1 ¶ Now it came to pass in the third year of Hosea, son of Elah, king of Israel, that Hezekiah, the son of Ahaz, king of Judah, began to reign.

Năm thứ ba đời Ô-sê, con trai Ê-la, vua Y-sơ-ra-ên, thì Ê-xê-chia, con trai A-cha, vua Giu-đa, lên làm vua.

2 H e was twenty-five years old when he began to reign, and he reigned twenty-nine years in Jerusalem. His mother’s name also was Abi, the daughter of Zachariah.

Người được hai mươi lăm tuổi khi lên làm vua, và cai trị hai mươi chín năm tại Giê-ru-sa-lem. Mẹ người tên là A-bi, con gái của Xa-cha-ri.

3 A nd he did that which was right in the sight of the LORD, according to all that David, his father, did.

Người làm điều thiện trước mặt Đức Giê-hô-va y như Đa-vít, tổ phụ người, đã làm.

4 H e removed the high places and broke the images and cut down the groves and broke in pieces the brasen serpent that Moses had made; for unto those days, the sons of Israel burned incense to it; and he called it Nehushtan.

Người phá hủy các nơi cao, đập bể những trụ thờ, đánh hạ các-sê-ra, và bẻ gãy con rắn đồng mà Môi-se đã làm; bởi vì cho đến khi ấy dân Y-sơ-ra-ên xông hương cho nó người ta gọi hình rắn ấy là Nê-hu-tan.

5 H e trusted in the LORD God of Israel; so that neither after him nor before was there any like him among all the kings of Judah.

Ê-xê-chia nhờ cậy nơi Giê-hô-va Đức Chúa Trời của Y-sơ-ra-ên; nên trong các vua sau người, hoặc trong những vua trước người, chẳng có một ai giống như người.

6 F or he cleaved unto the LORD and did not depart from following him, but kept his commandments which the LORD commanded Moses.

Người tríu mến Đức Giê-hô-va, không xây bỏ Ngài, song gìn giữ các điều răn mà Đức Giê-hô-va đã truyền cho Môi-se.

7 A nd the LORD was with him, and he prospered in all things in which he went forth; and he rebelled against the king of Assyria and did not serve him.

Đức Giê-hô-va ở cùng người; hễ người đi làm sự gì, đều được thành tựu. Người dấy nghịch với vua A-si-ri, không phục vua ấy nữa.

8 H e smote the Philistines, even unto Gaza and the borders thereof, from the towers of the watchmen to the fenced city.

Người hãm đánh xứ dân Phi-li-tin cho đến Ga-xa và địa hạt chung quanh thành, từ tháp vọng canh đến thành kiên cố.

9 ¶ And in the fourth year of king Hezekiah, which was the seventh year of Hosea, son of Elah, king of Israel, Shalmaneser, king of Assyria, came up against Samaria and besieged it.

Xảy ra năm thứ tư đời Ê-xê-chia, nhằm năm thứ bảy đời Ô-sê, con trai Ê-la, vua Y-sơ-ra-ên, thì Sanh-ma-na, vua A-si-ri, đi lên đánh Sa-ma-ri và vây nó.

10 A nd at the end of three years, they took it; even in the sixth year of Hezekiah, that is the ninth year of Hosea, king of Israel, Samaria was taken.

Cuối ba năm, người hãm lấy: ấy vậy nhằm năm thứ sáu đời Ê-xê-chia, năm thứ chín đời Ô-sê, vua Y-sơ-ra-ên, thì Sa-ma-ri bị chiếm lấy.

11 A nd the king of Assyria carried away Israel unto Assyria and put them in Halah and in Habor by the river of Gozan and in the cities of the Medes:

Vua A-si-ri đem dân Y-sơ-ra-ên qua A-si-ri, đặt tại Cha-la và trên bờ Cha-bo, sông xứ Gô-xan, cùng trong các thành của Mê-đi;

12 b ecause they had not hearkened unto the voice of the LORD their God, but had broken his covenant and all that Moses, the slave of the LORD, commanded and would not hear them nor do them.

ấy vì chúng không có vâng theo lời phán của Giê-hô-va Đức Chúa Trời mình, nhưng bội giao ước Ngài, không khứng nghe, và chẳng làm theo các điều mà Môi-se, tôi tớ của Đức Giê-hô-va, đã truyền cho.

13 N ow in the fourteenth year of King Hezekiah, Sennacherib, king of Assyria, came up against all the fenced cities of Judah and took them.

Năm thứ mười bốn đời Ê-xê-chia, San-chê-ríp, vua A-si-ri, đến đánh các thành kiên cố của Giu-đa và hãm lấy nó.

14 A nd Hezekiah, king of Judah, sent unto the king of Assyria to Lachish, saying, I have sinned; return from me; that which thou puttest on me I will bear. Then the king of Assyria appointed unto Hezekiah, king of Judah, three hundred talents of silver and thirty talents of gold.

