1 M EJOR es el pobre que camina en su sencillez, Que el de perversos labios y fatuo.
Miskiinka daacadnimadiisa ku socda ayaa ka wanaagsan Nacaska bushimihiisu qalloocan yihiin.
2 E l alma sin ciencia no es buena; Y el presuroso de pies peca.
Oo weliba in naftu aqoon la'aato ma wanaagsana, Oo kii cagihiisu degdegaanna wuu ambadaa.
3 L a insensatez del hombre tuerce su camino; Y contra Jehová se aira su corazón.
Nin nacasnimadiisu jidkiisay qalloocisaa, Oo isagu qalbigiisa ayuu Rabbiga uga cadhoodaa.
4 L as riquezas allegan muchos amigos: Mas el pobre, de su amigo es apartado.
Maalku wuxuu badiyaa saaxiibbo, Laakiinse miskiinku saaxiibkiisa buu ka soocmaa.
5 E l testigo falso no quedará sin castigo; Y el que habla mentiras no escapará.
Markhaatigii been ahu ma taqsiir la'aan doono, Oo kii been ku hadlaana ma baxsan doono.
6 M uchos rogarán al príncipe: Mas cada uno es amigo del hombre que da.
Kuwa badan ayaa deeqsiga raallinimo ka baryi doona, Oo nin kastaaba waa u saaxiib kii hadiyado bixiya.
7 T odos los hermanos del pobre le aborrecen: Cuánto más sus amigos se alejarán de él! Buscará la palabra y no la hallará.
Miskiinka walaalihiis oo dhammu way neceb yihiin, Haddaba saaxiibbadiisuna intee bay ka fogaan doonaan! Isagu hadal buu kala daba tagaa iyaga, laakiinse way tageen.
8 E l que posee entendimiento, ama su alma: El que guarda la inteligencia, hallará el bien.
Kii xigmadda helaa naftiisuu jecel yahay, Oo kii waxgarashada xajistaana wax wanaagsan buu heli doonaa.
9 E l testigo falso no quedará sin castigo; Y el que habla mentiras, perecerá.
Markhaatigii been ahu ma taqsiir la'aan doono, Oo kii been ku hadlaana wuu halligmi doonaa.
10 N o conviene al necio el deleite: Cuánto menos al siervo ser señor de los príncipes!
Nacaska raaxo uma eka, Waxaana taas ka sii liita in addoon amiirro xukumo.
11 L a cordura del hombre detiene su furor; Y su honra es disimular la ofensa.
Nin miyirkiisu cadho buu ka celiyaa, Oo waxaa isaga ammaan u ah inuu xadgudub dhaafo.
12 C omo el bramido del cachorro de león es la ira del rey; Y su favor como el rocío sobre la hierba.
Boqorka cadhadiisu waa sida libaaxa cidiisa, Laakiinse raallinimadiisu waa sida sayaxa cawska ku dega.
13 D olor es para su padre el hijo necio; Y gotera continua las contiendas de la mujer.
Wiilkii nacas ahu waa u belaayo aabbihiis, Oo naag murammadeeduna waa sida dhibicyo aan kala go'in.
14 L a casa y las riquezas herencia son de los padres: Mas de Jehová la mujer prudente.
Hoy iyo hanti aabbayaashaa laga dhaxlaa, Laakiinse afo miyir leh xagga Rabbigaa laga helaa.
15 L a pereza hace caer en sueño; Y el alma negligente hambreará.
Caajisnimo waxay keentaa hurdo weyn, Oo qofkii caajis ahuna wuu gaajoon doonaa.
16 E l que guarda el mandamiento, guarda su alma: Mas el que menospreciare sus caminos, morirá.
Kii amarka dhawraa naftiisuu dhawraa, Laakiinse kii jidadkiisa fudaydsadaa wuu dhiman doonaa.
17 A Jehová empresta el que da al pobre, Y él le dará su paga.
Kii miskiinka u naxaa Rabbiguu wax amaahiyaa, Oo wanaaggii uu sameeyeyna wuu u celin doonaa.
18 C astiga á tu hijo en tanto que hay esperanza; Mas no se excite tu alma para destruirlo.
Wiilkaaga edbi intay rajo jirto, Laakiinse naftaada ha ku qasbin si uu u dhinto.
19 E l de grande ira llevará la pena: Y si usa de violencias, añadirá nuevos males.
Ninkii cadho badan waa la taqsiiri doonaa, Waayo, haddaad mar isaga samatabbixiso, haddana waa inaad mar kale sidii oo kale ku samaysaa.
20 E scucha el consejo, y recibe la corrección, Para que seas sabio en tu vejez.
Talada maqal, oo edbinta qaado, Si aad ugu dambaystaada caqli u yeelatid.
21 M uchos pensamientos hay en el corazón del hombre; Mas el consejo de Jehová permanecerá.
Nin qalbigiisa waxaa ku jira hindisooyin badan, Habase ahaatee waxaa taagnaan doonta talada Rabbiga.
22 C ontentamiento es á los hombres hacer misericordia: Pero mejor es el pobre que el mentiroso.
Nin waxaa loo doonayaa waa raxmaddiisa, Oo miskiinkuna waa ka wanaagsan yahay beenaalaha.
23 E l temor de Jehová es para vida; Y con él vivirá el hombre, lleno de reposo; No será visitado de mal.
Kii Rabbiga ka cabsada waxaa loo kaxeeyaa xagga nolosha, Wuuna sii dheregsanaan doonaa, Oo sharna loo keeni maayo.
24 E l perezoso esconde su mano en el seno: Aun á su boca no la llevará.
Ninkii caajis ahu wuxuu gacanta geliyaa xeedhada, Oo mar dambe xagga afkiisa uma soo celiyo.
25 H iere al escarnecedor, y el simple se hará avisado; Y corrigiendo al entendido, entenderá ciencia.
Kan wax quudhsada garaac, oo garaadlaawaha ayaa miyir yeelan doona, Oo kii garasho leh canaano, oo isna aqoon buu sii korodhsan doonaa.
26 E l que roba á su padre y ahuyenta á su madre, Hijo es avergonzador y deshonrador.
Kii aabbihiis kharriba, hooyadiisna erya, Waa wiil ceeb keena oo cay soo jiida.
27 C esa, hijo mío, de oir la enseñanza Que induce á divagar de las razones de sabiduría.
Wiilkaygiiyow ka joogso in markaad edbinta maqashid Aad dabadeed hadalka aqoonta ka ambatid.
28 E l testigo perverso se burlará del juicio; Y la boca de los impíos encubrirá la iniquidad.
Markhaatigii waxmatare ahu gartuu quudhsadaa, Oo kan sharka leh afkiisuna wuxuu liqaa xumaan.
29 A parejados están juicios para los escarnecedores, Y azotes para los cuerpos de los insensatos.
Kuwa wax quudhsada waxaa loo diyaariyey xukunno, Oo dhabarka nacasyadana waxaa loo diyaariyey karbaash.