1 J esus saw many people. He went up on the mountain and sat down. His followers came to Him.

Đức Chúa Jêsus xem thấy đoàn dân đông, bèn lên núi kia; khi Ngài đã ngồi, thì các môn đồ đến gần.

2 H e began to teach them, saying,

Ngài bèn mở miệng mà truyền dạy rằng:

3 “ Those who know there is nothing good in themselves are happy, because the holy nation of heaven is theirs.

Phước cho những kẻ có lòng khó khăn, vì nước thiên đàng là của những kẻ ấy!

4 T hose who have sorrow are happy, because they will be comforted.

Phước cho những kẻ than khóc, vì sẽ được yên ủi!

5 T hose who have no pride in their hearts are happy, because the earth will be given to them.

Phước cho những kẻ nhu mì, vì sẽ hưởng được đất!

6 T hose who are hungry and thirsty to be right with God are happy, because they will be filled.

Phước cho những kẻ đói khát sự công bình, vì sẽ được no đủ!

7 T hose who show loving-kindness are happy, because they will have loving-kindness shown to them.

Phước cho những kẻ hay thương xót, vì sẽ được thương xót!

8 T hose who have a pure heart are happy, because they will see God.

Phước cho những kẻ có lòng trong sạch, vì sẽ thấy Đức Chúa Trời!

9 T hose who make peace are happy, because they will be called the sons of God.

Phước cho những kẻ làm cho người hòa thuận, vì sẽ được gọi là con Đức Chúa Trời!

10 T hose who have it very hard for doing right are happy, because the holy nation of heaven is theirs.

Phước cho những kẻ chịu bắt bớ vì sự công bình, vì nước thiên đàng là của những kẻ ấy!

11 Y ou are happy when people act and talk in a bad way to you and make it very hard for you and tell bad things and lies about you because you trust in Me.

Khi nào vì cớ ta mà người ta mắng nhiếc, bắt bớ, và lấy mọi điều dữ nói vu cho các ngươi, thì các ngươi sẽ được phước.

12 B e glad and full of joy because your reward will be much in heaven. They made it very hard for the early preachers who lived a long time before you. Jesus Teaches about Salt and Light

Hãy vui vẻ, và nức lòng mừng rỡ, vì phần thưởng các ngươi ở trên trời sẽ lớn lắm; bởi vì người ta cũng từng bắt bớ các đấng tiên tri trước các ngươi như vậy.

13 “ You are the salt of the earth. If salt loses its taste, how can it be made to taste like salt again? It is no good. It is thrown away and people walk on it.

Các ngươi là muối của đất; song nếu mất mặn đi, thì sẽ lấy giống chi mà làm cho mặn lại? Muối ấy không dùng chi được nữa, chỉ phải quăng ra ngoài và bị người ta đạp dưới chơn.

14 Y ou are the light of the world. You cannot hide a city that is on a mountain.

Các ngươi là sự sáng của thế gian; một cái thành trên núi thì không khi nào bị khuất được:

15 M en do not light a lamp and put it under a basket. They put it on a table so it gives light to all in the house.

cũng không ai thắp đèn mà để dưới cái thùng, song người ta để trên chơn đèn, thì nó soi sáng mọi người ở trong nhà.

16 L et your light shine in front of men. Then they will see the good things you do and will honor your Father Who is in heaven. Jesus Teaches about the Law

Sự sáng các ngươi hãy soi trước mặt người ta như vậy, đặng họ thấy những việc lành của các ngươi, và ngợi khen Cha các ngươi ở trên trời.

17 “ Do not think that I have come to do away with the Law of Moses or the writings of the early preachers. I have not come to do away with them but to complete them.

Các ngươi đừng tưởng ta đến đặng phá luật pháp hay là lời tiên tri; ta đến, không phải để phá, song để làm cho trọn.

18 I tell you, as long as heaven and earth last, not one small mark or part of a word will pass away of the Law of Moses until it has all been done.

Vì ta nói thật cùng các ngươi, đương khi trời đất chưa qua đi, thì một chấm một nét trong luật pháp cũng không qua đi được cho đến khi mọi sự được trọn.

19 A nyone who breaks even the least of the Law of Moses and teaches people not to do what it says, will be called the least in the holy nation of heaven. He who obeys and teaches others to obey what the Law of Moses says, will be called great in the holy nation of heaven.

