1 N ow there was another time when there was no food in the land, after the time of no food in the days of Abraham. So Isaac went to Gerar, to Abimelech king of the Philistines.
Trừ cơn đói kém thứ nhất trong đời Áp-ra-ham, bấy giờ tại xứ lại có một lần nữa. Y-sác bèn đi đến A-bi-mê-léc, vua Phi-li-tin, tại Ghê-ra.
2 T he Lord showed Himself to Isaac, and said, “Do not go to Egypt. Stay in the land I will tell you about.
Đức Giê-hô-va hiện đến cùng người và phán rằng: Chớ xuống xứ Ê-díp-tô; hãy ở lại xứ mà ta sẽ chỉ cho.
3 L ive in this land and I will be with you and bring good to you. For I will give all these lands to you and your children. I will keep the promise I made to your father Abraham.
Hãy ngụ trong xứ nầy, ta sẽ ở cùng ngươi và ban phước cho ngươi; vì ta sẽ cho ngươi cùng dòng dõi ngươi các xứ nầy và ta sẽ làm thành lời ta đã thề cùng Áp-ra-ham, cha ngươi.
4 I will make your children and all your children’s children as many as the stars of heaven. I will give these lands to them.
Ta sẽ thêm dòng dõi ngươi nhiều như sao trên trời, sẽ cho họ các xứ nầy; hết thảy dân thế gian đều sẽ nhờ dòng dõi ngươi mà được phước;
5 F or Abraham obeyed Me. He did what I told him to do. He kept My Word and My Law.”
vì Áp-ra-ham đã vâng lời ta và đã giữ điều ta phán dạy, lịnh, luật và lệ của ta.
6 S o Isaac stayed in Gerar.
Vậy, Y-sác ở tại Ghê-ra.
7 W hen the men of the place asked him about his wife, he said, “She is my sister.” He was afraid to say, “She is my wife,” because he thought to himself, “The men of this place might kill me because of Rebekah, for she is beautiful.”
Bởi nàng Rê-be-ca sắc-sảo dung nhan, nên khi dân xứ đó hỏi thăm vợ người, thì người đáp rằng: "Aáy là em gái tôi," e khi nói: "Aáy là vợ tôi," thì họ sẽ giết mình chăng.
8 W hen Isaac had been there a long time, Abimelech king of the Philistines looked out of the window. And he saw Isaac loving his wife Rebekah.
Vả, người ngụ tại xứ đó cũng đã lâu; một ngày kia A-bi-mê-léc, vua Phi-li-tin, ngó ngang qua cửa sổ, thấy Y-sác đương giỡn chơi cùng Rê-be-ca, vợ người,
9 S o Abimelech called Isaac and said, “See, she is your wife! How could you say, ‘She is my sister’?” Isaac said to him, “Because I thought I would die because of her.”
bèn đòi Y-sác mà rằng: Quả thật là vợ ngươi đó; sao có nói: Aáy là em gái tôi? Y-sác đáp rằng: Vì tôi có thầm nói: Chớ khá vì nàng mà tôi phải bỏ mình.
10 A bimelech said, “What is this you have done to us? One of the men might have lain with your wife. And you would have brought guilt upon us.”
A-bi-mê-léc hỏi: Ngươi làm chi cho chúng ta vậy? Ngộ có một người dân đến nằm cùng vợ ngươi, ngươi làm cho chúng ta phải phạm tội!
11 S o Abimelech told all the people, “Whoever touches this man or his wife will be put to death.”
A-bi-mê-léc bèn truyền lịnh cho cả dân chúng rằng: Kẻ nào động đến người nầy, hay là vợ người nầy, thì sẽ bị xử tử.
12 I saac planted seeds in that land. And he gathered in the same year a hundred times as much as he had planted. The Lord brought good to him.
Y-sác gieo hột giống trong xứ đó; năm ấy gặt được bội trăm phần; vì Đức Giê-hô-va đã ban phước cho.
13 I saac became rich and kept getting richer until he became a great man.
Người nên thạnh vượng, của cải càng ngày càng thêm cho đến đỗi người trở nên rất lớn.
14 F or he had flocks and many cattle and many people working in his house. The Philistines became jealous of him.
Người có nhiều bầy chiên, bầy bò và tôi tớ rất đông; bởi cớ ấy, dân Phi-li-tin đem lòng ganh ghẻ.
15 T hey filled all the wells with dirt that his father’s servants had dug in the days of his father Abraham.
Mấy cái giếng lúc trước đầy tớ của Áp-ra-ham, cha người, đã đào, bây giờ đều bị dân Phi-li-tin lấp đất lại hết.
16 T hen Abimelech said to Isaac, “Go away from us. For you are too powerful for us.”
A-bi-mê-léc nói cùng Y-sác rằng: Hãy ra khỏi nơi ta, vì ngươi thạnh vượng hơn chúng ta bội phần.
17 S o Isaac left that place. He put up his tents in the valley of Gerar, and lived there.
Vậy, Y-sác bỏ chốn nầy đi đến đóng trại tại trũng Ghê-ra và ở đó.
18 A nd Isaac dug again the wells of water that had been dug in the days of his father Abraham. For the Philistines had closed them up after the death of Abraham. And he gave them the same names that his father had given them.
