1 M izat e ngordhura e qelbin vajin e parfumierit; kështu pak marrëzi prish vlerën e diturisë dhe të lavdisë.

El mal olor de una mosca muerta echa a perder el mejor perfume. La tontería más pequeña afecta el prestigio de quien es sabio y honorable.

2 Z emra e të urtit është në të djathtë të tij, por zemra e budallait është në të majtë të tij.

El sabio tiene el corazón en el lado derecho; el necio lo tiene en el lado izquierdo.

3 E dhe kur budallai ecën rrugës, arsyeja i mungon dhe u tregon të gjithëve se është budalla.

Tan pocos sesos tiene el necio que aun por el camino va proclamando su necedad.

4 N ë qoftë se zemërimi i një mbreti ndizet kundër teje, mos e lër vendin tënd, sepse gjakftohtësia i fashit fyerjet edhe kur janë të rënda;

Si el ánimo del rey se exalta contra ti, no te apartes de donde estés. La mansedumbre es el remedio para las grandes ofensas.

5 É shtë një e keqe që kam parë nën diell, një gabim që vjen nga ai që qeveris;

He visto un grave mal bajo el sol, y tiene su origen en los gobernantes:

6 m arrëzia është vënë në detyra të larta, ndërsa të pasurit ulen në vënde të ulëta.

La necedad es exaltada a grandes alturas, mientras que a los ricos se les sienta en el suelo.

7 K am parë shërbëtorë mbi kuaj dhe princa të ecin më këmbë si shërbëtorë.

He visto a esclavos andar a caballo, y a príncipes andar a pie, como si fueran esclavos.

8 K ush çel një gropë mund të bjerë brënda dhe kush rrëzon një mur mund të kafshohet nga një gjarpër.

El que cava un hoyo, en él se cae; al que resquebraja un muro, lo muerde una serpiente.

9 K ush zhvendos gurë mund të plagoset dhe kush çan drutë vihet në rrezik.

El que pica piedras, se hiere con ellas; el que parte leña, corre peligro de cortarse.

10 N ë qoftë se sëpata topitet dhe nuk mprehet, duhet të përdoret me më tepër forcë; por dituria ka epërsinë t’ia dalë gjithnjë mbarë.

Si el filo del hacha se mella, y no se afila, hay que golpear con más fuerza. La sabiduría es provechosa, si se sabe dirigir.

11 N ë qoftë se gjarpëri kafshon sepse nuk është magjepsur, magjistari bëhet i kotë.

Si la serpiente muerde antes de ser encantada, de nada sirve el encantador.

12 F jalët e gojës të të urtit janë plot hir, por buzët e budallait e shkatërrojnë.

Las palabras del sabio son agradables; los labios del necio causan su propia ruina.

13 F illimi i ligjëratës së tij është budallallëk dhe fundi është marrëzi e dëmshme.

El necio empieza por decir necedades, y acaba por decir graves tonterías.

14 E dhe sikur budallai t’i shumojë fjalët e tij, njeriu nuk di se çfarë do të ndodhë; kush mund t’i thotë çfarë do të ndodhë pas tij?

El necio habla y habla, aunque nadie sabe lo que va a suceder, ni nadie le hará saber lo que sucederá después.

15 L odhja e budallait e rraskapit, sepse ai nuk di as si të shkojë në qytet.

Tanto se afana el necio que no sabe cómo ir a la ciudad.

16 M jerë ti, o vend, mbreti i të cilit është një fëmijë dhe princat e tij ia shtrojnë që në mëngjes!

¡Ay del país que tiene por rey a un muchacho, y cuyos príncipes banquetean desde la mañana!

17 L um ti, o vend, që ke mbret nga një soj fisnik, dhe princa që hanë në kohën e duhur për të vënë në vend forcat e tyre dhe jo për t’u dehur!

¡Pero feliz del país que tiene por rey a un hombre de alcurnia, cuyos príncipes comen a su hora, para reponer sus fuerzas y no para emborracharse!

18 P ër shkak të përtacisë trarët e shtëpisë rrëzohen dhe gjerbon për shkak të plogështisë së duarve.

Por la pereza se viene abajo el techo; por la flojera se viene abajo la casa.

19 N jë banket shtrohet për t’u dëfryer dhe vera i jep gaz jetës, por paraja i përgjigjet çdo nevojtari.

Para pasarla bien se celebran banquetes. El vino es la alegría de los seres vivos. El dinero sirve para todo.

20 M os mallko mbretin as me mend dhe mos mallko të pasurin në dhomën tënde të fjetjes, sepse një zog i qiellit mund ta çojë larg zërin tënd, dhe një zog që fluturon mund ta bëjë të ditur këtë gjë.

No hables ni pienses mal del rey, ni hables mal del rico cuando estés a solas, porque las aves del cielo correrán la voz, y saldrán volando a contarlo todo.