1 T hen the people of Israel traveled on and set up their tents in the plains of Moab on the other side of the Jordan beside Jericho.
Đoạn dân Y-sơ-ra-ên đi, đến đóng trại trong đồng bắng Mô-áp, bên kia sông Giô-đanh, đối-diện Giê-ri-cô.
2 N ow Balak the son of Zippor saw all that Israel had done to the Amorites.
Ba-lác, con trai Xếp-bô, thấy hết mọi điều Y-sơ-ra-ên đã làm cho dân A-mô-rít.
3 S o Moab was filled with much fear because of the people, for they were many. Moab was very afraid of the people of Israel.
Mô-áp lấy làm sợ sệt lắm và kinh khủng trước mặt dân Y-sơ-ra-ên, vì dân đó rất đông.
4 A nd Moab said to the leaders of Midian, “Now these people will take away everything around us like the bull eats up the grass of the field.” Balak the son of Zippor was king of Moab at that time.
Vậy, Mô-áp nói cùng các trưởng lão Ma-đi-an rằng: Bây giờ, đoàn dân đông nầy sẽ nuốt hết thảy chung quanh ta, khác nào con bò ăn cỏ trong đồng vậy. Đương lúc đó, Ba-lác, con trai Xếp-bô, làm vua Mô-áp.
5 S o he sent men to Balaam the son of Beor, at Pethor, which is near the River in the land of the children of his people. They said to him, “See, a people came out of Egypt. See, they cover the land, and they are living beside me.
Người sai sứ giả đến cùng Ba-la-am, con trai Bê-ô, ở Phê-thô-rơ, tại trên mé sông, trong xứ của con cái dân sự mình, đặng gọi người mà nói rằng: Nầy một dân đã ra khỏi xứ Ê-díp-tô, phủ khắp mặt đất, và đóng lại đối ngang ta.
6 N ow come, I beg you. Curse this people for me, because they are too strong for me. Then I may be able to win the battle against them and send them out of the land. For I know that good will come to the one you pray for, and trouble will come to the one you curse.”
Vậy, ta xin ngươi hãy đến bây giờ, rủa sả dân nầy cho ta, vì nó mạnh hơn ta. Có lẽ ta sẽ đánh bại dân nầy và đuổi nó khỏi xứ được; vì ta biết rằng kẻ nào ngươi chúc phước cho, thì được phước; còn kẻ nào ngươi rủa sả, thì bị rủa sả.
7 S o the leaders of Moab and the leaders of Midian left with the pay in their hand for the one who tells what will happen in the future. When they came to Balaam, they told him Balak’s words.
Vậy, các trưởng lão Mô-áp đi cùng các trưởng lão Ma-đi-an, trong tay có lễ vật cho thầy bói, đến cùng Ba-la-am mà thuật lại những lời của Ba-lác.
8 B alaam said to them, “Stay here tonight. I will bring word to you as the Lord may speak to me.” So the leaders of Moab stayed with Balaam.
Người đáp rằng: Hãy ở lại đây đêm nay thì ta sẽ trả lời theo như lời Đức Giê-hô-va sẽ phán cùng ta. Các trưởng lão Mô-áp ở lại nhà Ba-la-am.
9 T hen God came to Balaam and said, “Who are these men with you?”
Vả, Đức Chúa Trời đến cùng Ba-la-am và phán rằng: Những người ngươi có trong nhà là ai?
10 B alaam said to God, “Balak the son of Zippor, king of Moab, has sent word to me, saying,
Ba-la-am thưa cùng Đức Chúa Trời rằng: Ba-lác, con trai Xếp-bô, vua Mô-áp, đã sai đến tôi đặng nói rằng:
11 ‘ See, the people who came out of Egypt cover the land. Now come, curse them for me. Then I may be able to fight against them and send them away.’”
Nầy, một dân đã ra khỏi xứ Ê-díp-tô, phủ khắp mặt đất; hãy đến bây giờ, rủa sả dân đó cho ta; có lẽ ta sẽ đánh bại dân nầy và đuổi nó được.
12 G od said to Balaam, “Do not go with them. Do not curse the people, for I have decided that good would come to them.”
Đức Chúa Trời phán cùng Ba-la-am rằng: Ngươi chớ đi với chúng nó, chớ rủa sả dân nầy, vì dân nầy được ban phước.
13 S o Balaam got up in the morning and said to Balak’s leaders, “Return to your land. For the Lord will not let me go with you.”