Vậy, ai hủy một điều cực nhỏ nào trong những điều răn nầy, và dạy người ta làm như vậy, thì sẽ bị xưng là cực nhỏ trong nước thiên đàng; còn như ai giữ những điều răn ấy, và dạy người ta nữa, thì sẽ được xưng là lớn trong nước thiên đàng.

20 I tell you, unless you are more right with God than the teachers of the Law and the proud religious law-keepers, you will never get into the holy nation of heaven. Jesus Teaches about Anger and Killing

Vì ta phán cho các ngươi rằng, nếu sự công bình của các ngươi chẳng trổi hơn sự công bình của các thầy thông giáo và người dòng Pha-ri-si, thì các ngươi chắc không vào nước thiên đàng.

21 “ You have heard that men were told long ago, ‘You must not kill another person. If someone does kill, he will be guilty and will be punished for his wrong-doing.’

Các ngươi có nghe lời phán cho người xưa rằng: Ngươi chớ giết ai; và rằng: Hễ ai giết người thì đáng bị tòa án xử đoán.

22 B ut I tell you that whoever is angry with his brother will be guilty and have to suffer for his wrong-doing. Whoever says to his brother, ‘You have no brains,’ will have to stand in front of the court. Whoever says, ‘You fool,’ will be sent to the fire of hell.

Song ta phán cho các ngươi: Hễ ai giận anh em mình thì đáng bị tòa án xử đoán; ai mắng anh em mình là đồ điên, thì đáng bị lửa địa ngục hình phạt.

23 I f you take your gift to the altar and remember your brother has something against you,

Aáy vậy, nếu khi nào ngươi đem dâng của lễ nơi bàn thờ, mà nhớ lại anh em có điều gì nghịch cùng mình,

24 l eave your gift on the altar. Go and make right what is wrong between you and him. Then come back and give your gift.

thì hãy để của lễ trước bàn thờ, trở về giảng hòa với anh em trước đã; rồi hãy đến dâng của lễ.

25 A gree with the one who is against you while you are talking together, or he might take you to court. The court will hand you over to the police. You will be put in prison.

Khi ngươi đi đường với kẻ nghịch mình, phải lập tức hòa với họ, kẻo họ nộp ngươi cho quan án, quan án giao ngươi cho thầy đội, mà ngươi phải ở tù.

26 F or sure, I tell you, you will not be let out of prison until you have paid every piece of money of the fine. Jesus Teaches about Husband and Wife

Quả thật, ta nói cùng ngươi, ngươi trả còn thiếu một đồng tiền, thì không ra khỏi tù được.

27 “ You have heard that it was said long ago, ‘You must not do sex sins.’

Các ngươi có nghe lời phán rằng: Ngươi chớ phạm tội tà dâm.

28 B ut I tell you, anyone who even looks at a woman with a sinful desire of wanting her has already sinned in his heart.

Song ta phán cho các ngươi biết: Hễ ai ngó đờn bà mà động tình tham muốn, thì trong lòng đã phạm tội tà dâm cùng người rồi.

29 I f your right eye is the reason you sin, take it out and throw it away. It is better to lose one part of your body than for your whole body to be thrown into hell.

Vậy nếu con mắt bên hữu xui cho ngươi phạm tội, thì hãy móc mà quăng nó cho xa ngươi đi; vì thà chịu một phần thân thể ngươi phải hư, còn hơn là cả thân thể bị ném vào địa ngục.

30 I f your right hand is the reason you sin, cut it off and throw it away. It is better to lose one part of your body than for your whole body to go to hell. Jesus Teaches about Marriage

Lại nếu tay hữu xui cho ngươi phạm tội, thì hãy chặt mà liệng nó cho xa ngươi đi; vì thà chịu một phần thân thể ngươi phải hư, còn hơn là cả thân thể vào địa ngục.

31 “ It has been said, ‘Whoever wants to divorce his wife should have it put in writing, telling her he is leaving her.’

Lại có nói rằng: Nếu người nào để vợ mình, thì hãy cho vợ cái tờ để.

