1 ¶ And the sons of Israel did evil in the sight of the LORD, and the LORD delivered them into the hands of Midian for seven years.

Dân Y-sơ-ra-ên làm điều ác trước mặt Đức Giê-hô-va, nên Đức Giê-hô-va phó chúng vào tay dân Ma-đi-an trong bảy năm.

2 A nd the hand of Midian prevailed against Israel, and because of the Midianites the sons of Israel made dens in the mountains and caves and strongholds.

Tay của người Ma-đi-an thắng hơn Y-sơ-ra-ên. Vì sợ người Ma-đi-an, nên dân Y-sơ-ra-ên làm cho mình những nơi ẩn náu trong núi, trong các hầm và đồn.

3 F or when those of Israel had sown, the Midianites would come up and the Amalekites and the sons of the east. They would come up against them

Khi Y-sơ-ra-ên đã gieo giống, dân Ma-đi-an với dân A-mê-léc, và người phương Đông đi lên đánh Y-sơ-ra-ên,

4 a nd encamp against them and destroy the fruits of the earth as far as Gaza, and they would leave nothing to eat in Israel neither sheep nor ox nor ass.

đóng trại đối ngang người, phá hại mùa màng của xứ cho đến Ga-xa, và không để lại trong Y-sơ-ra-ên lương thực gì, hoặc chiên, bò hay là lừa.

5 F or they would come up with their livestock and their tents in a great multitude like locusts, for there was no number in them nor in their camels, and they would enter into the land destroying it.

Vì chúng nó đi lên đem theo bầy súc vật và trại mình, loán đến khác nào một đám cào cào. Người và lạc đà vô số đến trong xứ đặng phá hại.

6 A nd Israel was greatly impoverished because of the Midianites, and the sons of Israel cried unto the LORD.

Vậy, vì cớ dân Ma-đi-an, Y-sơ-ra-ên bị nghèo khổ bẩn chật, nên họ kêu cầu cùng Đức Giê-hô-va.

7 ¶ And when the sons of Israel cried unto the LORD because of the Midianites,

Bấy giờ, vì dân Y-sơ-ra-ên đã kêu cầu Đức Giê-hô-va về việc dân Ma-đi-an,

8 t he LORD sent a prophet unto the sons of Israel who said unto them, Thus saith the LORD God of Israel, I brought you up from Egypt and brought you forth out of the house of slavery;

nên Đức Giê-hô-va sai một đấng tiên tri đến cùng dân Y-sơ-ra-ên. Người nói cùng chúng rằng: Giê-hô-va Đức Chúa Trời của Y-sơ-ra-ên phán như vầy: Ta đã đem các ngươi lên khỏi xứ Ê-díp-tô, rút các ngươi khỏi nhà nô lệ,

9 I delivered you out of the hand of the Egyptians and out of the hand of all that oppressed you and drove them out from before you and gave you their land;

giải cứu các ngươi khỏi tay người Ê-díp-tô, và khỏi tay hết thảy kẻ hà hiếp các ngươi, và đuổi chúng nó khỏi trước mặt các ngươi; ta đã ban cho các ngươi xứ của chúng nó,

10 a nd I said unto you, I am the LORD your God; do not fear the gods of the Amorites in whose land ye dwell, but ye have not heard my voice.

và có phán rằng: Ta là Giê-hô-va Đức Chúa Trời các ngươi, chớ sợ các thần của dân A-mô-rít tại trong xứ mà các ngươi ở. Nhưng các ngươi nào có nghe tiếng ta!

11 ¶ And the angel of the LORD came and sat under the oak which was in Ophrah that pertained unto Joash, the Abiezrite, and his son Gideon threshed wheat in the winepress, to hide it from the Midianites.

Đoạn, thiên sứ của Đức Giê-hô-va đến ngồi dưới cây thông O

12 A nd the angel of the LORD appeared unto him and said unto him, The LORD is with thee, thou mighty man of valour.

Thiên sứ của Đức Giê-hô-va hiện đến cùng người mà rằng: Hỡi người dõng sĩ! Đức Giê-hô-va ở cùng người.

13 A nd Gideon said unto him, Oh my Lord, if the LORD is with us, why then has all this befallen us? And where are all his miracles which our fathers told us of, saying, Did not the LORD bring us up from Egypt? But now the LORD has forsaken us and delivered us into the hands of the Midianites.

Ghê-đê-ôn thưa rằng: O

14 A nd the LORD looked upon him and said, Go in this thy might, and thou shalt save Israel from the hand of the Midianites. Do I not send thee?

Đức Giê-hô-va xây lại cùng người mà phán rằng: Hãy dùng sức của ngươi vẫn có mà đi giải cứu Y-sơ-ra-ên khỏi tay dân Ma-đi-an. Ta há chẳng sai ngươi đi sao?

15 T hen he replied unto him, Oh my Lord, with what shall I save Israel? Behold, my family is poor in Manasseh, and I am the least in my father’s house.

Người thưa rằng: Than ôi! hỡi Chúa, tôi sẽ lấy chi giải cứu Y-sơ-ra-ên? Kìa, trong chi phái Ma-na-se, họ tôi vốn nghèo hơn hết; còn tôi là nhỏ hơn hết trong nhà cha tôi.

