Genesis 41 ~ 創 世 記 41

picture

1 A , ka taka nga tau e rua, ka moe a Parao: na, i te taha ia o te awa e tu ana.

過 了 兩 年 , 法 老 做 夢 , 夢 見 自 己 站 在 河 邊 ,

2 N a, ko te putanga ake o nga kau e whitu i roto i te awa, he ahua pai, e whai kiko ana; a ka kai ratou i roto i nga wiwi.

有 七 隻 母 牛 從 河 裡 上 來 , 又 美 好 又 肥 壯 , 在 蘆 荻 中 吃 草 。

3 N a, ko te putanga ake ano o etahi kau e whitu i muri i a ratou i roto i te awa, he ahua kino, he kikokore: a tu ana ratou i te taha o era kau i te pareparenga o te awa.

隨 後 又 有 七 隻 母 牛 從 河 裡 上 來 , 又 醜 陋 又 乾 瘦 , 與 那 七 隻 母 牛 一 同 站 在 河 邊 。

4 N a ka kainga e nga kau ahua kino, kikokore, nga kau ahua pai e whitu, nga mea momona. A ka ara ake a Parao.

這 又 醜 陋 又 乾 瘦 的 七 隻 母 牛 吃 盡 了 那 又 美 好 又 肥 壯 的 七 隻 母 牛 。 法 老 就 醒 了 。

5 A ka parangia ano ia, na, ko te rua o ana moe: na, ko te putanga ake o nga puku witi e whitu, kotahi ano hoki te kakau, he mea whai kiko, he pai.

他 又 睡 著 , 第 二 回 做 夢 , 夢 見 一 棵 麥 子 長 了 七 個 穗 子 , 又 肥 大 又 佳 美 ,

6 N a, ko nga puku e whitu e tupu ake ana i muri i era, he mea kikokore, he mea ngingio i te marangai.

隨 後 又 長 了 七 個 穗 子 , 又 細 弱 又 被 東 風 吹 焦 了 。

7 A horomia ake nga puku whai kiko e whitu, nga mea whai kai, e nga puku kikokore e whitu. Ko te aranga ake o Parao, na, he moe!

這 細 弱 的 穗 子 吞 了 那 七 個 又 肥 大 又 飽 滿 的 穗 子 。 法 老 醒 了 , 不 料 是 個 夢 。

8 A , i te ata, na, ka pororaru tona wairua; a ka tono tangata ia ki te karanga i nga tohunga maori katoa o Ihipa, me nga mea mohio katoa o reira: a korerotia atu ana tana moe e Parao ki a ratou: otiia kihai i taea e tetahi te whakaatu i te tikanga o aua moe ki a Parao.

到 了 早 晨 , 法 老 心 裡 不 安 , 就 差 人 召 了 埃 及 所 有 的 術 士 和 博 士 來 ; 法 老 就 把 所 做 的 夢 告 訴 他 們 , 卻 沒 有 人 能 給 法 老 圓 解 。

9 N a ka korero te tino kaiwhakainu ki a Parao, ka mea, Katahi ahau ka mahara ki oku he.

那 時 酒 政 對 法 老 說 : 我 今 日 想 起 我 的 罪 來 。

10 I riri mai a Parao ki ana pononga, a i tuku i ahau kia puritia ki roto ki te whare o te rangatira o nga kaitiaki, ahau me te tino kaihanga taro.

從 前 法 老 惱 怒 臣 僕 , 把 我 和 膳 長 下 在 護 衛 長 府 內 的 監 裡 。

11 A ka moe maua i tetahi moe i te po kotahi, ahau, a ia hoki; i moe maua, ahau, a ia, me te tikanga ano o a maua moe.

我 們 二 人 同 夜 各 做 一 夢 , 各 夢 都 有 講 解 。

12 N a i reira i a maua tetahi taitama Hiperu, he pononga na te rangatria o nga kaitiaki; a ka korerotia e maua ki a ia, a whakaaturia mai ana e ia te tikanga o a maua moe ki a maua; rite tonu tana whakaaturanga ki ta tera moe, ki taku.

