1 ¿ No clama la sabiduría, Y da su voz la inteligencia?
He teka ianei kei te karanga te whakaaro nui, e puaki ana ano te reo o te matauranga?
2 E n las alturas junto al camino, A las encrucijadas de las veredas se para;
I runga i nga wahi tiketike tona turanga, i te ara i te tutakitanga o nga huarahi;
3 J unto a las puertas, a la entrada de la ciudad, En el umbral de las puertas da voces:
Hamama ana ia i te taha o nga kuwaha, i te ngutu o te pa, i te tomokanga atu i nga tatau:
4 O h hombres, a vosotros clamo; Dirijo mi voz a los hijos de los hombres.
Ki a koutou, e nga tangata, taku karanga; ki nga tama ano a te tangata toku reo.
5 A prended, oh simples, discreción; Y vosotros, necios, entrad en cordura.
E nga kuware, kia matau koutou ki te ngarahu tupato; e nga wairangi, kia mohio te ngakau.
6 E scuchad, porque hablaré cosas excelentes, Y abriré mis labios para cosas rectas.
Whakarongo mai, ka korerotia hoki e ahau nga mea pai rawa; ko ta oku ngutu e whakapuaki ai ko nga mea e rite ana.
7 P orque mi boca hablará verdad, Y mis labios abominan la impiedad.
He pono hoki te korero a toku mangai; he mea whakarihariha ano te kino ki oku ngutu.
8 S inceras son todas las razones de mi boca; No hay en ellas cosa falsa ni tortuosa.
Kei runga i te tika nga kupu katoa a toku mangai; kahore he whakapeka, he whanoke ranei, i roto.
9 T odas ellas son rectas para el que entiende, Y razonables para los que han hallado sabiduría.
Ko enei katoa he marama ki te tangata e matau ana, he tika ki te hunga i kitea ai te mohio.
10 R ecibid mi enseñanza, y no la plata; Y ciencia antes que el oro escogido.
Manakohia mai taku ako, kaua te hiriwa; ko te matauranga, nui atu i te koura pai rawa.
11 P orque mejor es la sabiduría que las piedras preciosas; Y todo cuanto se puede desear, no puede compararse con ella.
Pai atu hoki te whakaaro nui i nga rupi; e kore hoki nga mea katoa e minaminatia nei e tau hei whakarite mona.
12 Y o, la sabiduría, habito con la cordura, Y he hallado el conocimiento de los consejos.
Kua meinga e ahau, e te whakaaro nui, ko te ngarahu pai hei nohoanga moku, e kitea ana e ahau te mohio me te ata whakaaro.
13 E l temor de Jehová es aborrecer el mal; La soberbia y la arrogancia, el mal camino, Y la boca perversa, es lo que yo detesto.
Ko te wehi ki a Ihowa koia tena ko te kino ki te he: e kino ana ahau ki te whakapehapeha, ki te whakakake, ki te ara he, ki te mangai whanoke.
14 C onmigo está el consejo y el buen acierto; Yo soy la inteligencia; mío es el poder.
Ko te whakaaro tika, ko te whakaaro nui, naku; ko ahau te matauranga, kei ahau te kaha.
15 P or mí reinan los reyes, Y los príncipes decretan lo que es justo.
Naku nga kingi i kingi ai, naku nga rangatira i whakatakoto ai i te tika.
16 P or mí gobiernan los príncipes, Y los magnates juzgan toda la tierra.
Naku i whai rangatiratanga ai nga rangatira, nga tangata nunui, ara nga kaiwhakawa katoa o te whenua.
17 Y o amo a los que me aman, Y me hallan los que madrugan para buscarme.
E arohaina ana e ahau te hunga e aroha ana ki ahau; ko te hunga hoki e ata rapu ana i ahau, e kite ratou i ahau.
18 L as riquezas y la honra están conmigo; Riquezas duraderas, y justicia.
He taonga, he kororia kei ahau; ae ra, he rawa mau tonu, he tika.
