1 E rere ana te hunga kino i te mea kahore he kaiwhai: ko te tangata tika ano ia, ano he raiona te maia.
El impío huye sin que nadie lo persiga, mas los justos están confiados como un león.
2 H e he no tetahi whenua i tokomaha ai ona rangatira; na kia ai he tangata e mahara ana, e matau ana, ka mau roa ai tona ahua.
Por la transgresión de la tierra, muchos son sus príncipes; pero por el hombre entendido y de conocimiento permanece estable.
3 K o te tangata rawakore e tukino ana i nga ware, ko tona rite kei te ua ta e kore ai te kai.
El pobre que oprime a los humildes es como lluvia torrencial que no deja pan.
4 K o te hunga e whakarere ana i te ture, he whakamoemiti ta ratou ki te tangata kino: ko ta nga kaipupuri ia o te ture he ngangare ki a ratou.
Los que abandonan la ley alaban a los impíos, pero los que guardan la ley luchan contra ellos.
5 E kore te hunga kino e mohio ki te whakawa: ko te hunga ia e rapu ana i a Ihowa, ka mohio ratou ki nga mea katoa.
Los hombres malvados no entienden de justicia, mas los que buscan al Señor lo entienden todo.
6 H e pai ki te rawakore e haere ana i runga i tona tapatahi, i te tangata he parori ke ona ara, ahakoa he whai taonga ia.
Mejor es el pobre que anda en su integridad, que el que es torcido, aunque sea rico.
7 K o te tangata e pupuri ana i te ture, he tamaiti mohio ia; engari ko te tangata whakahoa ki te hunga kakai, ka whakama tona papa i a ia.
El que guarda la ley es hijo entendido, pero el que es compañero de glotones avergüenza a su padre.
8 K o te tangata e whakanui ana i ona rawa ki te moni whakatupu, ki te whakapiki utu, e kohia ana e ia era ma te tangata e atawhaitia ai te rawakore.
El que aumenta su riqueza por interés y usura, la recoge para el que se apiada de los pobres.
9 K o te tangata e tahuri ke ana tona taringa, a kahore e rongo ki te ture, ko tana inoi nei ano he mea whakarihariha.
Al que aparta su oído para no oír la ley, su oración también es abominación.
10 K o te tangata i meinga ai te hunga tika kia kotiti ke ki te ara he, ka taka a ia ano ki tana ake poka: ka whiwhi ia te hunga ngakau tapatahi ki te pai.
El que extravía a los rectos por el mal camino, en su propia fosa caerá; pero los íntegros heredarán el bien.
11 K i te whakaaro a te tangata taonga he nui tona whakaaro mohio; otiia e rapua ana tana e te rawakore whai whakaaro.
El rico es sabio ante sus propios ojos, mas el pobre que es entendido, lo sondea.
12 N ui atu te ataahua, ina koa te hunga tika: engari ki te ara te hunga kino, ka huna nga tangata i a ratou.
Cuando los justos triunfan, grande es la gloria, pero cuando los impíos se levantan, los hombres se esconden.
13 K o te tangata e hipoki ana i ona he, e kore tana e kake; ko te tangata ia e whaki ana, a e whakarere ana, ka tohungia.
El que encubre sus pecados no prosperará, mas el que los confiesa y los abandona hallará misericordia.
14 K a hari te tangata e wehi tonu ana: ko te tangata ia e whakapakeke ana i tona ngakau, ka taka ki te kino.
Cuán bienaventurado es el hombre que siempre teme, pero el que endurece su corazón caerá en el infortunio.
15 E rite ana ki te raiona e hamama ana, ki te pea e kopikopiko ana, te tangata kino e kingi ana ki te iwi rawakore.
Cual león rugiente y oso agresivo es el gobernante perverso sobre el pueblo pobre.
16 K o te rangatira kore whakaaro he nui ano tana tukino: ko te tangata ia e kino ana ki te apo ka roa ona ra.
Al príncipe que es gran opresor le falta entendimiento, pero el que odia las ganancias injustas prolongará sus días.
17 K o te tangata e waha ana i te toto o te tangata, ka rere ia ki roto ki te rua; kaua tetahi e pupuri i a ia.
El hombre cargado con culpa de sangre humana, fugitivo será hasta la muerte; que nadie lo apoye.
18 K o te tangata he tapatahi nei te haere, ka ora: ko te tangata ia he parori ke ona ara, hinga tonu iho.
El que anda en integridad será salvo, mas el que es de camino torcido caerá de repente.
19 K o te tangata e ngaki ana i tona oneone, ka makona i te taro; ko te tangata ia e whai ana i te hunga wairangi, ka whiwhi nui ki te rawakore.
El que labra su tierra se saciará de pan, pero el que sigue propósitos vanos se llenará de pobreza.
20 K o te tangata pono, ka nui nga manaaki mona: ko te tangata ia e hikaka ana ki te mea taonga, e kore ia e kore te whiwhi i te he.
El hombre fiel abundará en bendiciones, pero el que se apresura a enriquecerse no quedará sin castigo.
21 K o te whakapai kanohi ehara i te mea pai: ehara ano hoki i te mea pai kia he te tangata mo te kongakonga taro.
Hacer acepción de personas no es bueno, pues por un bocado de pan el hombre pecará.
22 K o te tangata he kino tona kanohi e takare tonu ana ki te taonga; kahore hoki ia e whakaaro ka tae mai te kore o te rawa ki a ia.
El hombre avaro corre tras la riqueza, y no sabe que la miseria vendrá sobre él.
23 K o te tangata i riria ai te he o tetahi ka nui atu te manako ki a ia i muri iho, i te manako ki te tangata i whakapati nei tona arero.
El que reprende al hombre hallará después más favor que el que lo lisonjea con la lengua.
24 K o te tangata e pahua ana i tona papa, i tona whaea, a e ki ana, Ehara i te he; he hoa ia no te kaiwhakangaro.
El que roba a su padre o a su madre y dice: “No es transgresión”, es compañero del hombre destructor.
25 K o ta te tangata ngakau apo he whakapatari pakanga: ko te tangata ia e okioki ana ki a Ihowa ka tetere.
El hombre arrogante suscita rencillas, mas el que confía en el Señor prosperará.
26 H e kuware te tangata e whakawhirinaki ana ki tona ake ngakau: ko te tangata ia e haere ana i runga i te whakaaro nui, ka mawhiti.
El que confía en su propio corazón es un necio, pero el que anda con sabiduría será librado.
27 K o te tangata e hoatu ana ki te rawakore, e kore ia e hapa; ko te tangata ia e kaupare ana i ona kanohi, ka maha nga kanga mona.
El que da al pobre no pasará necesidad, pero el que cierra sus ojos tendrá muchas maldiciones.
28 K a ara te hunga kino, ka huna nga tangata i a ratou: na ki te ngaro ratou, ka tupu te hunga tika.
Cuando los impíos se levantan, los hombres se esconden; mas cuando perecen, los justos se multiplican.