1 ¶ And the men of Ephraim said unto him, Why hast thou served us thus that thou didst not call us when thou didst go to fight against Midian? And they chided with him sharply.

Người E

2 A nd he replied unto them, What have I done now in comparison with you? Is not the gleaning of the grapes of Ephraim better than the vintage of Abiezer?

Nhưng người đáp cùng chúng rằng: Sánh với anh em, tôi há có làm được điều chi? Sự mót nho của E

3 G od has delivered into your hands the princes of Midian, Oreb and Zeeb, and what was I able to do in comparison with you? Then their anger was abated toward him when he spoke that word.

Đức Chúa Trời đã phó Ô-rép và Xê-ép là hai quan trưởng dân Ma-đi-an, vào tay anh em. Đem sánh với anh em, tôi nào có làm được điều gì? Khi người nói lời ấy rồi, cơn giận của chúng bèn nguôi.

4 ¶ And Gideon came to pass the Jordan, he and the three hundred men that were with him, faint from the pursuit.

Ghê-đê-ôn đi tới sông Giô-đanh, sang qua cùng ba trăm nguời đồng theo mình; dẫu mệt nhọc, họ cũng cứ rượt theo quân nghịch.

5 A nd he said unto those of Succoth, Give, I pray you, loaves of bread unto the people that follow me; for they are faint that I may pursue after Zebah and Zalmunna, kings of Midian.

Người bèn nói cùng dân Su-cốt rằng: Ta xin các ngươi hãy cấp một vài ổ bánh cho dân theo ta, vì chúng mệt nhọc; ta đương đuổi theo Xê-bách và Xanh-mu-na, hai vua Ma-đi-an.

6 A nd the principals of Succoth said, Are the hands of Zebah and Zalmunna now in thy hand that we should give bread unto thy army?

Nhưng các quan trưởng Su-cốt đáp rằng: Chớ thì ông đã cầm nơi tay mình cườm tay của Xê-bách và Xanh-mu-na chưa, nên chúng tôi phải cấp bánh cho đạo binh ông?

7 A nd Gideon said, Therefore when the LORD has delivered Zebah and Zalmunna into my hand, then I will tear your flesh with the thorns and the briers of the wilderness.

Ghê-đê-ôn la lên rằng: Thế thì, khi Đức Giê-hô-va đã phó Xê-bách và Xanh-mu-na vào tay ta, ta sẽ lấy chông đồng vắng và nhánh gai mà đánh thịt các ngươi!

8 A nd he went up from there to Penuel and spoke unto them likewise; and those of Penuel answered him as the men of Succoth had answered him.

Từ đó, người đi lên đến Phê-nu-ên và cũng nói một cách ấy với dân Phê-nê-ên. Dân Phê-nu-ên đáp cùng người y như dân Su-cốt đã đáp.

9 A nd he spoke also unto the men of Penuel, saying, When I come again in peace, I will break down this tower.

Vậy, người cũng nói với dân Phê-nu-ên rằng: Khi ta trở về bình an, ắt sẽ phá hủy cái tháp nầy.

10 N ow Zebah and Zalmunna were in Karkor and their hosts with them, about fifteen thousand men, all that were left of all the hosts of the sons of the east, for one hundred and twenty thousand men that drew sword had been slain.

Xê-bách và Xanh-mu-na ở lại Cạt-cô với quân binh mình, số chừng mười lăm ngàn người, là kẻ còn sót lại trong đạo binh của các người phương Đông; vì một trăm hai mươi ngàn người có tài cầm gươm đã bị giết.

11 A nd Gideon went up by the way of those that dwelt in tents on the east of Nobah and Jogbehah and smote the camp, for the camp was secure.

Ghê-đê-ôn đi lên theo đường của những dân ở dưới trại, tại hướng đông Nô-bách và Giô-bê-ha, đánh bại đạo binh vẫn tưởng rằng mình bình an vô-sự.

12 A nd as Zebah and Zalmunna fled, he pursued after them and took the two kings of Midian, Zebah and Zalmunna and terrified all the host.

