1 K ur ulesh të hash me një mbret, shiko me kujdes atë që ke përpara;

Cuando te sientes a la mesa de un gran señor, piensa bien en presencia de quién estás.

2 d he vër një thikë në grykë, po të jetë se ke oreks të madh.

Ponte un cuchillo en la garganta y refrena en lo posible tu apetito.

3 M os dëshiro gjellët e tij të mrekullueshme, sepse janë një ushqim mashtrues.

No quieras llenarte con sus deliciosos platillos, porque son un pan engañoso.

4 M os u lodh për t’u pasuruar, hiq dorë nga qëllimi yt.

No te entusiasmes por hacerte rico; usa tu buen juicio, y desiste de esa idea.

5 A do t’i fiksosh sytë e tu mbi atë që po zhduket? Sepse pasuria me siguri do të vërë fletë si një shqiponjë që fluturon drejt qiellit.

¡Apenas logras poner los ojos en las riquezas, cuando éstas ya han desaparecido! ¡Es como si les salieran alas, alas de águila, y desaparecen volando por el cielo!

6 M os ha bukën e atij që ka syrin e keq dhe mos dëshiro ushqimet e tij të shijshme;

No compartas la mesa con el avaro; no quieras llenarte con sus deliciosos platillos,

7 s epse, ashtu si mendon në zemër të tij, ashtu është ai; "Ha dhe pi"!, do të thotë, por zemra e tij nuk është me ty.

porque en su interior sigue siendo avaro. Te invitará a comer y beber, pero no te invitará de corazón.

8 D o të vjellësh kafshatën që ke ngrënë dhe do të harxhosh kot fjalët e tua të ëmbla.

Después vomitarás lo que hayas comido, y habrás desperdiciado tus halagos.

9 M os i drejto fjalën budallait, sepse ai do të përçmojë mençurinë e ligjëratës sate.

No trates de hacerte oír por un necio, porque éste no apreciará tus sabias razones.

10 M os e luaj kufirin e vjetër dhe mos hyr në arat e jetimëve,

No traspases los linderos de antaño ni invadas la propiedad de los huérfanos;

11 s epse Hakmarrësi i tyre është i fuqishëm; ai do të mbrojë çështjen e tyre kundër teje.

ellos cuentan con un poderoso defensor, que saldrá en su defensa y contra ti.

12 K ushtoja zemrën tënde mësimeve dhe veshët e tu fjalëve të diturisë.

Abre tu corazón a la enseñanza, y tus oídos a las palabras del saber.

13 M os ia kurse korrigjimin fëmijës; edhe sikur ta rrahësh me thupër, ai nuk do të vdesë;

No dejes de corregir al joven, que no va a morirse si lo castigas con vara.

14 d o ta rrahësh me thupër, por do të shpëtosh shpirtin e tij nga Sheoli.

Al contrario, castígalo con vara y lo librarás de caer en el sepulcro.

15 B iri im, në se zemra jote është e urtë, edhe zemra ime do të ngazëllojë;

Hijo mío, si en tu corazón eres sabio, eso alegrará también mi corazón.

16 z emra ime do të ngazëllojë, kur buzët e tua do të thonë gjëra të drejta.

En mi interior sentiré gran alegría cuando con tus labios digas lo que es justo.

17 Z emra jote mos i pastë zili mëkatarët, por vazhdoftë gjithnjë në frikën e Zotit;

No abrigues en ti envidia por los pecadores, sino manténte siempre en el temor del Señor.

18 s epse ka një të ardhme, dhe shpresa jote nuk do të shkatërrohet.

Lo cierto es que hay un futuro, y tu esperanza no se verá frustrada.

19 D ëgjo, biri im, ji i urtë, dhe drejtoje zemrën në rrugën e drejtë.

Hijo mío, escúchame y adquiere sabiduría. Deja que tu corazón enderece el rumbo.

20 M os rri me ata që pijnë verë as me grykësit dhe mishngrënësit;

No te juntes con los que se hartan de vino ni con los que se atiborran de carne,

21 s epse pijaneci dhe grykësi do të varfërohen dhe gjumashi do të vishet me lecka.

porque unos y otros se quedarán pobres, y por indolentes acabarán cubiertos de harapos.

22 D ëgjo atin tënd që të ka pjellë dhe mos e përçmo nënën tënde kur të jetë plakë.

Escucha al padre que te dio la vida, y no menosprecies a tu anciana madre.

23 B li të vërtetën dhe mos e shit, fito dituri, njohuri dhe gjykim.

La verdad y la sabiduría, la enseñanza y la inteligencia, son algo que debes comprar y nunca vender.

24 B abai i të drejtit do të gëzohet shumë; kush ka lindur një të urtë do t’ia ndjejë gëzimin.

El padre del justo siente gran alegría; el que engendra un hijo sabio se regocija.

25 L e të gëzohet ati yt dhe nëna jote dhe le të gëzohet ajo që të ka lindur.

¡Haz que tu padre y tu madre se alegren! ¡Haz que se regocije la madre que te dio a luz!

26 B iri im, më jep zemrën tënde, dhe sytë e tu gjetshin gëzim në rrugët e mia.

Hijo mío, entrégame tu corazón, y no apartes la mirada de mis caminos.

27 S epse prostituta është një gropë e thellë dhe gruaja e tjetërkujt një pus i ngushtë.

Porque la ramera es un abismo profundo; la mujer ajena es un pozo estrecho.

28 E dhe ajo rri në pritë si një vjedhës dhe rrit midis njerëzve numrin e atyre që janë jo besnikë.

Siempre está al acecho, como los ladrones, y hace que el pecado aumente entre los hombres.

29 P ër cilin janë "ah-ët," për cilin "obobo-të"? Për cilin grindjet, për cilin vajtimet? Për cilin plagët pa shkak? Për cilin sytë e skuqur?

¿Quién se queja? ¿Quién se duele? ¿Quién se ve envuelto en pleitos? ¿Quién sufre? ¿Quién es herido sin razón? ¿Quién anda con los ojos morados?

30 P ër ata që ndalen gjatë pranë verës, për ata që kërkojnë verë të droguar.

¡El que se pasa el tiempo tomando vino! ¡El que anda en busca de bebidas mezcladas!

31 M os e shiko verën kur kuqëlon, kur rrëzëllen në kupë dhe shkon poshtë aq lehtë!

No dejes que te atraiga lo rojo del vino; ¡que no te deslumbre su brillo en la copa! Suavemente se desliza por la garganta,

32 N ë fund ajo kafshon si një gjarpër dhe shpon si një kuçedër.

pero al final muerde como serpiente; ¡causa más dolor que una víbora!

33 S ytë e tu kanë për të parë gjëra të çuditshme dhe zemra jote do të thotë gjëra të çoroditura.

Hará que tus ojos vean cosas extrañas, y que tu corazón diga cosas perversas.

34 D o të jesh si ai që gjendet në mes të detit, si ai që bie të flerë në majë të direkut të anijes.

Creerás estar dormido en medio del mar, o acostado en la punta del palo mayor,

35 D o të thuash: "Më kanë rrahur, por nuk më kanë bërë keq; më kanë goditur, por nuk e kam vënë re. Kur të zgjohem, do të kthehem t’i kërkoj përsëri!".

y dirás: «Estoy herido, pero no me duele; estoy molido, pero no lo siento. ¿Cuándo voy a despertar, para ir por más?»