1 K o te ingoa pai, pai atu i te hinu utu nui; ko te ra o te matenga, pai atu i te ra o to te tangata whanautanga.
Mejor es el buen nombre que el buen ungüento, Y el día de la muerte que el día del nacimiento.
2 K o te haere ki te whare tangihanga, pai atu i te haere ki te whare hakari; ko te mutunga hoki ia o nga tangata katoa; a ka rongoatia e te tangata ora ki roto ki tona ngakau.
Mejor es ir a una casa de luto Que ir a una casa de banquete, Porque aquello (la muerte) es el fin de todo hombre, Y al que vive lo hará reflexionar en su corazón.
3 K o te ngakau mamae, pai atu i te kata; ma te pouri hoki o te mata ka pai ai te ngakau.
Mejor es la tristeza que la risa, Porque cuando el rostro está triste el corazón puede estar contento.
4 K ei te whare tangihanga te ngakau o te hunga whakaaro nui; kei te whare ia o te kata te ngakau o nga wairangi.
El corazón de los sabios está en la casa del luto, Mientras que el corazón de los necios está en la casa del placer.
5 K o te whakarongo, ina riria te he e te tangata whakaaro nui, pai atu i ta te tangata whakarongo ki te waiata a nga wairangi.
Mejor es oír la reprensión del sabio Que oír la canción de los necios.
6 R ite tonu hoki ki te papatanga o nga tataramoa i raro i te kohua te kata a te wairangi. He horihori ano tenei.
Porque como crepitar de espinos bajo la olla, Así es la risa del necio. Y también esto es vanidad.
7 H e pono ma te pahua ka wairangi ai te tangata whakaaro nui, ma te mea homai noa hoki ka kore ai te ngakau mahara.
Ciertamente la opresión enloquece al sabio, Y el soborno corrompe el corazón.
8 K o te mutunga o te mea, pai atu i tona timatanga: pai atu te wairua manawanui i te wairua whakakake.
Mejor es el fin de un asunto que su comienzo; Mejor es la paciencia de espíritu que la arrogancia de espíritu.
9 K ei hohoro tou wairua ki te riri: kei te uma hoki o nga wairangi te riri e noho ana.
No te apresures en tu espíritu a enojarte, Porque el enojo se anida en el seno de los necios.
10 K aua e mea, He aha nga rangi o mua i pai ake ai i enei? Kahore hoki he whakaaro nui ou i ui ai koe ki tena.
No digas: “¿Por qué fueron los días pasados mejores que éstos?” Pues no es sabio que preguntes sobre esto.
11 H e pai tonu te whakaaro nui, ano he taonga tuku iho: ae ra, he pai rawa ake ki te hunga e kite ana i te ra.
Buena es la sabiduría con herencia, Y provechosa para los que ven el sol.
12 H ei whakamarumaru iho te whakaaro nui, hei pera hoki i te moni te whakamarumaru: ko te pai ia o te matauranga koia tenei, ka ora i te whakaaro nui nga tangata nana.
Porque la sabiduría protege como el dinero protege; Pero la ventaja del conocimiento es que la sabiduría preserva la vida de sus poseedores.
13 W hakaaroa ta te Atua mahi: ko wai hoki hei mea kia tika tana i mea ai kia hape?
Considera la obra de Dios: Porque ¿quién puede enderezar lo que El ha torcido ?
14 I te ra pai kia koa, a i te ra kino whakaaro: kua mahia nei hoki e te Atua tetahi kia takoto tahi me tetahi, he mea kia kaua ai e kitea e te tangata tetahi mea i muri i a ia.
Alégrate en el día de la prosperidad, Y en el día de la adversidad considera: Dios ha hecho tanto el uno como el otro Para que el hombre no descubra nada que suceda después de él.
15 K ua kite ahau i tenei katoa i nga ra oku i te horihori; he tangata tika tetahi, ngaro iho ia i runga i tona tika; he tangata kino tetahi, roa noa iho ia i te ao i runga i tona kino.
