1 Н е завиждай на злите хора, нито пожелавай да си с тях,
Dad shar leh ha ka masayrin, Hana jeclaysan inaad iyaga la joogtid.
2 з ащото сърцето им размишлява за насилие и устните им говорят за пакост. Значение на мъдростта
Waayo, qalbigoodu wuxuu ka fikiraa kharribaad, Oo bushimahooduna waxay ku hadlaan belaayo.
3 С мъдрост се гради къща и с разум се утвърждава,
Guri wuxuu ku dhismaa xigmad, Wuxuuna ku taagnaadaa waxgarasho,
4 и чрез знание стаите се напълват с всякакви скъпоценни и приятни богатства.
Qawladuhuna aqoontay kaga buuxsamaan Maal kasta oo qaali ah oo qurux badan.
5 М ъдрият човек е силен и човек със знание се укрепява в сила,
Ninkii caqli lahu xoog buu leeyahay, Oo ninkii aqoon lahuna itaal buu sii korodhsadaa.
6 з ащото с мъдър съвет ще водиш войната си и чрез множеството съветници ще дойде избавлението.
Waayo, waa inaad talo wanaagsan ku dagaallantaa, Oo waxaa taliyayaal badan la jirta nabadgelyo.
7 М ъдростта е непостижима за безумния, той не отваря устата си в портата.
Xigmaddu nacaska way ka dheer tahay, Isagu xagga iridda afkiisa kuma kala qaado.
8 К ойто намисля да прави зло, ще се нарече пакостлив човек;
Kii ku fikira inuu xumaan sameeyo, Waxaa loogu yeedhi doonaa belaayo-sameeye.
9 п омислянето на такова безумие е грях и присмивателят е мерзост за хората.
Fikirka nacasnimadu waa dembi, Kii wax quudhsadaana waa u karaahiyo dadka.
10 А ко покажеш малодушие в усилно време, силата ти е малка.
Maalinta dhibaatada haddaad liicdid, Itaalkaagu waa yar yahay.
11 И збавяй онези, които се влачат на смърт, и гледай да задържиш онези, които политат към клане.
Samatabbixi kuwa dhimashada loo wadayo, Kuwa ku dhow in la gowracona dib uga qabo.
12 А ко кажеш: Ето, ние не знаехме това!, то Онзи, Който претегля сърцата, не разбира ли? Онзи, Който пази душата ти, не знае ли и няма ли да въздаде на всеки според делата му?
Haddaad tidhaahdid, Bal eeg, waxan ma aannu garanayn, Kan qalbiyada miisaamaa miyaanu ka fiirsanayn? Oo kan naftaada dhawraa miyaanu ogayn? Oo miyaanu isagu nin walba ugu abaalgudayn sida shuqulkiisu yahay?
13 С ине мой, яж мед, защото е добър, и медена пита, защото е сладка в устата ти.
Wiilkaygiiyow, malab cun, waayo, wuu wanaagsan yahay, Oo waxaad cuntaa awlallada malabka, taas oo kuu dhadhan macaan.
14 И ще знаеш, че такава е мъдростта за душата ти, ако си я намерил; и има бъдеще, и надеждата ти няма да загине.
Oo xigmadda aqoonteeduna sidaasoo kalay naftaada u ahaan doontaa, Oo haddaad iyada heshid waxaa jiri doona abaalgud, Oo rajadaaduna ma go'i doonto.
15 Н е поставяй засада, о, нечестиви човече, против жилището на праведния. Не разваляй мястото му за почивка.
Sida nin shar leh, ha u gabban kan xaqa ah gurigiisa, Oo rugtiisa nasashadana ha kharribin.
16 З ащото праведният, ако седем пъти пада, пак става, докато нечестивите се препъват в злото.
Waayo, nin xaq ahu toddoba goor buu dhacaa, wuuna soo sara kacaa haddana, Laakiinse kuwa sharka leh waxaa lagu afgembiyaa belaayo.
17 Н е се радвай, когато падне неприятелят ти, и да не се весели сърцето ти, когато той се подхлъзне.
