1 ¶ Hijo mío, si salieres fiador por tu amigo, si prometiste al extraño,
Wiilkaygiiyow, haddaad deriskaaga dammiin u noqotid, Ama haddaad shisheeye gacanta dhaar ugu dhiibtid,
2 e nlazado eres con las palabras de tu boca, y preso con las razones de tu boca.
Markaas waxaa lagugu dabay erayada afkaaga, Oo waxaa lagugu qabtay erayada afkaaga.
3 H az esto ahora, hijo mío, y líbrate, porque has caído en la mano de tu prójimo; ve, humíllate, y esfuerza tu prójimo.
Haddaba, wiilkaygiiyow, bal waxan samee oo isa samatabbixi, Waayo, gacantii deriskaagii waad gashay; U tag, oo is-hoosaysii, oo deriskaaga bari.
4 N o des sueño a tus ojos, ni a tus párpados adormecimiento.
Indhahaaga hurdo ha isugu keenin, Oo indhahaaga daboolkoodana lulo ha isugu qaban.
5 E scápate como la gacela de la mano del cazador, y como el ave de la mano del que tiende trampas.
Isu samatabbixi sida cawl gacanta ugaadhsadaha uga baxsato, Iyo sida shimbir gacanta shimbirdabaha uga baxsato.
6 ¶ Ve a la hormiga, oh perezoso, mira sus caminos, y sé sabio;
Kaaga caajiska ahow, bal qudhaanjada u tag, Oo bal jidadkeeda u fiirso oo caqli yeelo,
7 l a cual no teniendo capitán, ni gobernador, ni señor,
Iyadoo aan lahayn madaxweyne, Sirkaal iyo taliye toona,
8 p repara en el verano su comida y en el tiempo de la siega recoge su mantenimiento.
Ayay guga cuntadeeda soo diyaarsataa, Oo quudkeedana waxay soo urursataa wakhtiga beeraha la goosto.
9 P erezoso, ¿hasta cuándo has de dormir? ¿Cuándo te levantarás de tu sueño?
Haddaba kaaga caajiska ahow, ilaa goormaad hurdaysaa? Goormaadse hurdadaada ka toosaysaa?
10 T omando un poco de sueño, cabeceando otro poco, y cruzado los brazos otro poco para volver a dormir;
Weliba, in yar baad seexataa, in yar baad lulootaa, Oo in yar baad gacmaha hurdo aawadeed u laabataa,
11 a sí vendrá tu necesidad como caminante, y tu pobreza como hombre de escudo.
Hadda caydhinimadaadu waxay u iman doontaa sida mid dad dhaca, Oo baahidaaduna waxay u iman doontaa sida nin hub wata.
12 ¶ El hombre de Belial es varón inicuo, anda en perversidad de boca;
Qofkii waxmatare ah, iyo ninkii sharrow ahuba, Wuxuu ku socdaa af qalloocan;
13 g uiña con sus ojos, habla con sus pies, enseña con sus dedos;
Indhihiisuu ku baaqaa, oo cagihiisuu ku hadlaa, Oo faruhuu wax ku baraa;
14 p erversidades hay en su corazón, anda pensando mal en todo tiempo; enciende rencillas.
Qalbigiisa qalloocnaan baa ku jirta, had iyo goorna wuxuu ku fikiraa shar, Oo wuxuu beeraa muran.
15 P or tanto su calamidad vendrá de repente; súbitamente será quebrantado, y no habrá remedio.
Haddaba sidaas daraaddeed masiibadiisu degdeg bay u iman doontaa, Oo dhaqso buu u jabi doonaa, dawona ma leh.
16 S eis cosas aborrece el SEÑOR, y aun siete abomina su alma:
Waxaa jira lix waxyaalood oo uu Rabbigu neceb yahay, Haah, toddoba ayaa naftiisu aad u karahdaa,
17 L os ojos altivos, la lengua mentirosa, las manos derramadoras de sangre inocente,
Waana indho kibir badan, carrab been sheega, Iyo gacmo dhiig aan eed lahayn daadiya,
18 e l corazón que maquina pensamientos inicuos, los pies presurosos para correr al mal,
Qalbi male shar ah hindisa, Iyo cago xumaan ku degdega,
19 e l testigo falso que habla mentiras, y el que enciende rencillas entre los hermanos.