Khi Xê-bách và Xanh-mu-na chạy trốn, người đuổi theo bắt được hai vua Ma-đi-an, là Xê-bách và Xanh-mu-na, và đánh cả đạo binh vỡ chạy.

13 A nd Gideon, the son of Joash, returned from the battle before the sun was up

Đoạn, Ghê-đê-ôn, con trai Giô-ách, ở trận trở về qua dốc Hê-re,

14 a nd caught a young man of the men of Succoth and enquired of him; and he described unto him the principals of Succoth and the elders thereof, seventy-seven men.

bắt một đứa con trai trẻ ở Su-cốt, tra hỏi nó, rồi nó viết khai tên những quan trưởng và trưởng lão của Su-cốt, số được bảy mươi bảy người.

15 A nd he came unto the men of Succoth and said, Behold Zebah and Zalmunna, with whom ye did upbraid me, saying, Are the hands of Zebah and Zalmunna now in thy hand, that we should give bread unto thy men that are weary?

Kế đó, người đến cùng dân Su-cốt, mà nói rằng: Nầy Xê-bách và Xanh-mu-na mà các ngươi đã mắng ta rằng: Chớ thì ông đã cầm cườm tay Xê-bách và Xanh-mu-na nơi tay mình chưa, nên chúng tôi phải cấp bánh cho dân mệt nhọc của ông?

16 A nd he took the elders of the city and thorns and briars of the wilderness, and with them he taught the men of Succoth.

Vậy, người bắt các trưởng lão của thành, lấy chông gai nơi đồng vắng mà đánh phạt những người Su-cốt;

17 L ikewise he beat down the tower of Penuel and slew the men of the city.

cũng phá hủy tháp Phê-nu-ên và giết những người của thành ấy.

18 ¶ Then he said unto Zebah and Zalmunna, What manner of men were those whom ye slew at Tabor? And they answered, As thou art, so were they; each one resembled the sons of a king.

Đoạn, người nói cùng Xê-bách và Xanh-mu-na rằng: Các người kia mà hai ngươi đã giết tại Tha-bô là làm sao? Hai vua đáp: Chúng nó cũng như ngươi; mỗi người đều có hình vóc như một hoàng tử.

19 A nd he said, They were my brethren, the sons of my mother; as the LORD lives, if ye had saved them alive, I would not slay you.

Người tiếp: Aáy là anh em ta, con của mẹ ta. Quả thật, ta chỉ Đức Giê-hô-va hằng sống mà thề, nếu hai ngươi đã để anh em ta sống, thì nay ta không giết hai ngươi!

20 A nd he said unto Jether his firstborn, Rise up and slay them. But the youth did not draw his sword, for he feared because he was yet a youth.

Đoạn, Ghê-đê-ôn nói cùng Giê-the, con đầu lòng mình, mà rằng: Hãy chổi dậy, giết họ đi. Nhưng người trẻ chẳng rút gươm ra vì sợ: người vẫn còn thiếu niên.

21 T hen Zebah and Zalmunna said, Rise thou and fall upon us, for as the man is, so is his strength. And Gideon arose, and slew Zebah and Zalmunna and took away the ornaments that were on their camels’ necks.

Xê-bách và Xanh-mu-na nói: Chánh ngươi hãy chổi dậy và đánh chúng ta đi; vì hễ người thể nào thì sức thể ấy. Ghê-đê-ôn bèn chổi dậy, giết Xê-bách và Xanh-mu-na; đoạn lấy đồ trang sức hình như trăng lưỡi liềm ở nơi cổ lạc đà của hai vua.

22 ¶ Then the men of Israel said unto Gideon, Rule thou over us, both thou and thy son and thy son’s son also, for thou hast delivered us from the hand of Midian.

Bấy giờ, những người Y-sơ-ra-ên nói cùng Ghê-đê-ôn rằng: Xin ông, con trai, và cháu ông hãy quản trị chúng tôi, vì ông đã giải cứu chúng tôi khỏi tay dân Ma-đi-an.

