1 O o weliba kuwanuna waa maahmaahyadii Sulaymaan, Oo boqorkii Yahuudah oo Xisqiyaah ahaa raggiisii ay soo guuriyeen.
También éstos son proverbios de Salomón, que transcribieron los hombres de Ezequías, rey de Judá:
2 W aa u ammaan Ilaah inuu xaal qariyo, Laakiinse waa u ammaan boqorrada inay xaal baadhaan.
Es gloria de Dios encubrir una cosa, pero la gloria de los reyes es investigar un asunto.
3 S ida samadu u sarrayso, oo dhulkuna u gun dheer yahay, Ayaan qalbiga boqorrada loo baadhi karin.
Como la altura de los cielos y la profundidad de la tierra, así es el corazón de los reyes, inescrutable.
4 L acagta wasakhda ka qaad, Oo dabadeedna waxaa lacagshubaha uga soo bixi doona weel.
Quita la escoria de la plata, y saldrá un vaso para el orfebre;
5 B oqorka hortiisa kuwa sharka leh ka fogee, Oo carshigiisuna xaqnimuu ku taagnaan doonaa.
quita al malo de delante del rey, y su trono se afianzará en la justicia.
6 H a isweynweynayn boqorka hortiisa, Oo kuwa waaweyn meeshoodana ha istaagin.
No hagas ostentación ante el rey, y no te pongas en el lugar de los grandes;
7 A miirkii aad indhahaaga ku aragtay Intii hortiisa lagu hoosaysiin lahaa, Waxaa kuu wanaagsan iyadoo lagu yidhaahdo, Halkan sare kaalay.
porque es mejor que te digan: Sube acá, a que te humillen delante del príncipe a quien tus ojos han visto.
8 D irir degdeg ha ugu bixin, Waaba intaasoo aad ugu dambaysta garan weydaa waxaad samayn lahayd, Markii uu deriskaagu ku ceebeeyey dabadeed.
No te apresures a litigar; pues ¿qué harás al final, cuando tu prójimo te avergüence?
9 D acwadaada deriskaaga kala dood, Laakiinse mid kale xaalkiisa qarsoon ha sheegin,
Discute tu caso con tu prójimo y no descubras el secreto de otro,
10 W aaba intaas oo uu ku caayaa kii maqlaa, Oo aanay ceebtaadu kaa hadhin.
no sea que te reproche el que lo oiga y tu mala fama no se acabe.
11 H adalkii si hagaagsan loogu hadlaa Wuxuu la mid yahay tufaaxyo dahab ah oo lagu dhex sameeyey taswiiro lacag ah.
Como manzanas de oro en engastes de plata es la palabra dicha a su tiempo.
12 K ii caqli leh oo wax canaantaa wuxuu dhegta wax maqasha oo addeecda ula mid yahay Hilqado dahab ah iyo wax laysku sharraxo oo dahab saafiya ah.
Como pendiente de oro y adorno de oro fino es el sabio que reprende al oído atento.
13 W argeeyihii aamin ahu wuxuu kuwii isaga soo diray ula mid yahay Qabowga barafka cad oo wakhtiga beergooyska, Waayo, isagu wuxuu qabowjiyaa nafta sayidyadiisa.
Como frescura de nieve en tiempo de la siega es el mensajero fiel para los que lo envían, porque refresca el alma de sus señores.
14 K u alla kii hadiyad been ah isku faaniyaa Wuxuu la mid yahay daruuro iyo dabayl aan roob lahayn.
Como las nubes y el viento sin lluvia es el hombre que se jacta falsamente de sus dones.
15 W axaa xaakin wax lagu oggolaysiiyaa dulqaadasho badan, Carrab macaanuna laftuu jebiyaa.
Con la mucha paciencia se persuade al príncipe, y la lengua suave quebranta los huesos.
16 M alab ma heshay? In kugu filan oo keliya ka cun, Waaba intaas oo intaad ka dheregto aad soo hunqaacdaaye.
¿Has hallado miel ? Come sólo lo que necesites, no sea que te hartes y la vomites.
17 C agtaadu ha ku yaraato guriga deriskaaga, Waaba intaasoo uu kaa daalaa oo uu ku necbaadaaye.
No frecuente tu pie la casa de tu vecino, no sea que él se hastíe de ti y te aborrezca.
18 N inkii deriskiisa marag been ah ku furaa Waa sida budh iyo seef iyo fallaadh af badan oo kale.
Como maza y espada y aguda saeta es el hombre que levanta falso testimonio contra su prójimo.
19 I n wakhtiga dhibaatada nin aaminlaawe ah laysku halleeyo Waa sida ilig jaban iyo cag murkacatay oo kale.
Como diente malo y pie que resbala es la confianza en el hombre pérfido en tiempo de angustia.
20 K ii qalbi murugaysan u gabyaa Waa sida mid maalin qabow huwiska iska qaada iyo sida khal soodhe lagu shubo oo kale.
Como el que se quita la ropa en día de frío, o como el vinagre sobre la lejía, es el que canta canciones a un corazón afligido.
21 C adowgaagu hadduu gaajaysan yahay, wax uu cuno sii, Hadduu harraadsan yahayna waraabi,
Si tu enemigo tiene hambre, dale de comer pan, y si tiene sed, dale de beber agua;
22 W aayo, dhuxulo dab ah ayaad madaxiisa ku tuuli doontaa, Oo Rabbiguna waa kuu abaalgudi doonaa.
porque así amontonarás brasas sobre su cabeza, y el Señor te recompensará.
23 D abaysha woqooyi roob bay keentaa, Sidaas oo kale carrabkii xan badanna weji cadhaysan buu keenaa.
El viento del norte trae la lluvia, y la lengua murmuradora, el semblante airado.
24 I n guriga dushiisa dhinac laga joogo ayaa ka roon In guri weyn naag muran badan lala joogo.
Mejor es vivir en un rincón del terrado que en una casa con mujer rencillosa.
25 W arkii wanaagsan oo dal fog ka yimaadaa Waa sida biyo qabow ay naf harraadsan u yihiin oo kale.
Como agua fría para el alma sedienta, así son las buenas nuevas de una tierra lejana.
26 N inkii xaq ah ee kii shar leh isu dhiibaa Waa sida durdur qasmay iyo sida il biyood oo wasakhowday oo kale.
Como manantial hollado y pozo contaminado es el justo que cede ante el impío.
27 I n malab badan la cunaa ma wanaagsana, Sidaas oo kalena in ammaan la doondoontaa ammaan ma aha.
No es bueno comer mucha miel, ni el buscar la propia gloria es gloria.
28 K ii aan ruuxiisa u talin karinu Waa sida magaalo duntay oo aan derbi lahayn oo kale.
Como ciudad invadida y sin murallas es el hombre que no domina su espíritu.