Ha rayrayn markuu cadowgaagu dhaco, Oo qalbigaaguna yaanu farxin markuu turunturoodo,
18 Д а не би да съгледа Господ и това да Му се види зло, и Той да оттегли гнева Си от него.
Waayo, waaba intaas oo Rabbigu taas arkaa, oo ay shar la ahaato indhihiisa, Oo uu dabadeedna cadhadiisa ka soo celiyaa isaga.
19 Н е се раздразвай поради злодеите, нито завиждай на нечестивите,
Xumaanfalayaasha aawadood ha isku dhibin, Kuwa sharka lehna ha ka masayrin,
20 з ащото злите няма да имат бъдеще; светилникът на нечестивите ще изгасне.
Waayo, kii shar leh abaalgud ma heli doono, Oo laambadda xumaanfalayaashana waa la bakhtiin doonaa.
21 С ине мой, бой се от Господа и от царя и не се събирай с непостоянните,
Wiilkaygiiyow, Rabbiga iyo boqorkaba ka cabso, Oo ha ku darsamin kuwa isrogrog badan,
22 з ащото бедствие ще се издигне против тях внезапно и кой знае какво наказание ще им бъде наложено и от двамата?
Waayo, belaayadoodu si degdeg ah ayay u soo kici doontaa, Oo bal yaa yaqaan baabbi'inta labadoodaba? Erayada Kale Oo Kuwa Caqliga Leh
23 И тези са изречения на мъдрите: Лицеприятие в съд не е добро.
Oo weliba waxyaalahanuna waa wixii ay kuwa caqliga lahaa yidhaahdeen. In dadka garsooridda loogu kala eexdaa ma wanaagsana.
24 К ойто казва на нечестивия: Праведен си, него народи ще кълнат, него племена ще мразят;
Kii kan shar leh ku yidhaahda, Xaq baad tahay, Dadyowga ayaa habaari doona, oo quruumuhuna way karhi doonaan isaga,
25 н о които го изобличават, към тях ще се показва благоволение и върху тях ще дойде благословение.
Laakiinse kuwii isaga canaantaa farxad bay yeelan doonaan, Oo dushoodana waxaa ku soo degi doonta barako wanaagsan.
26 К ойто дава прав отговор, той целува в устни.
Kii jawaab qumman ku jawaabaa Bushimuhuu dhunkadaa.
27 Н ареди си работата навън и си я приготви на нивата, и после съгради къщата си.
Shuqulkaaga dibadda ku hagaajiso, Oo beerta ku diyaarso, Oo dabadeedna gurigaaga dhiso.
28 Н е бъди свидетел против ближния си без причина, нито мами с устните си.
Deriskaaga sababla'aan markhaati ha ku furin, Oo bushimahaagana ha ku khiyaanayn.
29 Н е казвай: Както ми направи той, така ще му направя и аз, ще въздам на човека според делата му.
Hana odhan, Wixii uu igu sameeyey oo kale ayaan ku samayn doonaa, Oo ninkii sidii shuqulkiisu ahaa ayaan u abaalmarin doonaa.
30 М инах край нивата на ленивия и край лозето на нехайния човек
Waxaan ag maray ninka caajiska ah beertiisa, Iyo ninka garaadka daran beercanabkiisa,
31 и всичко беше обрасло с тръни, коприва беше покрила повърхността му и каменната му ограда беше съборена.
Oo bal eeg, kulligood waxaa ka baxay qodxan, Oo dhammaantoodna waxaa qariyey maraboob, Oo derbigoodii dhagaxa ahaana waa dumay.
32 Т огава, като разгледах, размислих в сърцето си, видях и си извадих поука.
Markaasaan eegay oo aad uga fiirsaday, Waan fiiriyey oo wax ka bartay.
33 О ще малко спане, малко дрямка, малко сгъване на ръце за сън -
Weliba in yar baad seexanaysaa, oo in yar baad gam'aysaa, Oo in yar baad gacmaha hurdo u laabaysaa,
34 и сиромашията ще дойде върху тебе като крадец и немотията - като въоръжен мъж.
Haddaba caydhnimo waa kuu iman doontaa sida tuug oo kale, Oo baahina sida nin hub sita oo kale.