16 A nd the LORD said unto him, Surely I will be with thee, and thou shalt smite the Midianites as one man.

Đức Giê-hô-va phán rằng: Ta sẽ ở cùng ngươi, và ngươi sẽ đánh bại dân Ma-đi-an như đánh một người vậy.

17 A nd he said unto him, If now I have found grace in thy sight, then show me a sign that thou hast spoken with me.

Ghê-đê-ôn thưa lại rằng: Nếu tôi được ơn trước mặt Chúa, xin ban cho tôi một dấu rằng chính Chúa phán cùng tôi.

18 D o not depart from here, I pray thee, until I come unto thee and bring forth my present and set it before thee. And he said, I will tarry until thou come again.

Xin chớ dan khỏi đây cho đến khi tôi trở lại cùng Ngài, đem của lễ tôi, để trước mặt Ngài. Ngài đáp: Ta sẽ ở đây cho đến khi ngươi trở lại.

19 A nd Gideon went in and made ready a kid and unleavened cakes of an ephah of flour; the flesh he put in a basket, and he put the broth in a pot and brought it out unto him under the oak and presented it.

Ghê-đê-ôn bèn đi vô, dọn sẵn một con dê con, lấy một ê-pha bột làm những bánh nhỏ không men. Người để thịt trong rổ, đổ nước thịt vào nồi, rồi đem ra dâng các món ấy cho Ngài ở dưới cây thông.

20 A nd the angel of God said unto him, Take the flesh and the unleavened cakes and lay them upon this rock and pour out the broth. And he did so.

Thiên sứ của Đức Chúa Trời phán rằng: Hãy lấy thịt và bánh nhỏ không men, để trên hòn đá nầy, rồi đổ nước thịt ra. Ghê-đê-ôn bèn làm như vậy.

21 T hen the angel of the LORD put forth the end of the staff that was in his hand and touched the flesh and the unleavened cakes; and there rose up fire out of the rock and consumed the flesh and the unleavened cakes. Then the angel of the LORD departed out of his sight.

Bấy giờ, thiên sứ của Đức Giê-hô-va giơ đầu gậy Ngài đương cầm nơi tay mình ra, đụng đến thịt và bánh nhỏ không men. Lửa từ hòn đá bốc lên, thiêu hóa thịt và bánh nhỏ không men; đoạn, thiên sứ của Đức Giê-hô-va biến đi khỏi mắt người.

22 A nd when Gideon perceived that he was the angel of the LORD, Gideon said, Alas, O Lord GOD! for I have seen the angel of the LORD face to face.

Ghê-đê-ôn thấy rằng ấy là thiên sứ của Đức Giê-hô-va, bèn la rằng: O

23 A nd the LORD said unto him, Peace be unto thee; do not fear, thou shalt not die.

Nhưng Đức Giê-hô-va phán cùng người rằng: Khá yên lòng, chớ sợ chi, ngươi sẽ không chết đâu.

24 T hen Gideon built an altar there unto the LORD and called it The LORD is the Peace, unto this day it is yet in Ophrah of the Abiezrites.

Ghê-đê-ôn bèn lập tại đó một cái bàn thờ cho Đức Giê-hô-va, và đặt tên là Giê-hô-va-Sa-lam. Tại O

25 ¶ And it came to pass the same night that the LORD said unto him, Take a bullock of thy father’s house and a second bullock seven years old and throw down the altar of Baal that thy father has and cut down the grove that is by it

Trong cũng một đêm ấy, Đức Giê-hô-va phán cùng Ghê-đê-ôn rằng: Hãy bắt con bò đực tơ của cha ngươi, và một con bò đực thứ nhì bảy tuổi, rồi phá dỡ bàn thờ thần Ba-anh tại nhà cha ngươi, và đánh hạ hình tượng A-sê-ra ở trên đó.

26 a nd build an altar unto the LORD thy God upon the top of this rock, according to due order, and take the second bullock and offer a burnt sacrifice upon the wood of the grove which thou shall have cut down.

Đoạn, tại nơi chót hòn đá nầy, ngươi sẽ lập một bàn thờ cho Giê-hô-va Đức Chúa Trời ngươi, và sắp đặt mọi việc; rồi hãy bắt con bò đực thứ nhì, dâng làm của lễ thiêu với gỗ hình tượng A-sê-ra mà ngươi đã đánh hạ.

27 T hen Gideon took ten men of his slaves and did as the LORD had said unto him. But he feared to do it by day because of his father’s family and the men of the city, so he did it by night.

Ghê-đê-ôn chọn lấy mười người trong bọn đầy tớ mình, và làm theo điều Đức Giê-hô-va đã phán dặn; và vì người sợ nhà cha mình cùng kẻ trong thành, nên không dám làm theo lịnh ấy ban ngày, bèn làm ban đêm.

28 A nd when the men of the city arose early in the morning, behold, the altar of Baal was cast down, and the grove was cut down that was by it, and the second bullock was offered upon the altar that was built.