在 那 裡 同 著 我 們 有 一 個 希 伯 來 的 少 年 人 , 是 護 衛 長 的 僕 人 , 我 們 告 訴 他 , 他 就 把 我 們 的 夢 圓 解 , 是 按 著 各 人 的 夢 圓 解 的 。

13 A tika tonu tana i whakaatu ai ki a maua: ko ahau i whakahokia e ia ki taku mahi, ko tera i taronatia.

後 來 正 如 他 給 我 們 圓 解 的 成 就 了 ; 我 官 復 原 職 , 膳 長 被 掛 起 來 了 。

14 N a ka tono tangata a Parao, hei karanga i a Hohepa, a ka hohoro ratou te mau mai i a ia i roto i te whare herehere: na ka heu ia i a ia, ka tango i etahi kakahu ke mona, a haere ana ki a Parao.

法 老 遂 即 差 人 去 召 約 瑟 , 他 們 便 急 忙 帶 他 出 監 , 他 就 剃 頭 , 刮 臉 , 換 衣 裳 , 進 到 法 老 面 前 。

15 A ka mea a Parao ki a Hohepa, I moe ahau i tetahi moe, a kahore he tangata hei whakaatu i tona tikanga: na kua tae mai tou rongo ki ahau, e korerotia ana ki te rongo koe i te moe ka taea e koe te whakaatu tona tikanga.

法 老 對 約 瑟 說 : 我 做 了 一 夢 , 沒 有 人 能 解 ; 我 聽 見 人 說 , 你 聽 了 夢 就 能 解 。

16 N a ka whakahoki a Hohepa ki a Parao, ka mea, Ehara i ahau: ma te Atua e whakahoki te kupu pai ki a Parao.

約 瑟 回 答 法 老 說 : 這 不 在 乎 我 , 神 必 將 平 安 的 話 回 答 法 老 。

17 N a ka mea a Parao ki a Hohepa, I ahau e moe ana, na, e tu ana ahau i te pareparenga o te awa:

法 老 對 約 瑟 說 : 我 夢 見 我 站 在 河 邊 ,

18 N a, ka puta ake i te awa nga kau e whitu, he mea whai kiko, he ahua pai; a ka kai ratou i roto i nga wiwi:

有 七 隻 母 牛 從 河 裡 上 來 , 又 肥 壯 又 美 好 , 在 蘆 荻 中 吃 草 。

19 N a, ko te putanga ake o etahi atu kau e whitu i muri i era, he hiroki, he ahua kino noa iho, he kikokore, kahore ahau i kite i to ratou rite te kino i te whenua katoa o Ihipa;

隨 後 又 有 七 隻 母 牛 上 來 , 又 軟 弱 又 醜 陋 又 乾 瘦 , 在 埃 及 遍 地 , 我 沒 有 見 過 這 樣 不 好 的 。

20 N a ka kainga nga kau e whitu o mua, nga mea momona, e nga kau kiroki, e nga mea kino:

這 又 乾 瘦 又 醜 陋 的 母 牛 吃 盡 了 那 以 先 的 七 隻 肥 母 牛 ,

21 A , i to ratou toremitanga ki roto i a ratou, e kore e mohiotia kua toremi ratou ki roto i a ratou; he mau tonu hoki to ratou ahua kino, he pera me to te timatanga. Na ka ara ahau.

吃 了 以 後 卻 看 不 出 是 吃 了 , 那 醜 陋 的 樣 子 仍 舊 和 先 前 一 樣 。 我 就 醒 了 。

22 N a i kite ano ahau i ahau e moe ana, ko nga puku witi e whitu e tupu ake ana i te kakau kotahi, he mea whai kai, he mea pai:

我 又 夢 見 一 棵 麥 子 , 長 了 七 個 穗 子 , 又 飽 滿 又 佳 美 ,

23 N a ko nga puku e whitu, he mea taramore, he mea kikokore, i ngingio nei i te marangai, e tupu ake ana i muri i aua puku;

隨 後 又 長 了 七 個 穗 子 , 枯 槁 細 弱 , 被 東 風 吹 焦 了 。

24 A horomia ake nga puku papai e whitu e nga puku kikokore: na ka korerotia e ahau ki nga tohunga maori; a kahore tetahi hei whakaatu ki ahau.