Sớm mai Ba-la-am dậy, nói cùng các sứ thần của Ba-lác rằng: Hãy trở về xứ các ngươi, vì Đức Giê-hô-va không cho ta đi cùng các ngươi.
14 S o the leaders of Moab got up and went to Balak, and said, “Balaam would not come with us.”
Vậy, các sứ thần Mô-áp dậy, trở về Ba-lác mà tâu rằng: Ba-la-am từ chối đến cùng chúng tôi.
15 B alak sent leaders again, more than were sent before, and men who were more important.
Ba-lác lại sai nhiều sứ thần hơn và tôn trọng hơn những người trước,
16 T hey came to Balaam and said to him, “Balak the son of Zippor says, ‘I beg you, let nothing keep you from coming to me.
đến cùng Ba-la-am mà rằng: Ba-lác, con trai Xếp-bô, có nói như vầy: Ta xin ngươi, chớ có chi ngăn cản ngươi đến cùng ta,
17 I will give you much honor. I will do whatever you tell me. I beg you to come and curse these people for me.’”
vì ta sẽ tôn ngươi rất vinh hiển, và làm theo mọi điều ngươi sẽ nói cùng ta. Ta xin ngươi hãy đến rủa sả dân nầy.
18 B alaam answered and said to Balak’s men, “Balak could give me his house full of silver and gold. But I could not do anything, small or big, against the Word of the Lord my God.
Ba-la-am đáp cùng các sứ thần của Ba-lác rằng: Dầu Ba-lác sẽ cho ta nhà người đầy vàng và bạc, ta cũng chẳng được vượt qua mạng của Giê-hô-va, Đức Chúa Trời của ta, đặng làm một việc hoặc nhỏ hay lớn.
19 N ow I ask you to stay here tonight. I will find out what else the Lord will say to me.”
Song ta xin các ngươi cũng ở lại đêm nay, đặng ta biết Đức Giê-hô-va sẽ phán điều chi cùng ta nữa.
20 G od came to Balaam at night and said to him, “If the men have come to call you, get up and go with them. But do only what I tell you.” Balaam’s Donkey and the Angel
Trong lúc ban đêm, Đức Chúa Trời giáng đến Ba-la-am mà phán rằng: Nếu các người ấy đến đặng gọi ngươi, hãy đứng dậy đi với chúng nó; nhưng chỉ hãy làm theo lời ta sẽ phán.
21 S o Balaam got up in the morning and got his donkey ready, and went with the leaders of Moab.
Vậy, sớm mai, Ba-la-am dậy, thắng lừa cái mình và đi với các sứ thần Mô-áp.
22 B ut God was angry because he was going. The angel of the Lord stood in the way against him. Balaam was sitting on his donkey, and his two servants were with him.
Nhưng cơn thạnh nộ của Đức Chúa Trời nổi phừng lên, vì người ra đi; thiên sứ của Đức Giê-hô-va đứng trên đường đặng cản người. Vả, người đã cỡi lừa cái mình, và có hai đứa đầy tớ đi theo.
23 W hen the donkey saw the angel of the Lord standing in the way with his sword in his hand, the donkey turned off the road and went into the field. But Balaam hit the donkey to turn her on the road again.
Lừa cái thấy thiên sứ của Đức Giê-hô-va đứng trên đường có cây gươm trần nơi tay, bèn tẻ đường đi vào trong ruộng; Ba-la-am đánh nó đặng dẫn nó vào đường lại.
24 T hen the angel of the Lord stood in a narrow path in the grape-field, with a wall on each side.
Nhưng thiên sứ của Đức Giê-hô-va đứng trong đường nhỏ của vườn nho có vách bên nầy và bên kia.
25 T he donkey saw the angel of the Lord. So she pushed herself against the wall and crushed Balaam’s foot against it, so he hit her again.
Lừa thấy thiên sứ của Đức Giê-hô-va thì nép vào vách và ép chân Ba-la-am; người đánh nó.
26 T hen the angel of the Lord went farther. He stood in a narrow place where there was no way to turn to the right or the left.
Thiên sứ của Đức Giê-hô-va đi tới xa hơn, đứng trong một ngả rất hẹp không chỗ nào trở qua bên hữu hay là bên tả;
27 W hen the donkey saw the angel of the Lord, she lay down under Balaam. So Balaam was angry and hit the donkey with his stick.
lừa thấy thiên sứ của Đức Giê-hô-va bèn nằm quị dưới Ba-la-am. Nhưng Ba-la-am nổi giận, đánh lừa bằng một cây gậy.
28 A nd the Lord opened the mouth of the donkey, and she said to Balaam, “What have I done to you? Why have you hit me these three times?”
