1 Е сли увидишь, что вол или овца другого человека заблудились, не оставляй их, но отведи к хозяину.
E kite koe i te kau a tou teina, i tana hipi ranei, e atiutiu ke ana, kei ninihi atu koe i a raua: me ata whakahoki ano e koe ki tou teina.
2 Е сли владелец не живет поблизости или ты не знаешь, кому они принадлежат, то отведи их к себе домой, и пусть они будут у тебя до тех пор, пока за ними не придет хозяин, и тогда ты должен возвратить их ему.
A, ki te kahore tou teina e tata mai ana ki a koe, ki te kahore ranei kore e mohio ki a ia, na me kawe mai ki tou whare, a ki a koe noho ai, a rapu noa tou teina i a ia; katahi koe ka whakahoki atu ai ki a ia.
3 П оступай так же, если найдешь чужого осла или одежду, или любую вещь, потерянную кем-то. Не уклоняйся от этого.
Me pena ano e koe ki tana kaihe; a me pena ano e koe ki tona kakahu; me pena ano hoki ki nga mea ngaro katoa a tou teina, ina ngaro i a ia, a e kitea e koe; e kore e ahei kia ninihi koe.
4 Е сли осел или вол другого человека упадет на дороге, не оставляй их. Помоги ему поднять их на ноги.
E kite koe i te kaihe a tou teina, i tana kau ranei, kua hinga i te ara, kei ninihi koe i a raua: me tino awhina koe i a ia ki te whakaara i a raua.
5 Ж енщина не должна надевать мужскую одежду, и мужчина не должен надевать женскую одежду, потому что Господу, твоему Богу, отвратителен любой, кто делает подобные вещи.
Kei kakahuria e te wahine tetahi mea o te tane, kei kakahuria hoki e te tane te kakahu o te wahine: he mea whakarihariha hoki ki a Ihowa, ki tou Atua, te hunga katoa e pena ana.
6 Е сли на дороге тебе попадется птичье гнездо на каком-либо дереве или на земле, и если птица-мать сидит там со своими птенцами или на яйцах, не забирай мать вместе с птенцами.
Ki te pono koe ki te ohanga manu i te ara, i runga i te rakau, i te whenua ranei, me nga pi ano, me nga hua ranei, me te katua e pehi ana i nga pi, i nga hua ranei, kei tangohia ngatahitia e koe te katua me nga pi:
7 Т ы можешь взять себе птенцов, но мать отпусти. Если ты поступишь так, то тебе будет хорошо и ты проживешь долгую жизнь.
Me tuku tonu atu e koe te katua, ka tango ai i nga pi mau; kia whiwhi ai koe ki te pai, kia roa ai ou ra.
8 С троя новый дом, сделай по краю крыши ограждение, и тогда ты не будешь виновен в смерти, если кто-нибудь упадет с крыши.
Ki te hanga koe he whare hou, me hanga ano he taiepa mo tou tuanui, kei whai toto i a koe tou whare, ina taka te tangata i runga.
9 Н е засевай свой виноградник еще какими-либо семенами, иначе ты осквернишь не только плоды посеянного семени, но и плоды виноградника.
Kaua e whakauruurua nga purapura e whakatokia e koe ki tau mara waina; kei poke te hua o te purapura e whakatokia e koe, me nga hua o te mara waina.
10 Н е паши одновременно и на воле, и на осле.
Kaua e huihuia te kau ki te kaihe hei parau mau.
11 Н е надевай одежду, сделанную из шерсти и льна вместе.
Kei kakahuria e koe te mea kakano whakauru, ara te huruhuru hipi i whakaurua nei ki te rinena.
12 С делай кисточки на четырех углах одеяния, которое ты носишь. Законы о браке
Hanga etahi taniko mau mo nga tapa e wha o tou kakahu e kakahu ai koe.
13 Е сли мужчина женится на девушке, но, переспав с ней, возненавидит ее,
Ki te tango te tangata i te wahine, a ka haere ki roto, ki a ia, a ka kino ki a ia,
14 а затем будет клеветать и распространять сплетни о ней, говоря: «Я женился на этой женщине и был с ней, но она оказалась не девственницей»,
A ka hahani ki a ia, ka whakakinokino i tona ingoa, a ka mea, I tango ahau i tenei wahine, a, i toku whakatatanga ki a ia, ka kite ahau ehara ia i te wahine:
15 т о тогда пусть отец и мать девушки вынесут старейшинам города к городским воротам доказательства того, что она была девственницей.
Katahi te papa raua ko te whaea o te kotiro ka tiki, ka kawe i nga tohu o te wahinetanga o te kotiro ki nga kaumatua o te pa, ki te kuwaha:
16 И пусть отец девушки скажет старейшинам: «Я отдал свою дочь в жены этому человеку, а теперь он возненавидел ее.
A ka korero te papa o te kotiro ki nga kaumatua, I hoatu e ahau taku tamahine nei hei wahine ma tenei tangata, a e kinongia ana e ia:
17 Э тот человек оболгал мою дочь, сказав: “Я не нашел доказательства того, что твоя дочь девственница”. Так вот доказательство того, что моя дочь была девственницей». Затем пусть ее родители покажут простыню старейшинам города.
