1 N jë nam i mirë është më i pëlqyeshëm se pasuritë e mëdha, dhe hiri është më i pëlqyeshëm se argjendi dhe ari.
Más vale el buen nombre que las muchas riquezas, y el favor que la plata y el oro.
2 I pasuri dhe i varfëri kanë këtë të përbashkët: të dy i ka bërë Zoti.
El rico y el pobre tienen un lazo común: el que hizo a ambos es el Señor.
3 N jeriu i matur e shikon të keqen dhe fshihet; por njerëzit naivë shkojnë tutje dhe dënohen.
El prudente ve el mal y se esconde, mas los simples siguen adelante y son castigados.
4 Ç mimi i përvujtërisë është frika e Zotit, pasuria, lavdia dhe jeta.
La recompensa de la humildad y el temor del Señor son la riqueza, el honor y la vida.
5 F erra dhe leqe gjenden në udhën e të çoroditurit; kush kujdeset për jetën e vet rri larg tyre.
Espinos y lazos hay en el camino del perverso; el que cuida su alma se alejará de ellos.
6 M ësoji fëmijës rrugën që duhet të ndjekë, dhe ai nuk do të largohet prej saj edhe kur të plaket.
Enseña al niño el camino en que debe andar, y aun cuando sea viejo no se apartará de él.
7 I pasuri sundon mbi të varfërit, dhe huamarrësi është skllav i huadhënësit.
El rico domina a los pobres, y el deudor es esclavo del acreedor.
8 K ush mbjell padrejtësi ka për të korrur telashe dhe shufra e zemërimit të tij do të asgjesohet.
El que siembra iniquidad segará vanidad, y la vara de su furor perecerá.
9 N jeriu me sy dashamirës do të bekohet, sepse i jep bukë të varfërit.
El generoso será bendito, porque da de su pan al pobre.
10 P ërzëre tallësin dhe grindjet do të ikin bashkë me të; po, grindjet dhe fyerjet do të pushojnë.
Echa fuera al escarnecedor y saldrá la discordia, y cesarán también la contienda y la ignominia.
11 K ush e do pastërtinë e zemrës dhe ka hir mbi buzët do ta ketë shok mbretin.
El que ama la pureza de corazón tiene gracia en sus labios, y el rey es su amigo.
12 S ytë e Zotit ruajnë dijen, por ai i bën të kota fjalët e të pabesit.
Los ojos del Señor guardan el conocimiento, pero El confunde las palabras del pérfido.
13 P ërtaci thotë: "Jashtë ka një luan; do të vritem rrugës".
El perezoso dice: Hay un león afuera; seré muerto en las calles.
14 G oja e gruas që shkel kurorën është një gropë e thellë; ai që ka zemëruar Zotin do të bjerë në të.
Fosa profunda es la boca de las mujeres extrañas; el que es maldito del Señor caerá en ella.
15 M arrëzia lidhet me zemrën e fëmijës, por shufra e korrigjimit do ta largojë prej saj.
La necedad está ligada al corazón del niño; la vara de la disciplina la alejará de él.
16 A i që shtyp të varfërin për t’u pasuruar dhe ai që i jep të pasurit, me siguri do të varfërohet.
El que oprime al pobre para engrandecerse, o da al rico, sólo llegará a la pobreza. Preceptos y amonestaciones
17 V ëru veshin dhe dëgjo fjalët e të urtëve, dhe jepja zemrën dijes sime.
Inclina tu oído y oye las palabras de los sabios, y aplica tu corazón a mi conocimiento;
18 s epse për ty do të jetë e këndshme t’i ruash në intimitetin tënd dhe t’i kesh të gjitha gati mbi buzët e tua.
porque te será agradable si las guardas dentro de ti, para que estén listas en tus labios.
19 M e qëllim që besimin tënd ta kesh te Zoti, sot të kam mësuar, po, pikërisht ty.
Para que tu confianza esté en el Señor, te he instruido hoy a ti también.
20 A nuk të kam shkruar në të kaluarën aforizma që kanë të bëjnë me këshillimin dhe diturinë,
¿No te he escrito cosas excelentes de consejo y conocimiento,
21 n ë mënyrë që të njohësh sigurinë e fjalëve të së vërtetës, me qëllim që t’u përgjigjesh me fjalë të vërteta atyre që të dërgojnë?
para hacerte saber la certeza de las palabras de verdad, a fin de que respondas correctamente al que te ha enviado ?
22 M os e vidh të varfërin, sepse është i varfër, dhe mos e shtyp të mjerin te porta,
No robes al pobre, porque es pobre, ni aplastes al afligido en la puerta;
23 s epse Zoti do të mbrojë çështjen e tyre dhe do t’u heqë jetën atyre që i kanë zhveshur.
porque el Señor defenderá su causa, y quitará la vida de los que los roban.
24 M os lidh miqësi me njeriun zemërak dhe mos u shoqëro me njeriun idhnak,
No te asocies con el hombre iracundo; ni andes con el hombre violento,
25 q ë të mos mësosh rrugët e tij dhe të mos gjesh një kurth për shpirtin tënd.
no sea que aprendas sus maneras, y tiendas lazo para tu vida.
26 M os u bëj si ata që japin dorën si garanci, që bëhen garant për borxhet e të tjerëve.
No estés entre los que dan fianzas, entre los que salen de fiadores de préstamos.
27 N ë qoftë se nuk ke asgjë me se të paguash, pse duhet të të heqë shtratin poshtë vetes?
Si no tienes con qué pagar, ¿por qué han de quitarte la cama de debajo de ti ?
28 M os e luaj kufirin e vjetër, të vendosur nga etërit e tu.
No muevas el lindero antiguo que pusieron tus padres.
29 A ke parë një njeri të papërtueshëm në punën e tij? Ai do të paraqitet në prani të mbretit dhe nuk do të qëndrojë para njerëzve të humbur.
¿Has visto un hombre diestro en su trabajo? Estará delante de los reyes; no estará delante de hombres sin importancia.