Proverbs 25 ~ Приповісті 25

picture

1 H e whakatauki ano enei na Horomona, he mea tuhi e nga tangata a Hetekia kingi o Hura.

І оце Соломонові приповісті, що зібрали люди Єзекії, Юдиного царя.

2 K o to te Atua whakakororia, he hunga mea; ko to nga kingi whakakororia he rapu mea.

Слава Божа щоб справу сховати, а слава царів щоб розвідати справу.

3 K o te rangi mo te tiketike, ko te whenua mo te hohonu, a ko te ngakau o nga kingi, te taea te rapu.

Небо високістю, і земля глибиною, і серце царів недослідимі.

4 T ahia atu te para i te hiriwa, a ka puta mai he oko ma te kaitahi para:

Як відкинути жужель від срібла, то золотареві виходить посудина,

5 T angohia atu te tangata kino i te aroaro o te kingi, a ka u tona torona i runga i te tika.

коли віддалити безбожного з-перед обличчя царевого, то справедливістю міцно поставиться трон його.

6 K ei whakaputa i a koe ki mua i te aroaro o te kingi, kei tu hoki ki te wahi o nga metararahi.

Перед царем не пишайся, а на місці великих не стій,

7 H e pai he hoki kia kiia mai ki a koe, Haere mai ki runga nei; i te mea kia whakahokia iho koe ki raro i te aroaro o te rangatira i kitea nei e ou kanohi.

бо ліпше, як скажуть тобі: Ходи вище сюди! аніж тебе знизити перед шляхетним, що бачили очі твої.

8 K ei hohoro te haere ki te ngangare, kei kore e kitea e koe tau e mea ai i tona mutunga iho, ina meinga koe e tou hoa kia whakama.

Не спішися ставати до позову, бо що будеш робити в кінці його, як тебе засоромить твій ближній?

9 T ohea tau tohe ki tou hoa tonu, a kaua e whakina te mea hunga a tetahi:

Судися за сварку свою з своїм ближнім, але не виявляй таємниці іншого,

10 K ei kohukohutia koe e te tangata i rongo, a kore ake tou ingoa kino e tahuri atu.

щоб тебе не образив, хто слухати буде, і щоб не вернулась на тебе обмова твоя.

11 H e kupu i tika te korero, ko tona rite kei nga a poro koura i roto i nga kete hiriwa.

Золоті яблука на срібнім тарелі це слово, проказане часу свого.

12 H e pera i te whakakai koura, i te whakapaipai koura parakore koia ano te ako a te whakaaro nui ki te taringa rongo.

Золотая сережка й оздоба зо щирого золота це мудрий картач для уважного уха.

13 R ite tonu ki te matao o te hukarere i te kotinga witi te karere pono ki ona kaingare; ka ora hoki i a ia te ngakau o ona ariki.

Немов снігова прохолода в день жнив посол вірний для тих, хто його посилає, і він душу пана свого оживляє.

14 H e pera i nga kapua me te hau uakore, koia ano te rite o te tangata e whakamanamana ana ki ana hakari horihori.

Хмари та вітер, а немає дощу це людина, що чваниться даром, та його не дає.

15 M a te roa e whakamanawanui ana ka whakaae mai ai te kingi, a ma te arero ngawarika mangungu ai te wheua.

Володар зм'якшується терпеливістю, а м'якенький язик ломить кістку.

16 K ua kitea e koe he honi? Kainga ko te wahi e makona ai koe; kei ki rawa koe i taua mea, ka ruakina e koe.

Якщо мед ти знайшов, то спожий, скільки досить тобі, щоб ним не пересититися та не звернути.

17 K ia takitahi tou waewae ki te whare o tou hoa; kei hoha ia ki a koe, a ka kino ki a koe.

Здержуй ногу свою від дому твого товариша, щоб тобою він не переситивсь, і не зненавидів тебе.

18 K o te tangata e whakaatu teka ana mo tona hoa, he patu ia, he hoari, a he pere koi.

Молот, і меч, і гостра стріла, людина, що говорить на ближнього свого, як свідок брехливий.

19 K o te whakawhirinaki ki te tangata tinihanga i te wa o te raru, e rite ana ki te niho whati, ki te waewae kua takoki.

Гнилий зуб та кульгава нога це надія на зрадливого радника в день твого утиску.

20 K o te tangata e waiata ana ki te ngakau pouri, e rite ana ki te tangata e whakarere ana i te kakahu i te rangi maeke, ki te winika hoki i runga i te houra.

Що здіймати одежу холодного дня, що лити оцет на соду, це співати пісні серцю засмученому.

21 K i te matekai tou hoariri whangaia ki te taro; ki te matewai whakainumia ki te wai;

Якщо голодує твій ворог нагодуй його хлібом, а як спрагнений він водою напій ти його,

22 K a purangatia hoki e koe he waro kapura ki tona mahunga, a ka utua tau e Ihowa.

бо цим пригортаєш ти жар на його голову, і Господь надолужить тобі!

23 E mauria ana mai e te hauraro he ua: e peratia ana hoki e te arero ngautuara, he kanohi pukuriri.

Вітер північний народжує дощ, а таємний язик сердите обличчя.

24 H e pai ke te noho i te kokonga o te tuanui, i te noho tahi me te wahine ngangare i roto i te whare mahorahora.

Ліпше жити в куті на даху, ніж з сварливою жінкою в спільному домі.

25 H e rongo pai no te whenua tawhiti, tona rite kei nga wai matao ki te wairua matewai.

Добра звістка з далекого краю це холодна водиця на спрагнену душу.

26 M e te manawa whenua i takatakahia, me te puna i whakaparuparutia, koia ano te tangata tika e hinga ana i te aroaro o te tangata kino.

Джерело скаламучене чи зіпсутий потік це праведний, що схиляється перед безбожним.

27 E hara i te mea pai te kai nui i te honi; waihoki ko a te tangata rapu i to ratou ake kororia ehara i te kororia.

Їсти меду багато не добре, так досліджувати власну славу неслава.

28 K o te tangata e kore nei e pehi i tona wairua, e rite ana ki te pa kua pakaru, kahore ona taiepa.

Людина, що стриму немає для духу свого, це зруйноване місто без муру.