Ê-xê-chia, vua Giu-đa, sai sứ đến La-ki nói với vua A-si-ri rằng: Tôi phạm lỗi. Cầu vua lìa khỏi nước tôi; hễ vua đòi tôi điều gì, tôi sẽ chịu. Vua A-si-ri bắt Ê-xê-chia, vua Giu-đa, phải trả ba trăm ta lâng bạc, và ba mươi ta lâng vàng.

15 A nd Hezekiah gave him all the silver that was found in the house of the LORD and in the treasury of the king’s house.

Ê-xê-chia nộp cho người các bạc ở trong đền Đức Giê-hô-va và trong kho tàng của cung vua.

16 A t that time Hezekiah cut off the gold from the doors of the temple of the LORD and from the hinges which Hezekiah, king of Judah, had overlaid and gave it to the king of Assyria.

Bấy giờ, Ê-xê-chia gỡ vàng của các cửa và cột đền thờ Đức Giê-hô-va mà chính mình người đã cẩn vào, rồi nộp hết cho vua A-si-ri.

17 ¶ And the king of Assyria sent Tartan and Rabsaris and Rabshakeh from Lachish to King Hezekiah with a great host against Jerusalem. And they went up and came to Jerusalem. And when they were come up, they came and stood by the conduit of the upper pool, which is in the highway of the washer’s field.

Song, vua A-si-ri ở La-ki sai Tạt-tan, Ráp-sa-ri, và Ráp-sa-kê, đem theo một đạo binh mạnh, đến Giê-ru-sa-lem đánh vua Ê-xê-chia. Chúng đi lên Giê-ru-sa-lem và dừng lại tại cống ao trên, ở bên đường ruộng thợ nện.

18 A nd they called the king, and Eliakim, the son of Hilkiah, who was over the household, and Shebna, the scribe, and Joah, the son of Asaph, the writer of chronicles went out to them.

Đoạn, chúng xin nói chuyện với vua. Ê-li -a-kim, con trai Hinh-kia, quan cai đền, Sép-na, thơ ký, và Giô -a, con của A-sáp, quan thái sử, đều đi ra đến chúng.

19 A nd Rabshakeh said unto them, Speak ye now to Hezekiah, Thus saith the great king, the king of Assyria, What confidence is this in which thou dost trust?

Ráp-sa-kê nói cùng họ rằng: Ta xin các ngươi hãy nói với Ê-xê-chia rằng: Vua A-si-ri, là vua lớn, nói như vầy: Ngươi nhờ cậy ai dường ấy?

20 T hou sayest (but they are but vain words), I have counsel and strength for the war. Now on whom dost thou trust, that thou hast rebelled against me?

Ngươi có nói (chỉ những lời hư không đó thôi), mà rằng: Ta có mưu kế, sức mạnh đặng tranh chiến. Vậy, ngươi để lòng tin cậy nơi ai mà dấy loạn cùng ta?

21 N ow, behold, thou dost trust upon the staff of this bruised reed, even upon Egypt, on which if a man leans, it will go into his hand and pierce it; so is Pharaoh, king of Egypt unto all that trust in him.

Ta thấy rõ điều đó: Ngươi nhờ cậy nơi Ê-díp-tô, thật như nương vào cây sậy gãy; ví ai nương dựa nó, ắt nó sẽ đâm vào tay, xoi lủng ngang qua. Phàm ai nhờ cậy Pha-ra-ôn, vua Ê-díp-tô, thì đều bị như thế.

22 B ut if ye say unto me, We trust in the LORD our God: is he not the one whose high places and whose altars Hezekiah has taken away and has said to Judah and Jerusalem, Ye shall worship before this altar in Jerusalem?

Có lẽ các ngươi sẽ nói với ta rằng: Chúng tôi nhờ cậy nơi Giê-hô-va Đức Chúa Trời của chúng tôi. Nhưng há chẳng phải các nơi cao và bàn thờ của Ngài mà Ê-xê-chia có phá hủy, truyền cho Giu-đa và Giê-ru-sa-lem rằng: Các ngươi khá thờ phượng Chúa tại Giê-ru-sa-lem ở trước bàn thờ này, chăng?

23 N ow therefore, I pray thee, give hostages unto my lord, the king of Assyria, and I will deliver thee two thousand horses, if thou art able on thy part to set riders upon them.

Thế thì, ngươi hãy đánh cuộc với chủ ta, là vua A-si-ri. ta sẽ giao cho ngươi hai ngàn con ngựa, nếu ngươi tìm được quân kỵ để cỡi chúng nó.

24 H ow then wilt thou turn away the face of one captain of the least of my master’s slaves, even though thou dost trust in Egypt for chariots and for horsemen?

Aáy chẳng đặng, thì ngươi làm sao đánh đuổi một quan tướng nhỏ hơn hết của chủ ta đặng? Ngươi cậy nơi Ê-díp-tô đặng kiếm xe và quân kỵ sao!

25 F urthermore, Have I now come up without the LORD against this place to destroy it? The LORD said to me, Go up against this land and destroy it.

