Proverbios 30 ~ Maahmaahyadii 30

picture

1 P alabras proféticas de Agur, hijo de Jaqué, dirigidas a Itiel, a Itiel y a Ucal.

Kuwanu waa erayadii Aaguur ina Yaaqeh, oo ahaa reer Masaa. Ninku wuxuu la hadlay Iitii'eel, iyo xataa Iitii'eel iyo Ukaal, oo ku yidhi,

2 ¡ No hay nadie más ignorante que yo! ¡No hay en mí raciocinio humano!

Hubaal anigu waan ka doqonnimo weynahay nin kastaba, Oo dad waxgarashadiisana ma lihi.

3 N o tengo estudios ni sabiduría; ¡no tengo conocimiento alguno del Dios santo!

Xigmad ma aan baran, Aqoonta Kan quduuska ahna ma aqaan.

4 ¿ Quién puede subir al cielo, y bajar de allí? ¿Quién puede retener al viento entre sus puños? ¿Quién puede retener el mar en un paño? ¿Quién estableció los límites de la tierra? ¿Sabes su nombre, y el nombre de su hijo?

Yaa samada u baxay, oo ka soo degay? Yaa dabaysha gacmihiisa ku soo ururshay? Yaa biyaha dharkiisa ku guntay? Yaa dhulka darafyadiisa oo dhan dhisay? Magicii, wiilkiisana magicii, haddaad taqaan?

5 L as palabras de Dios son todas puras; Dios es el escudo de quienes en él confían.

Eray kasta oo Ilaah waa daahir; Oo isagu wuxuu gaashaan u yahay kuwa isaga aaminsan.

6 N o añadas a sus palabras, y él no te reprenderá, y tampoco resultarás un mentiroso.

Erayadiisa waxba ha ku darin, Waaba intaas oo uu ku canaantaa, oo lagu ogaadaa inaad beenaaleh tahay.

7 S olamente dos cosas te he pedido; ¡concédemelas antes de que muera!

Laba waxyaalood ayaan ku weyddiistay, Iyaga ha ii diidin intaanan dhiman.

8 A parta de mí la vanidad y la mentira, y no me des pobreza ni riquezas. Dame sólo el pan necesario,

Wax aan waxtar lahayn iyo been iga fogee, Oo caydhnimo iyo taajirnimo midna ha i siin. Igu quudi cunto aanan ka maarmin,

9 n o sea que, una vez satisfecho, te niegue y diga: «¿Y quién es el Señor?» O que, por ser pobre, llegue yo a robar y ofenda el nombre de mi Dios.

Waaba intaasoo intaan dhergo, aan adiga ku inkiraaye, oo aan idhaahdaa, Waa ayo Rabbigu? Amase waaba intaasoo aan miskiin noqdaa, oo intaan wax xado, Aan magaca Ilaahayga si been ah ugu hadal qaadaaye.

10 N o acuses al siervo ante su amo, no sea que te maldiga y sufras el castigo.

Addoon sayidkiisa xan ha uga sheegin, Waaba intaas oo uu ku habaaraa, oo eed lagugu helaaye.

11 H ay algunos que maldicen a su padre y no bendicen a su madre.

Waxaa jira farcan aabbahood inkaara, Oo aan hooyadoodna u ducayn.

12 H ay algunos que se creen muy puros, aunque no se han purificado de su inmundicia.

Waxaa jira farcan isla daahirsan, Oo weliba aan nijaastoodii ka maydhmin.

13 H ay algunos que miran con altanería y mantienen en alto la mirada.

Waxaa jira farcan indhahoodu aad u sarreeyaan! Oo daboolka indhahoodana kor bay u qaadaan.

14 H ay algunos cuyos dientes parecen espadas y cuyas muelas parecen cuchillos, ¡dispuestos a devorar a los pobres de la tierra, a la gente menesterosa de este mundo!

Waxaa jira farcan ilkahoodu sida seefo oo kale yihiin, oo gowsahooduna sida mindiyo oo kale yihiin, Si ay masaakiinta dhulka uga baabbi'iyaan, oo ay kuwa baahanna dadka dhexdiisa uga dhammeeyaan.

15 L a sanguijuela tiene dos hijas que no saben más que pedir. Tres cosas hay que nunca se sacian, y aun la cuarta nunca está satisfecha:

Culaacushu waxay leedahay laba gabdhood, oo leh, Na sii, Na sii. Waxaa jira saddex waxyaalood oo aan weligood dhergin, Haah, oo afar aan odhan, Bes, nagu filan;

16 E l sepulcro, la matriz estéril, la tierra seca, que demanda más agua, y el fuego, que jamás deja de arder.

Waxaana weeye qabriga, iyo maxalka aan wax dhalayn, Iyo dhulka aan biyo ka dhergayn, Iyo dabka aan odhan, Bes, igu filan.

