1 K o nga kupu a Akuru tama a Iakehe; ko te poropititanga. I korero taua tangata ki a Itiere, ki a Itiere raua ko Ukara,
Palabras de Agur, hijo de Jaqué: el oráculo. Declaración del hombre a Itiel, a Itiel y a Ucal.
2 H e pono ko ahau te mea poauau rawa o nga tangata, kahore hoki he matauranga tangata i roto i ahau.
Ciertamente soy el más torpe de los hombres, y no tengo inteligencia humana.
3 K ihai hoki ahau i whakaakona ki te whakaaro nui, kihai ano i mohio ki te Mea Tapu.
Y no he aprendido sabiduría, ni tengo conocimiento del Santo.
4 K o wai kua piki atu ki te rangi, a heke mai ai ano? Ko wai kua pupu i te hau ki roto ki ona ringa? Na wai i takai nga wai ki roto ki tona kakahu? Na wai i whakapumau nga pito katoa o te whenua? Ko wai tona ingoa, a ko wai hoki te ingoa o tana tam a, ki te mohiotia e koe?
¿Quién subió al cielo y descendió ? ¿Quién recogió los vientos en sus puños? ¿Quién envolvió las aguas en su manto ? ¿Quién estableció todos los confines de la tierra ? ¿Cuál es su nombre o el nombre de su hijo? Ciertamente tú lo sabes.
5 K o nga kupu katoa a te Atua he mea whakamatau: he whakangungu rakau ia ki te hunga katoa e whakawhirinaki ana ki a ia.
Probada es toda palabra de Dios; El es escudo para los que en El se refugian.
6 K aua e tapiritia etahi kupu ki ana, kei riria e ia tou he, a ka kitea koe he tangata korero teka.
No añadas a sus palabras, no sea que El te reprenda y seas hallado mentiroso.
7 E rua nga mea kua inoia e ahau i a koe; kaua ena e kaiponuhia i ahau i mua i toku matenga;
Dos cosas te he pedido, no me las niegues antes que muera:
8 W hakamataratia atu i ahau te horihori me te korero teka; kaua e homai te rawakore ki ahau, te taonga ranei; whangaia ahau ki te kai e rite ana maku:
Aleja de mí la mentira y las palabras engañosas, no me des pobreza ni riqueza; dame a comer mi porción de pan,
9 K ei makona ahau, a ka whakakahore ki a koe, ka mea, Ko wai a Ihowa? Kei rawakore ranei ahau, a ka whanako, ka whakahua noa hoki i te ingoa o toku Atua.
no sea que me sacie y te niegue, y diga: ¿Quién es el Señor ?, o que sea menesteroso y robe, y profane el nombre de mi Dios.
10 K aua e korerotia te pononga ki tona ariki, kei kanga ia i a koe, a ko koe e he.
No difames al esclavo ante su amo, no sea que te acuse y seas hallado culpable.
11 T era te whakatupuranga, he kanga ta ratou i to ratou papa, kahore hoki e manaaki i to ratou whaea.
Hay gente que maldice a su padre, y no bendice a su madre;
12 T era te whakatupuranga, he ma ki ta ratou na titiro, otira kahore ano kia horoia atu to ratou paru.
gente que se tiene por pura, pero no está limpia de su inmundicia;
13 T era te whakatupuranga, Na, te whakakake o o ratou kanohi! Kua whakarewaina ake hoki o ratou kamo.
gente de ojos altivos, cuyos párpados se alzan en arrogancia;
14 T era te whakatupuranga, ko o ratou niho ano he hoari, ko o ratou niho purakau ano he maripi, hei horo i te hunga iti i runga i te whenua, i nga rawakore hoki i roto i nga tangata.
gente cuyos dientes son espadas, y sus muelas cuchillos, para devorar a los pobres de la tierra, y a los menesterosos de entre los hombres.
15 E rua nga tamahine a te ngate, ko ta raua karanga, Homai, homa. E toru nga mea e kore rawa e makona, ae ra, e wha nga mea e kore e ki, Kati:
La sanguijuela tiene dos hijas, que dicen: ¡Da me! ¡Da me! Hay tres cosas que no se saciarán, y una cuarta que no dirá: ¡Basta!