Na, tenei ia te mea nei kia korerotia kinotia ia, e mea ana, Kihai ahau i kite tohu he wahine tau tamahine; na ko nga tohu enei o te wahinetanga o taku kotiro. Na me hora e raua te kakahu ki te aroaro o nga kaumatua o te pa.
18 И тогда старейшины города должны наказать клеветника.
Katahi ka mau nga kaumatua o taua pa ki taua tangata, ka whiu i a ia;
19 П усть они наложат на него пеню в сто шекелей серебра и отдадут отцу девушки за то, что он пустил слух о девственнице Израиля, и пусть она останется его женой, и он всю жизнь не сможет развестись с ней.
A me tango e ratou i taua tangata kia kotahi rau nga hekere hiriwa hei utu, ka hoatu ai ki te papa o te kotiro, mona hoki i whakairi i te ingoa kino ki runga ki tetahi o nga wahine i Iharaira: a hei wahine ia mana; e kore e ahei kia whakarerea e ia i nga ra katoa e ora ai ia.
20 Н о если то, что муж сказал о жене – правда, и у родителей нет доказательства ее девственности,
Ki te mea ia he tika taua mea, kahore i kitea nga tohu o te wahinetanga o te kotiro:
21 т о пусть девушку приведут к воротам отцовского дома, и там жители города пусть забьют ее камнями до смерти, потому что она совершила позорный поступок в Израиле: она распутствовала в доме своего отца. Ты должен искоренить зло среди израильтян.
Na me kawe mai e ratou te kotiro ki te kuwaha o te whare o tona papa, a me aki e nga tangata o tona pa ki te kohatu, kia mate: mo tana mahi poauau i roto i a Iharaira, mo tana kairautanga i roto i te whare o tona papa: a ka whakakorea e koe te k ino i roto i a koe.
22 Е сли выяснится, что мужчина спал с чужой женой, то они оба должны умереть. Ты должен искоренить зло среди своего народа.
Ki te mau tetahi tangata e takoto ana ki te wahine whai tahu, na me whakamate raua tokorua, te tane i takoto ki te wahine, me te wahine ano hoki; a ka whakakorea e koe te kino i roto i a Iharaira.
23 Е сли мужчина встретит девушку, обрученную с другим, и переспит с ней, и это случится в городе,
Mehemea tera tetahi kotiro, he wahine, i taumautia ma te tane, a ka tupono tetahi tangata ki a ia i te pa, a ka takotoria e ia;
24 т о приведите их обоих к городским воротам и забейте их камнями до смерти: убейте девушку за то, что она не позвала на помощь, хотя и была в городе, а мужчину убейте за то, что он согрешил с женой другого. Ты должен искоренить зло среди своих людей.
Me kawe raua ki te kuwaha o tena pa, me aki ki te kohatu, kia mate; te kotiro, i te mea i roto ia i te pa kihai ia i karanga; te tangata, mona i whakaiti i te wahine a tona hoa: a ka whakakorea atu e koe te kino i roto i a koe.
25 Е сли же мужчина встретит в поле девушку, обрученную с другим, и обесчестит ее, то только мужчина должен быть предан смерти.
Otiia ki te tupono te tangata, i te parea, ki tetahi kotiro kua oti te taumau, a ka hopukia atu ia e te tangata ra, ka takotoria hoki e ia: na ko taua tangata anake i takoto nei ki a ia e mate:
26 С девушкой ничего не делайте, потому что она не сделала ничего, что заслуживало бы смерти. Это то же, как если бы человек напал на другого и убил его.
Kauaka ia e ahatia e koe te kotiro; kahore hoki o te kotiro hara e mate ai: e rite ana hoki tenei mea ki te whakatikanga ake o te tangata ki tona hoa, a kohurutia iho:
27 В едь он встретил девушку, обрученную с другим в поле и напал на нее, и она, может быть, и кричала, но некому было ей помочь.
I tupono hoki te tane ki a ia i te parae; a i karanga te kotiro i taumautia nei, a kahore tetahi hei whakaora i a ia.
28 Е сли мужчина встретит девственницу, не обрученную с другим, и обесчестит ее, и если люди видели случившееся,
Ki te tupono tetahi tangata ki te kotiro, ki te wahine, kahore nei i taumautia, a ka hopu i a ia, ka takoto ki a ia, a ka kitea raua;
29 т о пусть он уплатит отцу девушки пятьдесят шекелей серебра, и пусть девушка станет его женой, потому что он опорочил ее. Всю свою жизнь он не сможет развестись с ней.
Na kia rima tekau nga hekere hiriwa e homai ki te papa o te kotiro e te tangata i takoto nei ki a ia, a ka waiho te wahine hei wahine mana, mona i whakaiti i a ia; e kore e ahei kia whakarerea e ia i nga ra katoa e ora ai ia.
30 Н икто не должен спать с женой своего отца, потому что этим позорит его.
E kore e ahei kia tangohia e te tangata te wahine a tona papa, kia hurahia hoki te remu o tona papa.