這 些 細 弱 的 穗 子 吞 了 那 七 個 佳 美 的 穗 子 。 我 將 這 夢 告 訴 了 術 士 , 卻 沒 有 人 能 給 我 解 說 。

25 N a ko te meatanga a Hohepa ki a Parao, Ko te moe a Parao kotahi tonu: e whakaaturia ana e te Atua ki a Parao nga mea e meatia ana e ia.

約 瑟 對 法 老 說 : 法 老 的 夢 乃 是 一 個 。 神 已 將 所 要 做 的 事 指 示 法 老 了 。

26 K o nga kau pai e whitu, e whitu nga tau; ko nga puku pai ano e whitu, e whitu nga tau: kotahi ano te moe.

七 隻 好 母 牛 是 七 年 , 七 個 好 穗 子 也 是 七 年 ; 這 夢 乃 是 一 個 。

27 A ko nga kau hiroki e whitu, ko nga mea kino i puta ake ra i muri i a ratou, e whitu ena nga tau; a ko nga puku witi e whitu, ko nga mea i ngingio i te marangai, e whitu ena nga tau matekai.

那 隨 後 上 來 的 七 隻 又 乾 瘦 又 醜 陋 的 母 牛 是 七 年 , 那 七 個 虛 空 、 被 東 風 吹 焦 的 穗 子 也 是 七 年 , 都 是 七 個 荒 年 。

28 K o te mea tena i korerotia e ahau ki a Parao: ko ta te Atua e mea ai e whakakitea ana e ia ki a Parao.

這 就 是 我 對 法 老 所 說 , 神 已 將 所 要 做 的 事 顯 明 給 法 老 了 。

29 N ana, e whitu nga tau e haere mai nei e nui ai te hua o te whenua katoa o Ihipa:

埃 及 遍 地 必 來 七 個 大 豐 年 ,

30 A e whitu nga tau matekai e ara ake i muri i era; a ka wareware katoa te hua i te whenua o Ihipa; a ka ngaro te whenua i te matekai;

隨 後 又 要 來 七 個 荒 年 , 甚 至 埃 及 地 都 忘 了 先 前 的 豐 收 , 全 地 必 被 饑 荒 所 滅 。

31 A e kore taua hua e mohiotia e te whenua, i taua matekai hoki o muri; no te mea he tino nanakia.

因 那 以 後 的 饑 荒 甚 大 , 便 不 覺 得 先 前 的 豐 收 了 。

32 A , i tuaruatia ai te moe a Parao, he mea pumau na te Atua, ka hohoro ano te meatia e te Atua.

至 於 法 老 兩 回 做 夢 , 是 因 神 命 定 這 事 , 而 且 必 速 速 成 就 。

33 N a reira, me titiro e Parao tetahi tangata mihio, whai whakaaro, kia tukua e ia nga tikanga o te whenua o Ihipa ki a ia.

所 以 , 法 老 當 揀 選 一 個 有 聰 明 有 智 慧 的 人 , 派 他 治 理 埃 及 地 。

34 K ia meatia tenei e Parao, kia whakaritea hoki e ia etahi kaitirotiro mo te whenua, a kia tangohia e ia te rima o nga wahi o te whenua o Ihipa i nga tau hua e whitu.

法 老 當 這 樣 行 , 又 派 官 員 管 理 這 地 。 當 七 個 豐 年 的 時 候 , 征 收 埃 及 地 的 五 分 之 一 ,

35 K ia kohia hoki nga kai katoa o enei tau pai e haere ake nei, kia amitia mai hoki he witi ki raro i te ringa o Parao, kia tohungia ano hoki he kai i roto i nga pa.

叫 他 們 把 將 來 豐 年 一 切 的 糧 食 聚 斂 起 來 , 積 蓄 五 穀 , 收 存 在 各 城 裡 做 食 物 , 歸 於 法 老 的 手 下 。

36 N a ka pae taua kai ma te whenua mo nga tau matekai e whitu e puta mai ana ki te whenua o Ihipa; e kore ai e ngaro te whenua i te matekai.

