaday, Waan fiiriyey oo wax ka bartay.
33 U m pouco para dormir, um pouco para toscanejar, um pouco para cruzar os braços em repouso;
Weliba in yar baad seexanaysaa, oo in yar baad gam'aysaa, Oo in yar baad gacmaha hurdo u laabaysaa,
34 a ssim sobrevirá a tua pobreza como um salteador, e a tua necessidade como um homem armado.
Haddaba caydhnimo waa kuu iman doontaa sida tuug oo kale, Oo baahina sida nin hub sita oo kale.