Luke 2 ~ Lucas 2

picture

1 I aua ra ka whakatakotoria he tikanga e Hiha Akuhata kia tuhituhia te ao katoa.

Aconteció en aquellos días que salió un edicto de César Augusto, para que se hiciera un censo de todo el mundo habitado (el Imperio Romano).

2 K o te tuhituhinga tuatahi tenei i meatia i te wa ko Kuirinia te kawana o Hiria.

Este fue el primer censo que se levantó cuando Cirenio era gobernador de Siria.

3 A ka haere nga tangata katoa kia tuhituhia, ia tangata, ia tangata, ki tona ake pa.

Todos se dirigían a inscribirse en el censo, cada uno a su ciudad.

4 I haere atu ano a Hohepa i Kariri, i te pa, i Nahareta, ki Huria, ki te pa o Rawiri, ko Peterehema te ingoa: no te mea no te whare ia, no te kawei o Rawiri:

También José subió de Galilea, de la ciudad de Nazaret, a Judea, a la ciudad de David que se llama Belén (Casa del Pan), por ser él de la casa y de la familia de David,

5 K ia tuhituhia ai raua ko tana wahine taumau, ko Meri, e hapu ana ia.

para inscribirse junto con María, comprometida para casarse con él, la cual estaba encinta.

6 A , i a raua i reira, ka rite nga ra e whanau ai ia.

Sucedió que mientras estaban ellos allí, se cumplieron los días de su alumbramiento.

7 N a ka whanau tana matamua, a takaia ana e ia ki nga kakahu, ka whakatakotoria ki te takotoranga kai ma nga kararehe; no te mea kahore he wahi mo ratou i te whare.

Y dio a luz a su Hijo primogénito; Lo envolvió en pañales y Lo acostó en un pesebre, porque no había lugar para ellos en el mesón. Los Pastores y los Angeles

8 I taua wahi hoki etahi hepara e noho koraha ana, e tiaki ana i ta ratou kahui i te po.

En la misma región había pastores que estaban en el campo, cuidando sus rebaños durante las vigilias de la noche.

9 N a tu ana tetahi anahera a te Ariki i o ratou taha, a whiti ana te kororia o te Ariki ki a ratou a tawhio noa; a nui whakaharahara to ratou wehi.

Y un ángel del Señor se les presentó, y la gloria del Señor los rodeó de resplandor, y tuvieron gran temor.

10 N a ka mea te anahera ki a ratou, Kaua e mataku: ta te mea he kaikauwhau tenei ahau ki a koutou mo te hari nui, meake puta mai ki te iwi katoa.

Pero el ángel les dijo: “No teman, porque les traigo buenas nuevas de gran gozo que serán para todo el pueblo;

11 N onaianei hoki i whanau ai he Kaiwhakaora mo koutou i te pa o Rawiri, ara a te Karaiti, te Ariki.

porque les ha nacido hoy, en la ciudad de David, un Salvador, que es Cristo (el Mesías) el Señor.

12 K o te tohu tenei ki a koutou; E kite koutou i te tamaiti ka oti te takai ki te kakahu, e takoto ana i te takotoranga kai ma nga kararehe.

Esto les servirá de señal: hallarán a un Niño envuelto en pañales y acostado en un pesebre.”

13 N a ohorere tonu ko tetahi ope nui o te rangi e tu tahi ana me taua anahera, e whakamoemiti ana ki te Atua, e mea ana,

De repente apareció con el ángel una multitud de los ejércitos celestiales, alabando a Dios y diciendo:

14 K ia whai kororia te Atua i runga rawa, kia mau te rongo ki runga ki te whenua, me te whakaaro pai ki nga tangata.

“Gloria a Dios en las alturas, Y en la tierra paz entre los hombres (de buena voluntad) en quienes El se complace.”

15 A , ka mawehe atu nga anahera i a ratou ki te rangi, ka mea nga hepara tetahi ki tetahi, Tatou ka haere ki Peterehema, kia kite i tenei mea kua puta nei, kua whakapuakina mai nei e te Ariki ki a tatou.

Cuando los ángeles se fueron al cielo, los pastores se decían unos a otros: “Vayamos, pues, hasta Belén (Casa del Pan) y veamos esto que ha sucedido, que el Señor nos ha dado a saber.”

16 N a kaika tonu ta ratou haere, a ka kite i a Meri, i a Hohepa, i te tamaiti hoki e takoto ana i te takotoranga kai ma nga kararehe.

Fueron a toda prisa, y hallaron a María y a José, y al Niño acostado en el pesebre.

17 A , no ka kite, ka whakapuakina te mea i korerotia ki a ratou mo tenei tamaiti.

Cuando Lo vieron, dieron a saber lo que se les había dicho acerca de este Niño.

18 A miharo ana nga kaiwhakarongo katoa ki enei mea, i korerotia nei ki a ratou e nga hepara.

Y todos los que lo oyeron se maravillaron de las cosas que les fueron dichas por los pastores.

