1 S ida wakhtiga kulul aan baraf cad ugu habboonayn, oo wakhtiga beergooyska aan roob ugu habboonayn, Ayaan sharaf nacas ugu habboonayn.
Come la neve non conviene all'estate né la pioggia alla mietitura, cosí non conviene la gloria allo stolto.
2 S ida shimbir iska wareegaysa iyo sida dabafallaadh iska duulaysa, Ayaan habaarkii sababla'aan ahu cidna ugu dhacayn.
Come il passero svolazza e la rondine vola, cosí la maledizione senza motivo non ha effetto.
3 J eedal faras buu ku habboon yahay, dacayna dameer, Ulina dhabarka nacaska.
La frusta per il cavallo, la briglia per l'asino e il bastone per il dorso degli stolti.
4 N acas ha ugu jawaabin sida nacasnimadiisu tahay, Waaba intaasoo aad sidiisa oo kale noqotaaye.
Non rispondere allo stolto secondo la sua stoltezza, per non diventare anche tu come lui.
5 N acas ugu jawaab sida nacasnimadiisu tahay, Waaba intaasoo uu isla caqli weynaadaaye.
Rispondi allo stolto secondo la sua stoltezza, perché non creda di essere saggio.
6 K ii nacas gacantiis farriin u sii dhiibaa Cagahuu iska gooyaa oo khasaaruu cabbaa.
Chi manda un messaggio per mezzo di uno stolto si taglia i piedi e beve violenza.
7 S ida lugaha curyaanku u laalaadaan Ayuu masaalkuna u yahay afka nacasyada.
Come le gambe dello zoppo sono malferme, cosí è un proverbio sulla bocca degli stolti.
8 K ii nacas sharaf siiyaa Wuxuu la mid yahay mid wadhaf dhagax ku xidha oo kale.
Chi dà gloria a uno stolto è come chi lega una pietra a una fionda.
9 S ida qodaxdu u dhex gasho sakhraan gacantiis, Ayuu masaalkuna u yahay afka nacasyada.
Un proverbio sulla bocca degli stolti è come una spina che penetra nella mano di un ubriaco.
10 K ii nacaska ama kuwa jidka maraya kiraystaa Waa sida qaansoole dadka oo dhan dhaawaca oo kale.
Il grande Dio che ha formato tutte le cose è colui che dà la retribuzione allo stolto e ai trasgressori.
11 N acas nacasnimadiisa ku noqnoqdaa Waa sida eey mantaggiisa ku noqnoqda oo kale.
Come un cane ritorna al suo vomito, cosí lo stolto ripete la sua stoltezza.
12 N in isla caqli weyn ma aragtay? Waxaa isaga ka rajo roon nacas.
Hai visto un uomo che si crede saggio? C'è maggiore speranza per uno stolto che per lui,
13 N inkii caajis ahu wuxuu yidhaahdaa, Libaax baa waddada jooga; Libaax baa jidka taagan.
Il pigro dice: «C'è un leone nella strada, c'è un leone per le vie!».
14 S ida albaabku birihiisa ugu noqnoqdo, Ayaa kii caajis ahuna sariirtiisa isugu rogrogaa.
Come la porta gira sui suoi cardini, cosí il pigro sul suo letto.
15 K ii caajis ahu wuxuu gacantiisa geliyaa xeedhadiisa, Oo inuu afkiisa ku soo celiyona waa ku dhib isaga.
Il pigro affonda la sua mano nel piatto, ma si stanca persino a portarla alla bocca,
16 K ii caajis ahu waa iskala caqli badan yahay Toddoba nin oo xigmad ku jawaabi karta.
Il pigro si crede piú saggio di sette persone che danno risposte assennate.
17 K ii isagoo jidka iska maraya isku dhex dara dirir aanu waxba ku lahayn, Wuxuu la mid yahay mid eey dhegaha qabta oo kale.
Il passante che si immischia in una lite che non lo riguarda, è come chi prende un cane per le orecchie.
18 S ida nin waalan oo rida dab, Iyo fallaadho, iyo dhimasho,
Come un pazzo che scaglia tizzoni, frecce e morte,
19 A yuu yahay kii intuu deriskiisa khiyaaneeyo, Haddana yidhaahda, Miyaanan cayaarayn?
cosí è colui che inganna il prossimo e dice: «Ho fatto per scherzo!».
20 X aabola'aanta dabku waa bakhtiyaa, Oo meeshii aan mid xan badanu jooginna muranku waa ka joogsadaa.
Quando manca la legna, il fuoco si spegne; e quando non c'è maldicente, la disputa cessa.
21 S ida dhuxuli raran u sii shiddo, qoryona dab u sii belbeliyaan, Ayuu ninkii muran badanuna dirir u sii kiciyaa.
Come il carbone dà la brace e la legna il fuoco, cosí l'uomo rissoso attizza le liti.
22 K ii xan badan erayadiisu waa sida cunto macaan, Oo waxay ku degaan meelaha caloosha ugu hooseeya.
Le parole del maldicente sono come cibi squisiti e penetrano fino nell'intimo delle viscere.
23 B ushimihii macaan iyo qalbigii shar lehba Waxay la mid yihiin weel dhoobo ah oo lagu dahaadhay lacag wasakhdeed.
Labbra ardenti e un cuore malvagio sono come scoria d'argento spalmata sopra un vaso di terra.
24 K ii wax necebu bushimihiisuu isku yeelyeelaa, Laakiinse uurkiisuu khiyaano ku kaydsadaa.
Chi odia finge con le sue labbra, ma nel suo intimo cova inganno.
25 M arkuu si wacan u hadlo ha rumaysan, Waayo, waxaa qalbigiisa ku jira toddoba karaahiyo.
Quando parla cortesemente non fidarti di lui, perché ha sette abominazioni in cuore.
26 I n kastoo nacaybkiisu khiyaano isku daboolo, Xumaantiisa ayaa shirka lagu hor muujin doonaa.
Anche se l'odio è nascosto con dissimulazione, la sua malvagità sarà palesata nell'assemblea.
27 K u alla kii bohol qodaaba isagaa ku dhex dhici doona, Oo kii dhagax giringiriyana, isaguu ku soo rogman doonaa.
Chi scava una fossa vi cadrà dentro, e chi rotola una pietra gli ricadrà addosso.
28 C arrabkii been sheega wuxuu neceb yahay kuwuu dhaawacay, Oo afkii wax faaniyaana wuxuu ka shaqeeyaa baabba'.
La lingua bugiarda odia quelli che ha ferito, e la bocca adulatrice produce rovina.