1 E l hijo sabio sigue el consejo de su padre; el burlón no hace caso de las reprensiones.
Wiilkii caqli lahu wuxuu maqlaa edbinta aabbihiis, Laakiinse kii wax quudhsadaa canaanta ma maqlo.
2 E l hombre de bien se nutre con sus palabras; el desalmado se nutre de violencia.
Nin wuxuu wax wanaagsan ku cuni doonaa midhaha afkiisa, Laakiinse khaayinnada naftoodu waxay cuni doontaa midhaha dulmiga.
3 E l que cuida su boca se cuida a sí mismo; el que habla mucho tendrá problemas.
Kii afkiisa dhawraa wuxuu dhawraa naftiisa, Laakiinse kii bushimihiisa aad u kala qaadaa wuu baabbi'i doonaa.
4 E l perezoso desea y nada consigue, pero el que es diligente será prosperado.
Kii caajis ah naftiisu wax bay damacdaa, mana hesho, Laakiinse nafta kii dadaala waa la barwaaqaysiin doonaa.
5 E l hombre justo aborrece la mentira; el malvado se hace odioso y despreciable.
Ninkii xaq ahu beenta wuu neceb yahay, Laakiinse ninkii shar lahu waa karaahiyo, wuuna ceeboobaa.
6 L a justicia protege al de camino perfecto; la impiedad trastorna al pecador.
Xaqnimadu kii jidkiisu qumman yahay ayay ilaalisaa, Laakiinse sharnimadu dembilaha ayay afgembidaa.
7 U nos pretenden ser ricos, y no tienen nada; otros simulan ser pobres, y lo tienen todo.
Waxaa jira nin hodan iska dhiga laakiinse aan waxba haysan, Oo waxaa jira mid miskiin iska dhiga laakiinse maal badan leh.
8 C on sus riquezas, el hombre rescata su vida; el pobre nunca llega a oír amenazas.
Nin wuxuu noloshiisa ku furtaa maalkiisa, Laakiinse miskiinku canaanta ma maqlo.
9 L a luz de los justos brinda alegría; la lámpara de los impíos languidece.
Iftiinka kuwa xaqa ahu weligii wuu reyreeyaa, Laakiinse laambadda kuwa sharka leh waa la bakhtiin doonaa.
10 L a soberbia es la madre de las contiendas, pero en los ingeniosos se halla la sabiduría.
Isqabasho oo keliya ayaa kibir ka timaada, Laakiinse kii waanada qaata waxaa la jirta xigmad.
11 L as vanas riquezas pronto se gastan; el que trabaja y las guarda las hace crecer.
Maalkii degdeg lagu helaa wuu dhinmi doonaa, Laakiinse kan hawl wax ku soo urursadaa waa sii korodhsan doonaa.
12 E l vivir esperando atormenta el corazón; pero es un árbol de vida el deseo que se cumple.
Rajadii raagtaa qalbigay bukaysiisaa, Laakiinse markii wixii la doonayay la helo waa geed nololeed.
13 N o atender una orden cuesta caro; acatarla tiene su recompensa.
Ku alla kii erayga quudhsadaa halligaad ayuu isu keenaa, Laakiinse kii amarka ka cabsada waa loo abaalgudi doonaa.
14 L as enseñanzas del sabio son fuente de vida; pueden librarte de los lazos de la muerte.
Ninkii caqli leh waxbariddiisu waa il nololeed, In dabinnada dhimashada laga leexdo.
15 E l buen juicio genera afecto; el camino de los transgresores es inflexible.
Waxgarashadii wanaagsan raalli baa laga noqdaa, Laakiinse jidka khaayinnadu waa xun yahay.
16 E l que es astuto procede con sabiduría; el que es necio deja ver su necedad.
Nin kasta oo miyir lahu aqoon buu ku shaqeeyaa, Laakiinse nacasku nacasnimuu fidiyaa.
17 E l mal mensajero trae consigo desgracias; el mensajero fiel trae consigo el remedio.
Wargeeyihii shar lahu xumaan buu ku dhex dhacaa, Laakiinse ergadii aamin ahu waa caafimaad.
18 Q uien desdeña el consejo acaba pobre y avergonzado; quien acepta la corrección es objeto de honra.
Caydhnimo iyo ceebba waxaa lahaan doona kii edbinta diida, Laakiinse kii canaanta maqla waa la murwayn doonaa.
19 E l deseo cumplido es causa de alegría, pero los necios detestan apartarse del mal.
Wixii la doonayay oo la gaadhay nafta way u macaan tahay, Laakiinse nacasyadu aad bay u karhaan inay sharka ka fogaadaan.
20 Q uien se junta con sabios, sabio se vuelve; quien se junta con necios, acaba mal.
Kii kuwa caqliga leh la socdaa, caqli buu yeelan doonaa, Laakiinse kii nacasyada raacaa waa baabbi'i doonaa.
21 E l mal persigue a los pecadores, pero los justos son premiados con el bien.
Dembilayaasha waxaa eryada shar, Laakiinse kuwa xaqa ah abaal wanaagsan baa loo gudi doonaa.
22 E s bueno dejar herencia a los nietos; las riquezas del pecador las hereda el hombre justo.
Ninkii wanaagsanu dhaxal buu uga tagaa carruurta carruurtiisa, Oo maalka dembilahana waxaa loo kaydiyaa kuwa xaqa ah.
23 E n el campo de los pobres hay mucha comida, pero se pierde cuando no se imparte justicia.
Beerta masaakiinta waxaa ku taal cunto badan, Laakiinse gardarro aawadeed in baa loo baabbi'iyaa.
24 E l que retiene el castigo, aborrece a su hijo; el que lo ama, a tiempo lo corrige.
Kii ushiisa ceshadaa wiilkiisuu neceb yahay; Laakiinse kii wiilkiisa jecelu aad buu u edbiyaa.
25 E l justo come hasta calmar su apetito; los impíos tienen un vientre insaciable.
Kan xaqa ahu wax buu cunaa ilaa naftiisu dheregto, Laakiinse caloosha kuwa sharka lahu way baahnaan doontaa.