Há chẳng phải theo lịnh của Đức Giê-hô-va mà loán qua miền đây, đặng phá hủy nó sao? Đức Giê-hô-va thật có phán với ta rằng: Hãy đi lên đánh xứ này, và phá hủy nó.

26 T hen said Eliakim, the son of Hilkiah, and Shebna and Joah unto Rabshakeh, Speak, I pray thee, to thy slaves in the Syrian language, for we understand it, and do not talk with us in the Jews’ language in the ears of the people that are on the wall.

Ê-li -a-kim, con trai Hinh-kia, Sép-na, và Giô -a, bèn nói với Ráp-sa-kê rằng: Hãy nói với các tôi tớ ông bằng tiếng Sy-ri; vì chúng tôi hiểu thứ tiếng ấy. Chớ nói cùng chúng tôi bằng tiếng Giu-đa vào tai dân sự ở trên vách thành.

27 B ut Rabshakeh said unto them, Has my master sent me to thy master and to thee, to speak these words and not rather to the men who sit on the wall, that they may eat their own dung and drink their own piss with you?

Ráp-sa-kê đáp lại với chúng rằng: Há có phải cùng chủ ngươi và ngươi mà chủ ta sai ta nói các lời này sao? Người há chẳng sai ta đến cùng những người đứng trên vách thành để họ với ngươi ăn phẩn mình và uống nước tiểu mình, sao?

28 T hen Rabshakeh stood and cried with a loud voice in the Jews’ language and spoke, saying, Hear the word of the great king, the king of Assyria.

Đoạn, Ráp-sa-kê đứng tại đó, cất tiếng la lớn lên bằng tiếng Giu-đa mà rằng: Hãy nghe lời vua A-si-ri, là vua lớn, nói.

29 T hus hath the king said, Let not Hezekiah deceive you, for he shall not be able to deliver you out of my hand.

Vua nói như vầy: Chớ để cho Ê-xê-chia lường gạt các ngươi, vì hắn không tài nào giải các ngươi khỏi tay ta.

30 N either let Hezekiah make you trust in the LORD, saying, The LORD will surely deliver us, and this city shall not be delivered into the hand of the king of Assyria.

Cũng chớ để người dỗ các ngươi tin cậy nơi Đức Giê-hô-va, mà rằng: Đức Giê-hô-va sẽ giải cứu chúng ta, và thành này sẽ chẳng sa vào tay của vua A-si-ri đâu.

31 D o not hearken unto Hezekiah, for thus saith the king of Assyria, Give me a blessing and come out to me, and then each one of you shall eat of their own vine and of their own fig tree, and each one shall drink the waters of their own well,

Chớ nghe Ê-xê-chia, vì vua A-si-ri nói như vầy: Khá hòa với ta và hàng đầu ta; mỗi người trong các ngươi sẽ được ăn hoa quả của vườn nho và của cây vả mình, cùng uống nước giếng mình,

32 u ntil I come and take you away to a land like your own land, a land of grain and wine, a land of bread and vineyards, a land of olives, of oil, and of honey, that ye may live, and not die. Do not hearken unto Hezekiah, for he deceives you, saying, The LORD will deliver us.

cho đến chừng ta tới dẫn các ngươi vào trong một xứ giống như xứ của các ngươi, tức là xứ có lúa và rượu, bánh và vườn nho, một xứ sanh dầu ô-li-ve và mật ong. Như thế các ngươi sẽ sống, và không chết đâu. Vậy, chớ nghe Ê-xê-chia, vì hắn gạt các ngươi khi nói rằng: Đức Giê-hô-va sẽ giải cứu chúng ta.

33 P eradventure have any of the gods of the Gentiles delivered his land out of the hand of the king of Assyria?

Những thần của các dân tộc khác há có giải cứu xứ mình khỏi tay vua A-si-ri chăng?

34 W here is the god of Hamath and of Arpad? Where is the god of Sepharvaim, of Hena, and of Ivah? Have they delivered Samaria out of my hand?

Thần của Ha-mát, và thần của A

35 W hat god out of all the gods of the lands has delivered their land out of my hand that the LORD should deliver Jerusalem out of my hand?

Trong những thần của muôn nước, có thần nào đã giải cứu xứ họ khỏi tay ta chăng? Đức Giê-hô-va có thế giải cứu Giê-ru-sa-lem sao?

36 B ut the people remained silent and did not answer him a word, for the king had commanded, saying, Do not answer him.

Nhưng dân sự làm thinh, không đáp lại một lời; vì vua có truyền lịnh rằng: Các ngươi chớ trả lời.

37 T hen Eliakim, the son of Hilkiah, who was over the household, and Shebna, the scribe, and Joah, the son of Asaph, the writer of chronicles, came to Hezekiah with their clothes rent and told him the words of Rabshakeh.

Ê-li -a-kim, con trai Hinh-kia, quan cai đền, thơ ký Sép-na, và quan thái sử Giô -a, con trai A-sáp, trở về Ê-xê-chia, quần áo xé rách, thuật cho người mọi lời của Ráp-sa-kê.