He visto todo durante mi vida de vanidad: Hay justo que perece en su justicia, Y hay impío que alarga su vida en su perversidad.
16 K aua e whakanuia rawatia tou tika; kaua hoki e whakanuia rawatia ou whakaaro: he aha koe i whakangaro ai i a koe?
No seas demasiado justo, Ni seas sabio en exceso. ¿Por qué has de destruirte?
17 K aua e whakanuia rawatia tou kino, kaua ano hoki e wairangi: kia mate koe hei aha, i te mea kahore ano tou wa kia rite noa?
No seas demasiado impío, Ni seas necio. ¿Por qué has de morir antes de tu tiempo ?
18 H e pai ki te puritia tenei kupu e koe; kaua hoki tou ringa e unuhia mai i tera; ko te tangata hoki e wehi ana i te Atua ka puta mai i roto i era katoa.
Bueno es que retengas esto Sin soltar aquello de tu mano; Porque el que teme a Dios se sale con todo ello.
19 K o te whakaaro nui rahi ake tona kaha mo te tangata whakaaro i to nga rangatira kotahi tekau i roto i te pa.
La sabiduría hace más fuerte al sabio Que diez gobernantes que haya en una ciudad.
20 K ahore hoki he tangata tika i te whenua e mahi ana i te pai, a kahore ona hara.
Ciertamente no hay hombre justo en la tierra Que haga el bien y nunca peque.
21 K aua ano e whakarongo ki nga mea katoa e korerotia ana; kei rongo koe ki tau pononga e kanga ana i a koe;
Tampoco tomes en serio todas las palabras que se hablan, No sea que oigas a tu siervo maldecirte.
22 H e maha hoki nga wa, e mohio ana tou ngakau, i kanga ai koe ano i etahi.
Porque tú también te das cuenta Que muchas veces has maldecido a otros de la misma manera.
23 I whakamatauria e ahau tenei katoa, he mea whakaaro marie; i mea ahau, ka whakaaro nui ahau; otiia i matara noa atu tenei i ahau.
Todo esto probé con sabiduría, y dije: “Seré sabio”; pero eso estaba lejos de mí.
24 K o te mea onaianei he tawhiti rawa, he hohonu rawa hoki; ko wai hei kite?
Está lejos lo que ha sido, Y en extremo profundo. ¿Quién lo descubrirá ?
25 I anga toku ngakau, i mea kia mohio, kia kimihia, kia rapua nga whakaaro nui me nga tikanga, kia mohio ano hoki he wairangi te kino, he porangi te wairangi:
Dirigí mi corazón a conocer, A investigar y a buscar la sabiduría y la razón, Y a reconocer la maldad de la insensatez Y la necedad de la locura.
26 A ka kite ahau i te mea kawa atu i te mate, ara i te wahine, he rore nei, he kupenga tona ngakau, he rahiri hoki ona ringa: ko te tangata e paingia ana e te Atua ka mawhiti i a ia; ko te tangata hara ia ka mau i a ia.
Y hallé más amarga que la muerte A la mujer cuyo corazón es lazos y redes, Cuyas manos son cadenas. El que agrada a Dios escapará de ella, Pero el pecador será por ella apresado.
27 N ana, kua kitea tenei e ahau, e ai ta te Kaikauwhau, he mea whakarite tetahi mea ki tetahi, kia kitea ai te tikanga:
“Mira,” dice el Predicador, “he descubierto esto, Agregando una cosa a otra para hallar la razón,
28 H e mea e rapua nei ano e toku wairua, a kahore ano i kitea: kotahi te tangata i kitea e ahau i roto i te mano; na i roto i enei katoa kahore ahau i kite i tetahi wahine.
Que mi alma está todavía buscando pero no ha hallado: He hallado a un hombre entre mil, Pero no he hallado mujer entre todas éstas.
29 N ana, ko tenei anake i kitea e ahau, ara i tika te tangata i ta te Atua hanganga; engari he maha nga tikanga i rapua e ratou.
Mira, sólo esto he hallado: Que Dios hizo rectos a los hombres, Pero ellos se buscaron muchas artimañas.”