17 A quien mira con desprecio a su padre y tiene en poco la enseñanza de la madre, ¡que los cuervos del valle le saquen los ojos!, ¡que los aguiluchos se lo coman vivo!

Isha aabbaheed ku majaajiloota, Oo quudhsata inay hooyadeed addeecdo, Waxaa la soo bixi doona tukayaasha dooxada, Oo waxaa cuni doona gorgorrada.

18 H ay tres cosas que me son incomprensibles, y aun la cuarta no la alcanzo a comprender:

Waxaa jira saddex waxyaalood oo anigu aan aad ula yaabo, Haah, afar baan garan waayay,

19 e l rastro del águila en el aire, el rastro de la serpiente sobre las rocas, el rastro del barco al surcar el mar, y el rastro del hombre en la doncella.

Oo iyana waxaa weeye siduu gorgor hawada u duulo, Siduu masna dhagax ugu socdo, Siday doonnina badda u maaxdo, Iyo siduu nin gabadh ula macaamiloodo.

20 L a mujer adúltera se porta así: Come, se limpia la boca, y afirma: «No he hecho nada malo.»

Sidaas oo kale waxaa ah naag dhillo ah sideeda, Taasoo intay wax cunto afka tirtirta, Oo haddana tidhaahda, Anigu waxba xumaan ma aan samayn.

21 H ay tres cosas que sacuden a la tierra, y una cuarta que no puede tolerar:

Saddex waxyaalood ayaa dhulku la gariiraa, Oo afar baanu qaadan karin,

22 e l siervo que llega a ser rey, el necio que se harta de pan,

Waxaana weeye addoon markuu boqor noqdo, Iyo nacas markuu cunto ka dhergo,

23 l a solterona que llega a casarse, y la criada que suplanta a su ama.

Iyo naag la nacay markay guursato, Iyo gabadh addoon ahu markay sayidaddeedii meesheeda gasho.

24 H ay cuatro cosas muy pequeñas en la tierra, pero que son más sabias que los sabios:

Waxaa jira afar waxyaalood oo dhulka ku yaryar, Laakiinse aad iyo aad u caqli badan.

25 L as hormigas, ejército nada fuerte, pero que en el verano almacena su comida;

Qudhaanjadu waa sida dad aan xoog badnayn, Laakiinse waxay cuntadooda soo diyaarsadaan guga.

26 l os damanes, ejército sin recursos, pero que ponen su casa en la roca;

Walooyinku waa qoon taagdaran, Oo haddana waxay guryahooda ka samaystaan dhagaxyada dhexdooda;

27 l as langostas, que no tienen rey, pero que avanzan en perfecta formación;

Ayaxu boqor ma leh, Weliba dhammaantood guuto guuto ayay u socdaan.

28 y la araña, que se puede atrapar con la mano, pero que se halla en el palacio del rey.

Qorratadu waa wax gacanta lagu qaban karo, Weliba waxay joogtaa guryaha boqorrada.

29 T res animales caminan con paso airoso, y el cuarto se pavonea al andar:

Waxaa jira saddex waxyaalood oo si fiican u socda, Haah, oo afar waa socod wanaagsan yihiin.

30 E l león, el más fuerte de los animales, al que nada lo hace retroceder;

Aar libaax oo ah kan xayawaanka ugu xoogga badan, Oo aan weliba midna dib uga noqon,

31 e l pavo real, el macho cabrío, Y el rey, a quien nadie resiste.

Diiqa xarragoonaya, iyo orgiga; Iyo boqorka aanay dadku gees ka ahayn.

32 S i en tu necedad has querido enaltecerte, o has hecho planes malvados, reflexiona:

Haddaad nacasnimo samaysay adoo isa sarraysiinaya, Ama aad wax shar ah ka fikirtay, Gacanta afka saar.

33 S i bates la leche, obtienes mantequilla; si te suenas fuerte la nariz, ésta te sangra; y si provocas la ira de alguien, provocas un pleito.

Waayo, caanihii la lulaa subag bay soo saaraan, Sankii la maroojiyaana dhiig buu keenaa, Sidaas oo kalena cadhadii la qasbaa dirir bay keentaa.