1 A shtu si bora nuk i shkon verës as shiu të korrave, kështu nuk i shkon lavdia budallait.

No conviene la nieve en el verano, ni la lluvia en el tiempo de la siega, ni colmar de honores al necio.

2 A shtu si harabeli fluturon andej e këtej dhe dallëndyshja fluturon, kështu mallkimi pa arsye nuk ka efekt.

Gorrión sin rumbo, golondrina que revolotea: ¡eso es la maldición sin causa, pues nunca llega!

3 K amxhiku për kalin, kapistra për gomarin dhe shkopi për kurrizin e budallenjve.

Para el caballo, el látigo; para el asno, el freno; para la espalda del necio, la vara.

4 M os iu përgjegj budallait simbas budallallëkut të tij, që të mos bëhesh edhe ti si ai.

Nunca respondas al necio con necedades, para que no resultes ser otro necio.

5 P ërgjigjju budallait simbas budallallëkut të tij, që ai të mos mendojë se është i urtë.

Responde al necio conforme a su necedad, para que no se crea demasiado sabio.

6 K ush dërgon një mesazh me anë të një budallai pret këmbët e tij dhe pi dhunë.

Recurrir a un necio como mensajero es lo mismo que amputarse los pies; ¡es arriesgarse a pasar un trago amargo!

7 A shtu si këmbët e çalamanit janë pak të qëndrueshme, kështu është një fjalë e urtë në gojën e budallenjve.

Piernas tullidas que penden inútiles: ¡eso es el proverbio en la boca del necio!

8 K ush i jep lavdi një budallai është si ai që lidh një gur te hobeja.

Atar la piedra a la honda: ¡eso es el rendir honores a un necio!

9 N jë fjalë e urtë në gojën e budallenjve është si një gjemb që hyn në dorën e një të dehuri.

Espina clavada en la mano del borracho: ¡eso es el proverbio en labios del necio!

10 P erëndia i madh që ka krijuar të gjitha gjërat është ai që i jep shpërblimin budallait dhe shkelësve.

Arquero que a todo el mundo hiere: ¡eso es quien emplea a necios y vagabundos!

11 A shtu si një qen kthehet në të vjellat e tij, kështu budallai e përsërit budallallëkun e tij.

Perro que vuelve a su vómito: ¡eso es el necio que repite su necedad!

12 A ke parë një njeri që e pandeh veten të urtë? Ka më tepër shpresë për një budalla se sa për të.

¿Has visto gente sabia en su propia opinión? ¡Más esperanza tiene el necio que esa gente!

13 P ërtaci thotë: "Ka një luan në rrugë, ka një luan nëpër rrugë!".

El perezoso alega: «¡Un león anda suelto! ¡Está al acecho en el camino y por las calles!»

14 A shtu si lëviz porta në menteshat e saj, kështu sillet përtaci në shtrat të tij.

La puerta gira sobre sus bisagras, y el perezoso gira sobre la cama.

15 P ërtaci e fut dorën në pjatën e tij, por lodhet edhe ta çojë te goja.

El perezoso mete la mano en el plato, pero le resulta cansado llevársela a la boca.

16 P ërtaci pandeh se është më i urtë se shtatë persona që japin përgjigje me mend.

El perezoso se considera más sabio que siete sabios que sepan aconsejar.

17 K alimtari që përzihet në një grindje që nuk i përket, është si ai që kap nga veshët një qen.

Dejarse llevar del enojo en un pleito ajeno es como querer sujetar a un perro por las orejas.

18 A shtu si një i marrë që gjuan me ura zjarri, me shigjeta dhe me vdekje,

Un loco que, en su locura, lanza mortíferas flechas encendidas:

19 k ështu është ai që mashtron të afërmin dhe thotë: "E bëra për shaka!".

¡eso es el hombre que engaña a su amigo, y luego alega que lo hizo de broma!

20 K ur mungojnë drutë, zjarri shuhet; dhe kur nuk ka një gojë të keqe, grindja merr fund.

Sin leña se apaga el fuego, y sin chismosos se acaba el pleito.

21 A shtu si qymyri jep shpuzën dhe drutë zjarrin, kështu njeriu grindavec i nxit grindjet.

Para hacer brasas, el carbón; para encender el fuego, la leña; para encender los ánimos, el pendenciero.

22 F jalët e gojëkeqit janë si ushqime shumë të shijshme dhe depërtojnë deri në thellësi të zorrëve.

Los chismes son deliciosos bocados, que penetran hasta lo más profundo.

23 B uzët e zjarrta dhe zemra e keqe janë si zgjyra të argjendit të vendosura mbi një enë balte.

Los labios seductores y el corazón malvado son una vasija de barro bañada en plata barata.

24 A i që urren shtiret me buzët e tij, por në zemër të vet përgatit mashtrimin.

El que odia, lo disimula con los labios pero por dentro maquina el engaño.

25 K ur ai flet në mënyrë të sjellshme mos i ki besim, sepse ka shtatë gjëra të neveritshme në zemër.

No confíes en quien habla con voz engolada, porque en su corazón hay siete abominaciones.

26 E dhe sikur urrejtja e tij të jetë fshehur me tinëzi; ligësia e tij do të dalë hapur në kuvend.

Aunque el odio se encubra con disimulo, la maldad se hará manifiesta en la comunidad.

27 K ush hap një gropë do të bjerë brenda dhe kush rrokullis një gur do të bjerë përsëri mbi të.

El que cava el foso, en él se cae; al que empuja la piedra, la piedra lo aplasta.

28 G juha gënjeshtare urren ata që ka plagosur, dhe goja lajkatare sjell shkatërrimin.

La lengua falsa aborrece al que ha herido; la boca zalamera conduce al desastre.