16 K o te rua tupapaku; ko te kopu pakoko; ko te whenua kihai i pukuwaitia; a ko te ahi e kore nei e ki, Kati.
El Seol, la matriz estéril, la tierra que jamás se sacia de agua, y el fuego que nunca dice: ¡Basta!
17 K o te kanohi e whakahi ana ki te papa, e whakahawea ana ki te whakarongo ki tona whaea, ma nga raweni o te awaawa ia e tikaro, a ma nga pi ekara e kai.
Al ojo que se mofa del padre, y escarnece a la madre, lo sacarán los cuervos del valle, y lo comerán los aguiluchos.
18 E toru nga mea he whakamiharo rawa, e kore e taea e ahau, ae ra, e wha kahore e mohiotia e ahau:
Hay tres cosas que son incomprensibles para mí, y una cuarta que no entiendo:
19 K o te huarahi o te ekara i te rangi; ko te huarahi o te nakahi i runga i te kamaka; ko te huarahi o te kaipuke i waenga moana; a ko te huarahi o te tangata ki te kotiro.
el camino del águila en el cielo, el camino de la serpiente sobre la roca, el camino del barco en medio del mar, y el camino del hombre en la doncella.
20 H e pera ano te huarahi o te wahine puremu; ka kai ia, a ka horoi i tona mangai, a ka ki, Kahore aku mahi he.
Así es el camino de la mujer adúltera: come, se limpia la boca, y dice: No he hecho nada malo.
21 E toru nga mea e korikori ai te whenua, a e wha, he mea e kore e manawanuitia e ia:
Por tres cosas tiembla la tierra, y por una cuarta no se puede sostener:
22 K o te pononga ina whakakingitia ia; ko te wairangi hoki ina makona i te taro;
por el esclavo cuando llega a ser rey, por el necio cuando se sacia de pan,
23 K o te wahine whakarihariha ina whiwhi i te tane; a ko te pononga wahine ina tuku iho mana nga mea a tona rangatira.
por la mujer odiada cuando se casa, y por la sierva cuando suplanta a su señora.
24 E wha nga mea ririki i runga i te whenua, he nui noa atu ia nga whakaaro:
Cuatro cosas son pequeñas en la tierra, pero son sumamente sabias:
25 K o nga popokorua ehara i te iwi kaha, heoi e mea ana i te kai ma ratou i te raumati;
las hormigas, pueblo sin fuerza, que preparan su alimento en el verano;
26 K o nga koni, he iwi ngoikore, heoi e hanga ana i o ratou whare ki te kamaka;
los tejones, pueblo sin poder, que hacen su casa en la peña;
27 K o nga mawhitiwhiti, kahore o ratou kingi, heoi haere ropu ana ratou katoa;
las langostas, que no tienen rey, pero todas salen en escuadrones;
28 K o te mokomoko, ko ona peke hei pupuri mana; otiia kei roto ia i nga whare kingi.
y el lagarto, que se puede agarrar con las manos, pero está en los palacios de los reyes.
29 E toru nga mea, he tau ta ratou hikoi, ae ra, e wha he huatau ki te haere:
Hay tres cosas majestuosas en su marcha, y una cuarta de elegante caminar:
30 K o te raiona, ko te mea kaha rawa o nga kararehe, e kore nei e tahuri mai i te aroaro o tetahi;
el león, poderoso entre las fieras, que no retrocede ante ninguna;
31 K o te kuri horo; ko te koati toa ano hoki; a ko te kingi, kahore nei tetahi e maranga ake ki a ia.
el gallo, que se pasea erguido, asimismo el macho cabrío, y el rey cuando tiene el ejército con él.
32 K i te mea he mahi kuware tau i a koe i whakaneke ake ai i a koe, ki te mea ranei i whakaaro kino koe, kopania tou ringa ki tou mangai.
Si has sido necio en ensalzarte, o si has tramado el mal, pon la mano sobre tu boca;
33 H e pono hoki ki te hurihia te waiu ka puta mai he pata, a ki te kowiria te ihu ka puta mai he toto: waihoki ki te akina te riri ka puta he whawhai.
porque batiendo la leche se saca mantequilla, y apretando la nariz sale sangre, y forzando la ira se produce contienda.