所 積 蓄 的 糧 食 可 以 防 備 埃 及 地 將 來 的 七 個 荒 年 , 免 得 這 地 被 饑 荒 所 滅 。

37 A he pai taua mea ki te titiro a Parao ki te titiro hoki a ana tangata katoa.

法 老 和 他 一 切 臣 僕 都 以 這 事 為 妙 。

38 N a ka mea a Parao ki ana tangata, E kitea ranei e tatou he penei, he tangata kei a ia nei te wairua o te Atua?

法 老 對 臣 僕 說 : 像 這 樣 的 人 , 有 神 的 靈 在 他 裡 頭 , 我 們 豈 能 找 得 著 呢 ?

39 A ka mea a Parao ki a Hohepa, Na, kua whakakitea nei e te Atua enei mea katoa ki a koe, kahore hoki he tangata hei rite mou, te mohio, te whai whakaaro:

法 老 對 約 瑟 說 : 神 既 將 這 事 都 指 示 你 , 可 見 沒 有 人 像 你 這 樣 有 聰 明 有 智 慧 。

40 K o koe hei rangatira mo toku whare, a ma tau kupu toku iwi katoa e tohutohu; ko te torona anake te mea e nui ake ai ahau i a koe.

你 可 以 掌 管 我 的 家 ; 我 的 民 都 必 聽 從 你 的 話 。 惟 獨 在 寶 座 上 我 比 你 大 。

41 A ka mea a Parao ki a Hohepa, Titiro, kua waiho nei koe e ahau hei rangatira mo te whenua katoa o Ihipa.

法 老 又 對 約 瑟 說 : 我 派 你 治 理 埃 及 全 地 。

42 N a ka tangohia e Parao tona mowhiti i tona ringa, a kuhua ana e ia ki te ringa o Hohepa, i whakakakahuria hoki ia e ia ki nga kakahu rinena pai, a whakaheia ana he hei koura ki tona kaki:

法 老 就 摘 下 手 上 打 印 的 戒 指 , 戴 在 約 瑟 的 手 上 , 給 他 穿 上 細 麻 衣 , 把 金 鍊 戴 在 他 的 頸 項 上 ,

43 I whakaekea ano ia e ia ki runga ki te tuarua o ona hariata; a ka karangatia e ratou i mua i a ia, Kia piko te turi: ka waiho ia e ia hei rangatira mo te whenua katoa o Ihipa.

又 叫 約 瑟 坐 他 的 副 車 , 喝 道 的 在 前 呼 叫 說 : 跪 下 。 這 樣 、 法 老 派 他 治 理 埃 及 全 地 。

44 I mea ano a Parao ki a Hohepa, Ko Parao ahau, a ki te kahore koe, e kore e ara ake te ringa, te waewae ranei o tetahi i te whenua katoa o Ihipa.

法 老 對 約 瑟 說 : 我 是 法 老 , 在 埃 及 全 地 , 若 沒 有 你 的 命 令 , 不 許 人 擅 自 辦 事 ( 原 文 作 動 手 動 腳 ) 。

45 N a ka huaina e Parao te ingoa o Hohepa ko Tawhanatapaneaha; a i homai ano e ia hei wahine mana, a Ahenata, tamahine a Potiwhera, tohunga o Ono. Na ka haere a Hohepa a puta noa i te whenua katoa o Ihipa.

法 老 賜 名 給 約 瑟 , 叫 撒 發 那 忒 巴 內 亞 , 又 將 安 城 的 祭 司 波 提 非 拉 的 女 兒 亞 西 納 給 他 為 妻 。 約 瑟 就 出 去 巡 行 埃 及 地 。

46 E toru tekau nga tau o Hohepa i tona turanga i te aroaro o Parao, o te kingi o Ihipa. Na ka puta atu a Hohepa i te aroaro o Parao, a ka haere a puta noa i te whenua katoa o Ihipa.

