1 E s mejor ser pobre y honrado, que ser intrigante y presuntuoso.
Miskiinka daacadnimadiisa ku socda ayaa ka wanaagsan Nacaska bushimihiisu qalloocan yihiin.
2 D onde no hay conocimiento, no hay bondad; donde hay premura, hay locura.
Oo weliba in naftu aqoon la'aato ma wanaagsana, Oo kii cagihiisu degdegaanna wuu ambadaa.
3 L a necedad lleva al hombre al extravío, y le hace volcar su enojo contra el Señor.
Nin nacasnimadiisu jidkiisay qalloocisaa, Oo isagu qalbigiisa ayuu Rabbiga uga cadhoodaa.
4 L as riquezas atraen a muchos amigos, pero del pobre hasta sus amigos se apartan.
Maalku wuxuu badiyaa saaxiibbo, Laakiinse miskiinku saaxiibkiisa buu ka soocmaa.
5 E l testigo falso no quedará sin castigo; no escapará el que propala mentiras.
Markhaatigii been ahu ma taqsiir la'aan doono, Oo kii been ku hadlaana ma baxsan doono.
6 M uchos buscan el favor del que es generoso; al que es desprendido no le faltan amigos.
Kuwa badan ayaa deeqsiga raallinimo ka baryi doona, Oo nin kastaaba waa u saaxiib kii hadiyado bixiya.
7 A l pobre, sus hermanos lo aborrecen, y hasta sus amigos se apartan de él. Busca palabras, pero no las encuentra.
Miskiinka walaalihiis oo dhammu way neceb yihiin, Haddaba saaxiibbadiisuna intee bay ka fogaan doonaan! Isagu hadal buu kala daba tagaa iyaga, laakiinse way tageen.
8 E l que tiene cordura se ama a sí mismo; el que obedece a la inteligencia halla el bien.
Kii xigmadda helaa naftiisuu jecel yahay, Oo kii waxgarashada xajistaana wax wanaagsan buu heli doonaa.
9 E l testigo falso no quedará sin castigo, y el mentiroso será destruido.
Markhaatigii been ahu ma taqsiir la'aan doono, Oo kii been ku hadlaana wuu halligmi doonaa.
10 T an mal se ve que un necio viva entre lujos como que un esclavo gobierne entre reyes.
Nacaska raaxo uma eka, Waxaana taas ka sii liita in addoon amiirro xukumo.
11 L a cordura del hombre calma su furor; su honra es pasar por alto la ofensa.
Nin miyirkiisu cadho buu ka celiyaa, Oo waxaa isaga ammaan u ah inuu xadgudub dhaafo.
12 L a ira del rey es como el rugido de un león; su bondad es como el rocío sobre la hierba.
Boqorka cadhadiisu waa sida libaaxa cidiisa, Laakiinse raallinimadiisu waa sida sayaxa cawska ku dega.
13 E l hijo necio es un dolor para su padre; la mujer contenciosa es gotera constante.
Wiilkii nacas ahu waa u belaayo aabbihiis, Oo naag murammadeeduna waa sida dhibicyo aan kala go'in.
14 C asa y riquezas, herencia paterna; mujer prudente, herencia del Señor.
Hoy iyo hanti aabbayaashaa laga dhaxlaa, Laakiinse afo miyir leh xagga Rabbigaa laga helaa.
15 L a pereza te lleva a un sueño profundo; pasarás hambre si eres negligente.
Caajisnimo waxay keentaa hurdo weyn, Oo qofkii caajis ahuna wuu gaajoon doonaa.
16 R espetar el mandamiento es respetarse uno mismo; el que menosprecia sus caminos, morirá.
Kii amarka dhawraa naftiisuu dhawraa, Laakiinse kii jidadkiisa fudaydsadaa wuu dhiman doonaa.
17 D ar algo al pobre es dárselo al Señor; el Señor sabe pagar el bien que se hace.
Kii miskiinka u naxaa Rabbiguu wax amaahiyaa, Oo wanaaggii uu sameeyeyna wuu u celin doonaa.
18 C astiga a tu hijo mientras haya esperanza; pero tómalo con calma, no vayas a matarlo.
Wiilkaaga edbi intay rajo jirto, Laakiinse naftaada ha ku qasbin si uu u dhinto.
19 E nojarse demasiado lleva al desastre; tratar de evitarlo sólo añade nuevos males.
Ninkii cadho badan waa la taqsiiri doonaa, Waayo, haddaad mar isaga samatabbixiso, haddana waa inaad mar kale sidii oo kale ku samaysaa.
20 A tiende al consejo, y acepta la corrección; así acabarás siendo sabio.
Talada maqal, oo edbinta qaado, Si aad ugu dambaystaada caqli u yeelatid.
21 S on muchas las ideas del corazón humano; sólo el consejo del Señor permanece.
Nin qalbigiisa waxaa ku jira hindisooyin badan, Habase ahaatee waxaa taagnaan doonta talada Rabbiga.
22 M uy deseable es la bondad en el hombre; es mejor ser pobre que mentiroso.
Nin waxaa loo doonayaa waa raxmaddiisa, Oo miskiinkuna waa ka wanaagsan yahay beenaalaha.
23 E l temor del Señor es fuente de vida, y nos hace vivir tranquilos y libres de temores.
Kii Rabbiga ka cabsada waxaa loo kaxeeyaa xagga nolosha, Wuuna sii dheregsanaan doonaa, Oo sharna loo keeni maayo.
24 E l perezoso mete la mano en el plato, pero le pesa llevarse el bocado a la boca.
Ninkii caajis ahu wuxuu gacanta geliyaa xeedhada, Oo mar dambe xagga afkiisa uma soo celiyo.
25 G olpea al burlón, y el ingenuo aprenderá algo; corrige al entendido, y adquirirá conocimiento.
Kan wax quudhsada garaac, oo garaadlaawaha ayaa miyir yeelan doona, Oo kii garasho leh canaano, oo isna aqoon buu sii korodhsan doonaa.
26 E l que roba a su padre y ahuyenta a su madre es un hijo que causa vergüenza y oprobio.
Kii aabbihiis kharriba, hooyadiisna erya, Waa wiil ceeb keena oo cay soo jiida.
27 H ijo mío, si desoyes la corrección, te alejarás de sabios razonamientos.
Wiilkaygiiyow ka joogso in markaad edbinta maqashid Aad dabadeed hadalka aqoonta ka ambatid.
28 E l testigo perverso se burla del juicio; la boca de los impíos encubre la iniquidad.
Markhaatigii waxmatare ahu gartuu quudhsadaa, Oo kan sharka leh afkiisuna wuxuu liqaa xumaan.
29 A los burlones les espera la sentencia; a la espalda de los necios, los azotes.
Kuwa wax quudhsada waxaa loo diyaariyey xukunno, Oo dhabarka nacasyadana waxaa loo diyaariyey karbaash.