19 M ejor es mi fruto que el oro, que el oro refinado; Y mi rédito mejor que la plata acrisolada.
Pai atu oku hua i te koura, ae ra, i te koura parakore; ko nga mea e puta ana i ahau, pai atu i te hiriwa kowhiri.
20 P or veredas de justicia camino, Por en medio de sendas de rectitud,
Kei nga ara o te tika ahau e haere ana, kei waenganui i nga huarahi o te whakawa:
21 P ara hacer que los que me aman obtengan su heredad, Y que yo llene sus arcas.
Kia meinga ai e ahau te hunga e aroha ana ki ahau kia whiwhi ki te rawa, kia whakakiia ai e ahau a ratou takotoranga taonga.
22 J ehová me poseía en el principio, Ya de antiguo, antes de sus obras.
I a Ihowa ahau, no te timatanga ra ano o ona ara, no mua atu i ana mahi o nehera.
23 E ternamente tuve el principado, desde el principio, Antes del comienzo de la tierra.
Nonamata riro ahau i whakaritea ai, no te timatanga, no mua atu i te whenua.
24 A ntes de los abismos fui engendrada; Antes que existiesen las fuentes de las muchas aguas.
I te mea kahore ano nga rire, kua whanau ahau; i te mea kiano he puna whai wai.
25 A ntes que los montes fuesen formados, Antes de los collados, ya había sido yo engendrada;
No mua atu i te whakaunga o nga maunga, no mua i nga pukepuke toku whanautanga:
26 N o había aún hecho la tierra, ni los campos, Ni los primeros elementos del mundo.
I te mea kahore ano i hanga noatia e ia te whenua, me nga parae, me te timatanga o te puehu o te ao.
27 C uando formaba los cielos, allí estaba yo; Cuando trazaba un círculo sobre la faz del abismo;
I tana whakaturanga i nga rangi, i reira ano ahau: i tana whakaritenga i te awhi mo te mata o te rire;
28 C uando condensaba las nubes arriba, Cuando afianzaba las fuentes del abismo;
I tana whakapumautanga i nga rangi i runga; i te tototanga o nga puna o te rire;
29 C uando ponía al mar su estatuto, Para que las aguas no traspasasen su mandato; Cuando establecía los fundamentos de la tierra,
I tana rohenga mai i te moana, kei takahia tana kupu e nga wai; i tana waitohutanga i nga turanga o te whenua;
30 C on él estaba yo ordenándolo todo, Y era su delicia de día en día, Teniendo solaz delante de él en todo tiempo.
I reira ahau i tona taha, he tohunga ki nga mahi: he ahuarekatanga ahau nona i ia ra, i ia ra, e koa ana i nga wa katoa i tona aroaro;
31 J ugueteando en la parte habitable de su tierra; Y teniendo mis delicias con los hijos de los hombres.
E koa ana ki tana ao; a ko taku i ahuareka ai ko nga tama a te tangata.
32 A hora, pues, hijos, oídme; Dichosos los que guardan mis caminos.
No reira, e aku tamariki, whakarongo mai ki ahau: ka hari hoki te hunga e pupuri ana i oku ara.
33 A tended mi consejo, para que seáis sabios; No lo menospreciéis.
Whakarongo mai ki te ako, kia whai whakaaro ai koutou; kaua hoki e paopaongia.
34 D ichoso el hombre que me escucha, Velando a mis puertas cada día, Aguardando a los postes de mis puertas.
Ka hari te tangata e whakarongo ana ki ahau, e tatari ana i oku tatau i tenei ra, i tenei ra, e whanga ana i nga pou o oku kuwaha.
35 P orque el que me halle, hallará la vida, Y alcanzará el favor de Jehová.
Ko te tangata hoki e kite ana i ahau, e kite ana i te ora, ka whiwhi ano ia ki ta Ihowa manako mai.
36 M as el que me pierde, se arruina a sí mismo; Todos los que me aborrecen aman la muerte.
Ko te tangata ia e hara ana ki ahau, he mahi nanakia tana ki tona wairua ake; ko te hunga katoa e kino ana ki ahau, e aroha ana ki te mate.