19 K o Meri ia i ata rongoa i enei mea katoa, me te whakaaroaro i roto i tona ngakau.

Pero María atesoraba todas estas cosas, reflexionando sobre ellas en su corazón.

20 N a ka hoki nga hepara, me te whakakororia, me te whakamoemiti ki te Atua mo nga mea katoa i rongo nei, i kite nei ratou, i rite nei ki nga mea i korerotia ki a ratou.

Y los pastores se volvieron, glorificando y alabando a Dios por todo lo que habían oído y visto, tal como se les había dicho.

21 A , no ka rite nga ra e waru, e kotia ai te tamaiti, ka huaina tona ingoa ko IHU, ko ta te anahera i hua ai ia te mea kahore ano i hapu tona whaea.

Cuando se cumplieron los ocho días para circuncidar al Niño, Le pusieron por nombre Jesús, el nombre dado por el ángel antes de que El fuera concebido en el seno materno. Jesús Presentado en el Templo

22 A ka rite nga ra e purea ai te whaea, e whakaritea ai te ture a Mohi, ka kawea ia e ratou ki Hiruharama, kia tapaea ki te Ariki.

Al cumplirse los días para la purificación de ellos, según la ley de Moisés, Lo trajeron a Jerusalén (Ciudad de Paz) para presentar al Niño al Señor,

23 K ia peratia me te mea i tuhituhia ki te ture a te Ariki, Ko nga tane katoa e oroko puta mai i te kopu, e kiia he tapu ki te Ariki.

(como está escrito en la Ley del Señor: “ Todo varon que abra la matriz (el primogenito) sera llamado santo para el Señor),”

24 K ia hoatu ano he patunga tapu, te mea i korerotia i roto i te ture a te Ariki, Kia rua kukupa, kia rua ranei pi kukupa.

y para ofrecer un sacrificio conforme a lo que fue dicho en la Ley del Señor: “un par de tortolas o dos pichones.”

25 N a, i Hiruharama tetahi tangata, ko Himiona te ingoa; he tangata tika, he tangata whakaaro, e tatari ana ki te whakaharinga o Iharaira: kei runga hoki te Wairua Tapu i a ia.

Había en Jerusalén un hombre que se llamaba Simeón. Este hombre, justo y piadoso, esperaba la consolación de Israel, y el Espíritu Santo estaba sobre él.

26 N a kua whakamaharatia ia e te Wairua Tapu, e kore ia e kite i te mate, kia kite ra ano ia i ta te Ariki Karaiti.

Y por el Espíritu Santo se le había revelado que no vería la muerte sin antes ver al Cristo (al Mesías) del Señor.

27 N a ka haere ia ki te temepara, he meatanga na te Wairua: a i nga matua e mau ana i te tamaiti, i a Ihu, kia meatia ai e raua ki a ia ta te ture i whakarite ai,

Movido por el Espíritu fue al templo. Y cuando los padres del niño Jesús Lo trajeron para cumplir por El el rito de la Ley,

28 K a tango ia i a ia ki ona ringa, ka whakapai ki te Atua, ka mea,

Simeón tomó al Niño en sus brazos, y bendijo a Dios diciendo:

29 K atahi, e te Ariki, ka tukua tau pononga kia haere i runga i te rangimarie, ka pera me tau i korero ai:

“Ahora, Señor, permite que Tu siervo se vaya En paz, conforme a Tu palabra;

30 K a kite nei hoki oku kanohi i tau whakaoranga,

Porque mis ojos han visto Tu salvación

31 K a whakatakotoria nei e koe ki te aroaro o nga iwi katoa;

La cual has preparado en presencia de todos los pueblos;

32 H ei whakamarama e kite ai nga tauiwi, hei kororia hoki mo tau iwi, mo Iharaira.

Luz de revelacion a los gentiles, Y gloria de Tu pueblo Israel.”

33 A miharo tonu a Hohepa raua ko tona whaea ki nga kupu i korerotia mona.

Y los padres del Niño estaban asombrados de las cosas que de El se decían.

34 N a ka manaaki a Himiona i a raua, a ka mea ki tona whaea, ki a Meri, Nana, ka waiho tenei tama hei takanga, hei aranga, mo te tini o te tangata i roto i a Iharaira; hei tohu hoki e korerotia kinotia;

Simeón los bendijo, y dijo a Su madre María: “Este Niño ha sido puesto para caída y levantamiento de muchos en Israel, y para ser señal de contradicción,

35 A e ra, ka tika atu ano te hoari, a puta noa i tou ake wairua, e hurahia ai nga whakaaro o nga ngakau maha.

y una espada traspasará aun tu propia alma, a fin de que sean revelados los pensamientos de muchos corazones.”