Markhaati been ah oo been sheega, Iyo kii muran dad walaalo ah ku dhex beera. Digniin Ku Saabsan Sinada
20 ¶ Guarda, hijo mío, el mandamiento de tu padre, y no dejes la ley de tu madre;
Wiilkaygiiyow, qaynuunka aabbahaa xaji, Oo amarka hooyadaana ha ka tegin.
21 á tala siempre en tu corazón, enlázala a tu cuello.
Had iyo goorba qalbiga ku sido, Oo qoortana ku xidho.
22 T e guiará cuando anduvieres; cuando durmieres te guardará; hablará contigo cuando despertares.
Markaad socotid wuu ku hoggaamin doonaa, Oo markaad seexatidna wuu ku dhawri doonaa, Markaad toostidna wuu kula hadli doonaa.
23 P orque el mandamiento es candela, y la enseñanza luz; y camino de vida las reprensiones del castigo;
Waayo, qaynuunku waa laambad, amarkuna waa iftiin, Oo canaanashada edbintuna waa jidkii nolosha,
24 p ara que te guarden de la mala mujer, de la blandura de la lengua de la extraña.
Inay kaa dhawraan naagta sharka ah, Iyo sasabashada carrabka naagta qalaad.
25 N o codicies su hermosura en tu corazón, ni ella te prenda con sus ojos;
Quruxdeeda qalbigaaga ha ka damcin, Oo yaanay indhaheeda daboolkooda kugu sasaban.
26 p orque a causa de la mujer ramera es reducido el hombre a un bocado de pan; y la mujer caza la preciosa alma del varón.
Waayo, naag dhillo ah aawadeed waxaa nin la gaadhsiiyaa go' kibis ah, Oo dhilladuna waxay ugaadhsataa nafta qaaligaa.
27 ¿ Tomará el hombre fuego en su seno, sin que sus vestidos se quemen?
Miyuu nin laabta dab ku qaadi karaa, Iyadoo aan dharkiisu guban?
28 ¿ Andará el hombre sobre las brasas, sin que sus pies se quemen?
Miyuu mid dhuxul kulul ku kor socon karaa, Iyadoo aan cagihiisu guban?
29 A sí el que entrare a la mujer de su prójimo; no será sin culpa cualquiera que la tocare.
Haddaba sidaas oo kaluu noqdaa kii naagta deriskiisa u tagaa, Oo ku alla kii iyada taabtaaba ma taqsiir la'aan doono.
30 N o tienen en poco al ladrón, aun cuando hurtare para saciar su alma teniendo hambre;
Dadku tuug ma quudhsadaan hadduu wax xado Inuu naftiisa dhergiyo markuu gaajoodo,
31 t omado, paga siete veces; da toda la sustancia de su casa.
Laakiinse haddii isaga la qabto waa inuu toddoba jibbaar u magdhabaa, Waa inuu ku bixiyaa waxa gurigiisa yaal oo dhan.
32 M as el que comete adulterio con la mujer, es falto de corazón; corrompe su alma el que tal hace.
Kii naag ka sinaystaa wuu caqli daranyahay, Oo kii sidaas yeelaa naftiisuu halligaa.
33 P laga y vergüenza hallará; y su afrenta nunca será raída.
Oo wuxuu heli doonaa dhaawacyo iyo sharafdarro; Oo ceebtiisana lama tirtiri doono innaba.
34 P orque el celo sañudo del varón no perdonará en el día de la venganza;
Waayo, hinaaso waa nin cadhadiis. Maalinta aarsashadana isagu ma tudhi doono.
35 n o tendrá respeto a ningún rescate; ni querrá perdonar, aunque multipliques el soborno.
Isagu innaba mag kaa qaadan maayo, oo sinaba kuula heshiin maayo, In kastoo aad hadiyado badan siisid.