約 瑟 見 埃 及 王 法 老 的 時 候 年 三 十 歲 。 他 從 法 老 面 前 出 去 , 遍 行 埃 及 全 地 。

47 A , i nga tau hua e whitu, me te mea he aohanga na te ringa te hua o te whenua.

七 個 豐 年 之 內 , 地 的 出 產 極 豐 極 盛 ( 原 文 作 一 把 一 把 的 ) ,

48 N a ka kohia e ia nga kai katoa o nga tau e whitu i puta ki te whenua o Ihipa, a rongoatia ana te kai ki nga pa: ko te kai o te mara i tetahi taha, i tetahi taha o te pa, i rongoatia e ia ki taua pa ano.

約 瑟 聚 歛 埃 及 地 七 個 豐 年 一 切 的 糧 食 , 把 糧 食 積 存 在 各 城 裡 ; 各 城 周 圍 田 地 的 糧 食 都 積 存 在 本 城 裡 。

49 H eoi amitia ana e Hohepa he witi, me te mea ko te onepu o te moana, he hira whakaharahara; a whakarerea noatia iho e ia te tatau: kahore hoki i taea te tatau.

約 瑟 積 蓄 五 穀 甚 多 , 如 同 海 邊 的 沙 , 無 法 計 算 , 因 為 穀 不 可 勝 數 。

50 N a ka whanau nga tama tokorua a Hohepa, i te mea kahore ano kia puta noa nga tau matekai, i whanau hoki i a raua ko Ahenata tamahine a Potiwhera tohunga o Ono.

荒 年 未 到 以 前 , 安 城 的 祭 司 波 提 非 拉 的 女 兒 亞 西 納 給 約 瑟 生 了 兩 個 兒 子 。

51 A i huaina e Hohepa te ingoa o te matamua ko Manahi: No te mea, e ki ana ia, kua meinga ahau e te Atua kia wareware ki taku mahi nui katoa, ki te whare katoa ano hoki o toku papa.

約 瑟 給 長 子 起 名 叫 瑪 拿 西 ( 就 是 使 之 忘 了 的 意 思 ) , 因 為 他 說 : 神 使 我 忘 了 一 切 的 困 苦 和 我 父 的 全 家 。

52 A i huaina e ia te ingoa o te tuarua ko Eparaima: Moku hoki i meinga e te Atua kia hua ki te whenua o toku tangihanga.

他 給 次 子 起 名 叫 以 法 蓮 ( 就 是 使 之 昌 盛 的 意 思 ) , 因 為 他 說 : 神 使 我 在 受 苦 的 地 方 昌 盛 。

53 N a ka taka nga tau hua e whitu i puta mai ra ki te whenua o Ihipa.

埃 及 地 的 七 個 豐 年 一 完 ,

54 A ka timata nga tau matekai e whitu te puta ake, ka pera hoki me ta Hohepa i korero ai: a i nga whenua katoa te matekai; ko te whenua katoa ia o Ihipa i whai taro.

七 個 荒 年 就 來 了 。 正 如 約 瑟 所 說 的 , 各 地 都 有 饑 荒 ; 惟 獨 埃 及 全 地 有 糧 食 。

55 N a, i te matenga o te whenua katoa o Ihipa i te kai, ka tangi te iwi ki a Parao ki te taro ma ratou: a ka mea a Parao ki nga Ihipiana katoa, Haere ki a Hohepa; me mea e koutou tana e mea ai ki a koutou.

及 至 埃 及 全 地 有 了 饑 荒 , 眾 民 向 法 老 哀 求 糧 食 , 法 老 對 他 們 說 : 你 們 往 約 瑟 那 裡 去 , 凡 他 所 說 的 , 你 們 都 要 做 。

56 N a i runga i te mata katoa o te whenua te matekai: a ka wahia e Hohepa nga toa katoa, a hokona ana e ia ki nga Ihipiana; he nanakia hoki te matekai i te whenua o Ihipa.

當 時 饑 荒 遍 滿 天 下 , 約 瑟 開 了 各 處 的 倉 , 糶 糧 給 埃 及 人 ; 在 埃 及 地 饑 荒 甚 大 。

57 A ka haere nga whenua katoa ki Ihipa, ki a Hohepa, ki te hoko witi; no te mea he nui rawa te matekai o nga whenua katoa.

各 地 的 人 都 往 埃 及 去 , 到 約 瑟 那 裡 糴 糧 , 因 為 天 下 的 饑 荒 甚 大 。