36 A tera hoki tetahi ko Ana, he poropiti, he tamahine na Panuera, no te iwi o Ahera; kua kaumatua ia, e whitu nga tau o tona wahinetanga ake i noho ai i te tane;

Y había una profetisa, Ana, hija de Fanuel, de la tribu de Aser. Ella era de edad muy avanzada, y había vivido con su marido siete años después de su matrimonio,

37 H e pouaru, kua waru tekau ma wha rawa ona tau e pera ana; heoi kihai i mahue i a ia te temepara; he karakia tonu tana, he nohopuku, he inoi, i te po, i te ao.

y después de viuda, hasta los ochenta y cuatro años. Nunca se alejaba del templo, sirviendo noche y día con ayunos y oraciones.

38 N a ka tae atu ia i taua haora ano, ka whakawhetai ki te Ariki, a korerotia ana ia e ia ki te hunga katoa o Hiruharama e tatari ana ki te whakaoranga.

Llegando ella en ese preciso momento, daba gracias a Dios y hablaba del Niño a todos los que esperaban la redención de Jerusalén. Crecimiento de Jesús

39 A , no ka oti nga mea katoa e rite ana ki ta te Ariki ture, ka hoki ratou ki Kariri, ki to ratou ake pa, ki Nahareta.

Habiendo ellos cumplido con todo conforme a la Ley del Señor, se volvieron a Galilea, a su ciudad de Nazaret.

40 N a ka tupu te tamaiti, ka pakari haere, ka ki i nga whakaaro nunui: a i runga i a ia te aroha noa o te Atua.

Y el Niño crecía y se fortalecía, llenándose de sabiduría; y la gracia de Dios estaba sobre El. El Niño Jesús Discute con los Maestros

41 A i haere ona matua i ia tau, i ia tau ki Hiruharama i te hakari o te kapenga.

Los padres de Jesús acostumbraban ir a Jerusalén todos los años a la fiesta de la Pascua.

42 A ka tekau ma rua ona tau, ka haere ratou i runga i nga ritenga o te hakari.

Y cuando El cumplió doce años, subieron allá conforme a la costumbre de la fiesta.

43 A ka rite nga ra, i a raua e hoki ana, ka whakaware iho te tamaiti, a Ihu, i Hiruharama; kihai hoki ona matua i mohio.

Al regresar ellos, después de haber pasado todos los días de la fiesta, el niño Jesús se quedó en Jerusalén sin que lo supieran Sus padres,

44 I mahara hoki raua kei roto ia i te tira, na ka haere, kotahi te ra ki te ara; a ka rapu raua i a ia i roto i nga whanaunga, i a raua tangata hoki i mohio ai.

y suponiendo que iba en la caravana, anduvieron camino de un día, y comenzaron a buscar a Jesús entre los familiares y conocidos.

45 A , no te korenga i kitea ia, hoki ana raua ki Hiruharama, ki te rapu i a ia.

Cuando no Lo encontraron, volvieron y Lo buscaron en Jerusalén.

46 A , muri iho i nga ra e toru ka kitea ia i roto i te temepara, e noho ana i waenganui o nga kaiwhakaako, e whakarongo ana ki a ratou, e ui ana ki a ratou.

Después de tres días Lo encontraron en el templo, sentado en medio de los maestros, escuchándolos y haciéndoles preguntas.

47 A miharo katoa ki tona matauranga, ki ana korero, te hunga i rongo ki a ia.

Todos los que Le oían estaban asombrados de Su entendimiento y de Sus respuestas.

48 A , no ka kite raua i a ia, ka tino miharo: ka mea tona whaea ki a ia, E tama, he aha koe i penei ai ki a maua? na, pouri noa iho maua ko tou papa, i a maua i rapu nei i a koe.

Cuando Sus padres Lo vieron, se quedaron maravillados; y Su madre Le dijo: “Hijo, ¿por qué nos has tratado de esta manera? Mira, Tu padre y yo Te hemos estado buscando llenos de angustia.”

49 K a mea ia ki a raua, he aha korua i rapu ai i ahau? Kihai korua i mahara kia noho ahau i te whare o toku Matua?

Entonces El les dijo: “¿Por qué Me buscaban? ¿Acaso no sabían que Me era necesario estar en la casa (en las cosas) de Mi Padre ?”

50 H eoi kihai raua i matau ki te kupu i korerotia ra e ia ki a raua.

Pero ellos no entendieron las palabras que El les había dicho.

51 N a ka haere tahi atu ia me raua ka tae ki Nahareta, ka ngohengohe ia ki a raua: ko tona whaea ia i rongoa i enei kupu katoa i roto i tona ngakau.

Descendió con sus padres y vino a Nazaret, y continuó sujeto a ellos. Y Su madre atesoraba todas estas cosas (las palabras) en su corazón.

52 N a ka kake haere a Ihu te whakaaro nui, te kaumatua, ka paingia ano e te Atua, e te tangata.

Y Jesús crecía en sabiduría, en estatura (edad) y en gracia para con Dios y los hombres.