Sớm mai, khi dân trong thành thức giấc, thấy bàn thờ của thần Ba-anh đã bị phá dỡ, hình tượng A-sê-ra ở trên bị đánh hạ, và con bò đực thứ nhì đã dâng làm của lễ thiêu trên bàn thờ mới lập đó.

29 A nd they said one to another, Who has done this thing? And when they enquired and asked, they said, Gideon, the son of Joash, has done this thing.

Chúng hỏi nhau rằng: Ai làm điều đó? Đoạn, hỏi thăm và tra xét. Có người nói cùng chúng rằng: Aáy là Ghê-đê-ôn, con trai Giô-ách, đã làm điều đó.

30 T hen the men of the city said unto Joash, Bring out thy son that he may die because he has cast down the altar of Baal and because he has cut down the grove that was by it.

Dân trong thành bèn nói cùng Giô-ách rằng: Hãy biểu con ngươi ra, nó phải chết, vì nó đã phá dỡ bàn thờ thần Ba-anh, và đánh hạ hình tượng A-sê-ra ở trên.

31 A nd Joash replied unto all that stood against him, Will ye contend for Baal? Will ye save him? Whoever will contend for him, let him be put to death while it is yet morning; if he is God, let him contend for himself with the one who has cast down his altar.

Giô-ách đáp với những kẻ dấy nghịch cùng mình rằng: Các ngươi há có ý binh vực Ba-anh sao? Há có phải các ngươi muốn tiếp cứu nó ư? Ai theo phe của Ba-anh sẽ bị xử tử kể từ sáng nay. Nếu hắn là chúa, thì chính hắn hãy tranh luận lấy chớ, bởi vì người ta đã phá dỡ bàn thờ của hắn.

32 T herefore, on that day he called him Jerubbaal, saying, Let Baal contend against him because he has thrown down his altar.

Vậy, trong ngày đó người ta gọi Ghê-đê-ôn là Giê-ru-ba-anh mà rằng: Ba-anh phải tranh luận cùng người, vì Ghê-đê-ôn có phá dỡ bàn thờ của hắn!

33 ¶ Then all the Midianites and the Amalekites and the sons of the east gathered themselves together as one and went over and pitched camp in the valley of Jezreel.

Hết thảy dân Ma-đi-an, dân A-ma-léc, và người phương Đông đều hiệp lại, đi ngang qua sông Giô-đanh, và đóng trại tại trũng Gít-rê-ên.

34 A nd the Spirit of the LORD clothed himself in Gideon, who when he had blown the shofar, Abiezer joined with him.

Thần của Đức Giê-hô-va cảm hóa Ghê-đê-ôn; người thổi kèn, các người A-bi-ê-xê-rít bèn hiệp lại đặng theo người.

35 A nd he sent messengers throughout all Manasseh who also joined with him; likewise he sent messengers unto Asher and unto Zebulun and unto Naphtali; and they came up to meet them.

Người cũng sai sứ giả đi khắp Ma-na-se; người Ma-na-se bèn nhóm hiệp đặng theo người. Đoạn, người sai sứ giả đến chi phái A-se, Sa-bu-lôn và Nép-ta-li; họ cũng đi lên mà hiệp với người nữa.

36 A nd Gideon said unto God, Wilt thou save Israel by my hand as thou hast said?

Ghê-đê-ôn thưa cùng Đức Chúa Trời rằng: Nếu Chúa muốn dùng tay tôi giải cứu Y-sơ-ra-ên, y như lời Chúa đã phán,

37 B ehold, I will put a fleece of wool in the threshing floor; and if the dew is on the fleece only and it is dry upon all the earth beside it, then I shall know that thou wilt save Israel by my hand as thou hast said.

thì tôi sẽ để một lốt chiên trong sân đạp lúa; nếu sương chỉ đóng trên lốt chiên, còn đất lại khô ráo, thì tôi sẽ nhận biết Chúa dùng tay tôi giải cứu Y-sơ-ra-ên, y như Chúa đã hứa vậy.

38 A nd it was so, for he rose up early in the morning, and wringing the fleece, he took the dew out of it, a bowl full of water.

Việc bèn xảy ra như vậy: ngày mai Ghê-đê-ôn dậy sớm, ép vắt lốt chiên, thì sương chảy ra đầy một chén nước.

39 B ut Gideon said unto God, Let not thine anger be hot against me if I speak again on this occasion; only let me prove again now with the fleece. I pray thee, let it be dry only upon the fleece, and upon all the ground let there be dew.

Ghê-đê-ôn lại thưa cùng Đức Chúa Trời rằng: Xin cơn thạnh nộ Chúa chớ nổi phừng cùng tôi, tôi chỉ sẽ nói lần nầy thôi. Xin Chúa để tôi làm thử với lốt chiên chỉ một lần nầy thôi: Xin cho một mình lốt chiên phải khô, còn sương lại đóng khắp trên đất.

40 A nd God did so that night for it was dry upon the fleece only, and there was dew on all the ground.

Trong đêm đó, Đức Chúa Trời bèn làm như vậy; chỉ một mình lốt chiên thì khô, còn khắp trên đất lại bị sương phủ.