32 B ut I tell you, whoever divorces his wife except if she has not been faithful to him, makes her guilty of a sex sin. Whoever marries a woman who has been divorced is guilty of a sex sin. Jesus Teaches about What to Say

Song ta phán cùng các ngươi: Nếu người nào để vợ mà không phải vì cớ ngoại tình, thì người ấy làm cho vợ mình ra người tà dâm; lại nếu người nào cưới đờn bà bị để, thì cũng phạm tội tà dâm.

33 “ You have heard that it was said long ago, ‘You must not make a promise you cannot keep. You must carry out your promises to the Lord.’

Các ngươi còn có nghe lời phán cho người xưa rằng: Ngươi chớ thề dối, nhưng đối với Chúa, phải giữ vẹn lời thề mình.

34 I tell you, do not use strong words when you make a promise. Do not promise by heaven. It is the place where God is.

Song ta phán cùng các ngươi rằng đừng thề chi hết: đừng chỉ trời mà thề, vì là ngôi của Đức Chúa Trời;

35 D o not promise by earth. It is where He rests His feet. Do not promise by Jerusalem. It is the city of the great King.

đừng chỉ đất mà thề, vì là bệ chơn của Đức Chúa Trời; đừng chỉ thành Giê-ru-sa-lem mà thề, vì là thành của Vua lớn.

36 D o not promise by your head. You are not able to make one hair white or black.

Lại cũng đừng chỉ đầu ngươi mà thề, vì tự ngươi không thể làm cho một sợi tóc nên trắng hay là đen được.

37 L et your yes be YES. Let your no be NO. Anything more than this comes from the devil. Jesus Teaches about Fighting

Song ngươi phải nói rằng: phải, phải; không, không. Còn điều người ta nói thêm đó, bởi nơi quỉ dữ mà ra.

38 “ You have heard that it has been said, ‘An eye for an eye and a tooth for a tooth.’

Các ngươi có nghe lời phán rằng: Mắt đền mắt, răng đền răng.

39 B ut I tell you, do not fight with the man who wants to fight. Whoever hits you on the right side of the face, turn so he can hit the other side also.

Song ta bảo các ngươi, đừng chống cự kẻ dữ. Trái lại, nếu ai vả má bên hữu ngươi, hãy đưa má bên kia cho họ luôn;

40 I f any person takes you to court to get your shirt, give him your coat also.

nếu ai muốn kiện ngươi đặng lột cái áo vắn, hãy để họ lấy luôn cái áo dài nữa;

41 W hoever makes you walk a short way, go with him twice as far.

nếu ai muốn bắt ngươi đi một dặm đường, hãy đi hai dặm với họ.

42 G ive to any person who asks you for something. Do not say no to the man who wants to use something of yours. Jesus Teaches about Loving Those Who Hate You

Ai xin của ngươi hãy cho, ai muốn mượn của ngươi, thì đừng trớ.

43 “ You have heard that it has been said, ‘You must love your neighbor and hate those who hate you.’

Các ngươi có nghe lời phán rằng: Hãy yêu người lân cận, và hãy ghét kẻ thù nghịch mình.

44 B ut I tell you, love those who hate you. (Respect and give thanks for those who say bad things to you. Do good to those who hate you.) Pray for those who do bad things to you and who make it hard for you.

Song ta nói cùng các ngươi rằng: Hãy yêu kẻ thù nghịch, và cầu nguyện cho kẻ bắt bớ các ngươi,

45 T hen you may be the sons of your Father Who is in heaven. His sun shines on bad people and on good people. He sends rain on those who are right with God and on those who are not right with God.

hầu cho các ngươi được làm con của Cha các ngươi ở trên trời; bởi vì Ngài khiến mặt trời mọc lên soi kẻ dữ cùng kẻ lành, làm mưa cho kẻ công bình cùng kẻ độc ác.

46 I f you love those who love you, what reward can you expect from that? Do not even the tax-gatherers do that?

Nếu các ngươi yêu những kẻ yêu mình, thì có được thưởng gì đâu? Những kẻ thâu thuế há chẳng làm như vậy sao?

47 I f you say hello only to the people you like, are you doing any more than others? The people who do not know God do that much.

Lại nếu các ngươi tiếp đãi anh em mình mà thôi, thì có lạ gì hơn ai? Người ngoại há chẳng làm như vậy sao?

48 Y ou must be perfect as your Father in heaven is perfect.

Thế thì các ngươi hãy nên trọn vẹn, như Cha các ngươi ở trên trời là trọn vẹn.