Y-sác bèn đào lại mấy cái giếng người ta đã đào trong đời Áp-ra-ham, cha mình, mà bị dân Phi-li-tin lấp đất lại khi Áp-ra-ham qua đời, và đặt tên mấy giếng đó như tên của cha mình đã đặt.
19 N ow Isaac’s servants dug in the valley and found a well of flowing water there.
Các đầy tớ của Y-sác còn đào thêm giếng nơi trũng, gặp được một giếng nước mạch.
20 T he men who took care of the cattle of Gerar argued with the men who took care of Isaac’s cattle. They said, “The water belongs to us!” So Isaac gave the well the name Esek, because they argued with him.
Nhưng bọn chăn chiên Ghê-ra tranh giành cùng bọn chăn chiên của Y-sác, mà rằng: Người đó của chúng ta; nên người đặt tên giếng nầy là Ê-sét. Vì bọn chăn chiên đó có tranh giành cùng mình.
21 T hen his servants dug another well. And they argued about it also. So he gave it the name Sitnah.
Kế ấy, các đầy tớ đào một giếng khác, thì bị tranh giành nhau nữa; người đặt tên giếng nầy là Sít-na.
22 H e moved away from there and dug another well. And they did not argue about it. So he gave it the name Rehoboth. For he said, “Now the Lord has made a large place for us. We will grow much in this land.”
Đoạn, người bỏ chỗ đó đi đào một giếng khác; về giếng nầy, họ không tranh giành nhau, nên người đặt tên là Rê-hô-bốt, mà rằng: Bây giờ Đức Giê-hô-va đã để cho chúng ta được rộng rãi, và ta sẽ đặng thịnh vượng trong xứ.
23 T hen he went from there to Beersheba.
Y-sác ở đó đi, dời lên Bê -e-Sê-ba.
24 T he Lord showed Himself to Isaac that same night, and said, “I am the God of your father Abraham. Do not be afraid, for I am with you. I will bring good to you, and add many to the number of your children and their children’s children, because of My servant Abraham.”
Đêm đó Đức Giê-hô-va hiện đến cùng người và phán rằng: Ta là Đức Chúa Trời của Áp-ra-ham, cha ngươi; chớ sợ chi, ta ở cùng ngươi, sẽ ban phước cho và thêm dòng dõi ngươi, vì cớ Áp-ra-ham là tôi tớ ta.
25 S o Isaac built an altar there. And he called upon the name of the Lord. He put up his tent there. And there Isaac’s servants dug a well.
Y-sác lập một bàn thờ, cầu khẩn danh Đức Giê-hô-va và đóng trại tại đó. Đoạn, các đầy tớ người đào một cái giếng tại nơi ấy.
26 T hen Abimelech came to him from Gerar, with his friend Ahuzzath, and Phicol, the leader of his army.
Vua A-bi-mê-léc ở Ghê-ra đi đến viếng Y-sác, có A-hu-sát, bạn mình, và Phi-côn, quan tổng binh mình, đi theo.
27 I saac said to them, “Why have you come to me when you hate me and have sent me away from you?”
Y-sác bèn hỏi rằng: Các người ghét tôi, đã đuổi tôi ra khỏi nơi mình, sao còn đi đến tôi mà chi?
28 T hey said, “It is easy for us to see that the Lord is with you. So we said, ‘Let there now be a promise between us, between you and us. Let us make an agreement with you,
Chúng đáp rằng: Chúng tôi đã thấy rõ ràng Đức Giê-hô-va phù hộ người, nên nói với nhau rằng: Phải có một lời thề giữa chúng tôi và người, để chúng ta kết giao ước với người.
29 t hat you will not hurt us in any way. For we have not touched you, and have done nothing to you but good. We sent you away in peace. And you now have the Lord’s favor.’”
Hãy thề rằng: Người chẳng bao giờ làm hại chúng tôi, như chúng tôi đã không động đến người, chỉ hậu đãi người và cho đi bình yên. Bây giờ người được Đức Giê-hô-va ban phước cho.
30 S o Isaac made a special supper for them, and they ate and drank.
Y-sác bày một bữa tiệc, các người đồng ăn uống.
31 T hey got up early in the morning and made promises to each other. Then Isaac sent them away, and they left him in peace.
Qua ngày sau, chúng đậy sớm, lập lời thề với nhau. Rồi, Y-sác đưa các người đó đi về bình yên.
32 T hat same day Isaac’s servants came and told him about the well they had dug. They said to him, “We have found water.”
Cùng trong ngày đó, các đầy tớ của Y-sác đến đem tin cho người hay về giếng họ đã đào, rằng: Chúng tôi đã thấy có nước.
33 S o he gave the well the name Shibah. So the name of the city is Beersheba to this day.
Người bèn đặt tên cái giếng đó là Si-ba. Vì cớ đó nên tên thành ấy là Bê -e-Sê-ba cho đến ngày nay.
34 W hen Esau was forty years old, he married Judith the daughter of Beeri the Hittite, and Basemath the daughter of Elon the Hittite.
Khi Ê-sau được bốn mươi tuổi, cưới Giu-đít, con gái của Bê -e-ri, người Hê-tít; và Bách-mát, con gái của Ê-lôn, cũng người Hê-tít.
35 A nd they made life full of sorrow for Isaac and Rebekah.
Hai dâu đó là một sự cay đắng lòng cho Y-sác và Rê-be-ca.