23 B ut Gideon replied, I will not rule over you, neither shall my son rule over you; the LORD shall rule over you.

Nhưng Ghê-đê-ôn đáp cùng chúng rằng: Ta chẳng quản trị các ngươi, con trai ta cũng không quản trị các ngươi đâu; Đức Giê-hô-va sẽ quản trị các ngươi.

24 A nd Gideon said unto them, I desire to make a request of you that ye each one would give me the earrings of his prey. (For they had golden earrings because they were Ishmaelites.)

Đoạn, Ghê-đê-ôn nói cùng chúng rằng: Ta chỉ xin các ngươi một điều nầy, là mỗi người trong các ngươi phải giao ta ta những vòng mình đã đoạt lấy. (Vả, quân nghịch có những vòng vàng, vì chúng nó vốn dân Ích-ma-ên).

25 A nd they answered, We will willingly give them. And they spread a garment, and each one cast therein the earrings of his prey.

Chúng đáp: Chúng tôi sẵn lòng giao cho ông. Họ trải một áo tơi ra, rồi hết thảy đều ném vào đó những vòng của mình đã đoạt lấy.

26 A nd the weight of the golden earrings that he requested was a thousand seven hundred shekels of gold, without the ornaments and collars and purple clothing that was on the kings of Midian and without the chains that were about their camels’ necks.

Những vòng vàng mà Ghê-đê-ôn đã xin, cân được một ngàn bảy trăm siếc-lơ vàng, không kể những đồ trang sức hình như trăng lưỡi liềm, hoa tai, và áo sắc điều của vua Ma-đi-an thường mặc, cùng những kiềng nơi cổ lạc đà.

27 A nd Gideon made an ephod of them and kept it in his city of Ophrah, and all Israel fornicated after it in that place, and it became a snare unto Gideon and to his house.

Ghê-đê-ôn lấy một vật đó làm một cái ê-phót, để trong thành mình tại O

28 T hus Midian was broken before the sons of Israel so that they lifted up their heads no more. And the land rested forty years in the days of Gideon.

Dân Ma-đi-an bị phục trước mặt dân Y-sơ-ra-ên, chẳng cất đầu lên được nữa; nên trong đời Ghê-đê-ôn, xứ được hòa bình trọn bốn mươi năm.

29 ¶ And Jerubbaal, the son of Joash, went and dwelt in his own house.

Giê-ru-ba-anh, con trai Giô-ách, trở về và ở trong nhà mình.

30 A nd Gideon had seventy sons that came out of his loins, for he had many wives.

Vả, Ghê-đê-ôn sanh được bảy mươi con trai, vì người có nhiều vợ.

31 A nd his concubine that was in Shechem, she also bore him a son, whose name he called Abimelech.

Vợ lẽ người ở tại Si-chem, cũng sanh cho ngươi một con trai đặt tên là A-bi-mê-léc.

32 A nd Gideon, the son of Joash, died in a good old age and was buried in the sepulchre of Joash, his father, in Ophrah of the Abiezrites.

Đoạn, Ghê-đê-ôn, con trai Giô-ách, qua đời, tuổi tác đã cao, được chôn trong mả của Giô-ách, cha người, tại O

33 A nd it came to pass as soon as Gideon was dead that the sons of Israel turned again and fornicated after the Baalim and made Baalberith their god.

Sau khi Ghê-đê-ôn qua đời, dân Y-sơ-ra-ên trở lại hành dâm cùng các Ba-anh, và chọn Ba-anh-Bê-rít làm thần.

34 A nd the sons of Israel did not remember the LORD their God, who had delivered them out of the hands of all their enemies on every side,

Như vậy, dân Y-sơ-ra-ên không nhớ đến Giê-hô-va Đức Chúa Trời mình, là Đấng đã giải cứu họ khỏi tay của các kẻ thù nghịch ở chung quanh;

35 n either were they merciful with the house of Jerubbaal, namely, Gideon, according to all the good which he had done unto Israel.

và cũng không có lòng thảo chút nào với nhà Giê-ru-ba-anh, là Ghê-đê-ôn, về các ơn mà người đã làm cho Y-sơ-ra-ên.