1 M ejor es el pobre que camina en integridad, Que el de perversos labios y fatuo.
He pai ke te rawakore e haere ana i runga i tona tapatahi, i te ngutu whanoke, i te whakaarokore.
2 E l afán sin reflexión no es bueno, Y aquel que se apresura con los pies, se extravía.
Na ehara hoki i te mea pai kia kaua he matauranga mo te wairua; a, ko te tangata e hohoro ana ona waewae, ka hara.
3 L a insensatez del hombre tuerce su camino, Y luego se irrita su corazón contra Jehová.
E whakaparoritia ana te ara o te tangata e tona wairangi: e amuamu ana hoki tona ngakau ki a Ihowa.
4 L as riquezas atraen a muchos amigos; Mas el pobre se ve apartado de su amigo.
Ma te rawa ka tokomaha atu ai nga hoa aroha: e wehea atu ana ia te rawakore i tona hoa aroha.
5 E l testigo falso no quedará sin castigo, Y el que habla mentiras no escapará.
E kore te kaiwhakapae teka e whakaharakoretia; e kore hoki e mawhiti te tangata korero teka.
6 M uchos buscan el favor del generoso, Y cada uno es amigo del hombre que da.
He tokomaha e whai kia manakohia e te tangata ringa mahora; he hoa aroha hoki nga tangata katoa no te tangata e homai mea ana.
7 T odos los hermanos del pobre le aborrecen; ¡Cuánto más sus amigos se alejarán de él! Buscará palabras y no las hallará.
E kino ana nga teina katoa o te rawakore ki a ia: na nui ke atu te mataratanga atu o ona hoa i a ia! Whai noa ana kupu i a ratou, heoi kua riro ratou.
8 E l que posee entendimiento ama su alma; El que guarda la inteligencia hallará el bien.
Ko te tangata e mea ana ki te whakaaro nui mona, e aroha ana ki tona wairua ake: ko te tangata e pupuri ana i te matauranga, ka tutaki ki te pai.
9 E l testigo falso no quedará sin castigo, Y el que habla mentiras perecerá.
E kore te kaiwhakapae teka e whakaharakoretia; ka huna hoki te tangata korero teka.
10 N o sienta bien al necio vivir en delicias; ¡Cuánto menos al siervo ser señor de los príncipes!
E kore e tau te noho rangatira ki te whakaarokore; he makere rawa te noho ko te pononga hei rangatira mo nga rangatira.
11 L a cordura del hombre detiene su furor, Y es un honor para él pasar por alto la ofensa.
Ko te ngarahu tupato ka pupuri i tona riri; a hei whakakororia mona te whakarere noa iho i te he.
12 C omo rugido de león es la ira del rey, Y su favor como el rocío sobre la hierba.
Ko te riri o te kingi rite tonu ki te hamama o te raiona; ko tana manako ia ano he tomairangi i runga i te tarutaru.
13 D olor es para su padre el hijo necio, Y gotera continua las contiendas de la mujer.
He aitua mo tona papa te tamaiti whakaarokore: a, ko nga ngangare a te wahine, me te maturuturu puputu tonu.
14 L a casa y las riquezas son herencia de los padres; Mas la mujer prudente es don de Jehová.
He whare, he taonga i tuku iho i nga matua: ko te hoa wahine mahara i a Ihowa.
15 L a pereza hace caer en profundo sueño, Y el alma negligente padecerá hambre.
Ma te mangere e mea kia moe i te moe reka; ka matekai hoki te wairua o te rora.
16 E l que guarda el mandamiento guarda su alma; Mas el que menosprecia sus caminos morirá.
Ko te tangata e pupuri ana i te whakahau e pupuri ana i tona wairua: engari ko te tangata kore whakaaro ki ona ara ka mate.
17 A Jehová presta el que da al pobre, Y el bien que ha hecho, se lo recompensará.
Ko te tangata e ohaoha ana ki te rawakore e whakatarewa moni ana ki a Ihowa, a ka utua ki a ia tana mahi atawhai.
18 C astiga a tu hijo en tanto que hay esperanza; Mas no se apresure tu alma para destruirlo.
Pakia tau tama, i te mea kua whai manakohanga; kaua hoki tou ngakau e whai tonu i te whakangaromanga mona.
19 E l iracundo pagará la pena; Y si se lo perdonan, añadirá nuevos males.
Ko te tangatariri nui mana e waha tona he: ki te whakaora hoki koe i a ia, ka waiho tonu tena hei mahi mau.
20 E scucha el consejo, y recibe la corrección, Para que seas sabio al final.
Whakarongo ki te kupu tohutohu, tahuri mai hoki ki te ako, kia whai whakaaro ai koe i tou mutunga iho.
21 M uchos proyectos hay en el corazón del hombre; Mas el designio de Jehová es el que se cumplirá.
He maha nga whakaaro i roto i te ngakau o te tangata; e tu tonu ana ia ta Ihowa tikanga.
22 C ontentamiento es a los hombres hacer misericordia; Y mejor es el pobre que el mentiroso.
Ko te hiahia o te tangata te aronga o tana atawhai: engari te rawakore i te tangata teka.
23 E l temor de Jehová es para vida, Y con él vivirá lleno de reposo el hombre; No será visitado por el mal.
Ko te wehi ki a Ihowa te ara ki te ora: a, ko te tangata kei a ia tera, ka noho makona; e kore tetahi he e pa ki a ia.
24 E l perezoso mete su mano en el plato, Y ni aun a su boca la lleva.
E kuhua ana e te mangere tona ringa ki te rihi, e kore rawa nei e whakahokia e ia ki tona mangai.
25 H iere al escarnecedor, y el simple se hará avisado; Y corrigiendo al entendido, aprenderá la ciencia.
Pakia te tangata whakahi, a ka tupato nga kuware: akona hoki te tangata mahara, a ka mohio ia ki te matauranga.
26 E l que despoja a su padre y ahuyenta a su madre, Es hijo que causa vergüenza y acarrea oprobio.
Ko te tangata e pahua ana i tona papa, e pei atu ana hoki i tona whaea, he tama ia e whakama ai, e ingoa kino ai hoki.
27 C esa, hijo mío, de escuchar las enseñanzas Que te apartan de las razones de sabiduría.
Kati, e taku tama, te whakarongo ki te ako hei mea kau e kotiti atu ai i nga kupu o te matauranga.
28 E l testigo perverso se burla de la justicia, Y la boca de los impíos encubre la iniquidad.
E whakahi ana te kaiwhakaatu he ki te whakawa; e horomia ana hoki te kino e te mangai o te hunga kino.
29 P reparados están los castigos para los escarnecedores, Y los azotes para las espaldas de los necios.
Kua rite he whakawa mo nga whakahi, he whiu mo te tuara o nga whakaarokore.