Bấy giờ, Đức Giê-hô-va mở miệng lừa ra, nó nói cùng Ba-la-am rằng: Tôi có làm chi cho người, mà người đã đánh tôi ba lần?
29 B alaam said to the donkey, “Because you have made a fool of me! If there had been a sword in my hand, I would have killed you by now!”
Ba-la-am đáp cùng lừa cái rằng: Aáy là tại mầy khinh nhạo ta. Chớ chi ta có cây gươm trong tay, ta đã giết mầy rồi!
30 T he donkey said to Balaam, “Am I not your donkey on which you have traveled all your life to this day? Have I ever done this to you before?” And Balaam said, “No.”
Lừa nói cùng Ba-la-am rằng: Tôi há chẳng phải là lừa của người mà người đã cỡi luôn đến ngày nay sao? Tôi há có thói làm như vậy cùng người chăng? Người đáp: Không.
31 T hen the Lord opened Balaam’s eyes, and he saw the angel of the Lord standing in the way with his sword in his hand. And he bowed to the ground.
Đức Giê-hô-va bèn mở mắt Ba-la-am ra, thấy thiên sứ của Đức Giê-hô-va đứng trong đường, tay cầm một cây gươm. Người cúi đầu và sấp mặt xuống đất.
32 T he angel of the Lord said to him, “Why have you hit your donkey these three times? See, I have come out against you, because your way was against me.
Thiên sứ của Đức Giê-hô-va nói: Sao ngươi đã đánh lừa cái ngươi ba lần? Nầy, ta đi ra đặng cản ngươi, vì ta thấy ngươi đi theo một con đường dẫn mình đến nơi hư nát.
33 B ut the donkey saw me and turned from me these three times. If she had not turned from me, for sure I would have killed you, and let her live.”
Vả, con lừa cái có thấy ta, đi tẻ trước mặt ta ba lần, nếu nó không đi tẻ trước mặt ta, chắc ta đã giết ngươi rồi và để nó sống.
34 B alaam said to the angel of the Lord, “I have sinned. For I did not know that you were standing in the way against me. But now, if it does not please you, I will turn back.”
Ba-la-am bèn thưa cùng thiên sứ của Đức Giê-hô-va rằng: Tôi có phạm tội, vì chẳng biết người đã đứng trong đường đặng cản tôi, bây giờ, nếu người không bằng lòng tôi đi, tôi sẽ trở về.
35 T he angel of the Lord said to Balaam, “Go with the men. But speak only what I tell you.” So Balaam went with the leaders of Balak.
Thiên sứ của Đức Giê-hô-va nói cùng Ba-la-am rằng: Hãy đi cùng các người đó, nhưng chỉ hãy nói điều chi ta sẽ phán dặn ngươi. Ba-la-am bèn đi cùng các sứ thần của Ba-lác.
36 B alak heard that Balaam was coming. He went out to meet him at the city of Moab, on the Arnon, at the far side of the country.
Khi Ba-lác hay rằng Ba-la-am đến, bèn đi ra tới thành Mô-áp ở gần khe A
37 B alak said to Balaam, “Did I not send men to tell you to come? Why did you not come to me? Am I not able to honor you?”
Ba-lác nói cùng Ba-la-am rằng: Ta há chẳng sai sứ vời ngươi sao? Sao ngươi không đến ta? Ta há không tôn vinh hiển cho ngươi được sao?
38 B alaam said to Balak, “See, I have come to you! Am I able to speak anything at all? The Word that God puts in my mouth is what I must speak.”
Ba-la-am đáp cùng Ba-lác rằng: Nầy tôi đã đến cùng vua, bây giờ tôi há có thể nói ra lời gì chăng? Tôi sẽ nói điều chi Đức Chúa Trời đặt trong miệng tôi vậy.
39 T hen Balaam went with Balak, and they came to Kiriathhuzoth.
Ba-la-am đi cùng Ba-lác, đến Ki-ri-át-Hút-sốt.
40 B alak killed bulls and sheep on the altar in worship, and sent some to Balaam and the leaders who were with him.
Ba-lác giết những bò và chiên, sai dâng cho Ba-la-am và các sứ thần đã đi với người.
41 T he next morning Balak took Balaam and brought him up to the high places of Baal. From there he saw part of the people of Israel.
Khi đến sáng mai, Ba-lác đem Ba-la-am lên Ba-mốt-Ba-anh, là nơi người thấy đầu cùng trại quân Y-sơ-ra-ên.