1 D ad shar leh ha ka masayrin, Hana jeclaysan inaad iyaga la joogtid.
Non portare invidia ai malvagi, non desiderare di stare con loro,
2 W aayo, qalbigoodu wuxuu ka fikiraa kharribaad, Oo bushimahooduna waxay ku hadlaan belaayo.
perché il loro cuore medita rapine, le loro labbra emettono malvagità.
3 G uri wuxuu ku dhismaa xigmad, Wuxuuna ku taagnaadaa waxgarasho,
La casa si costruisce con la saggezza e si rende stabile con l’intelligenza;
4 Q awladuhuna aqoontay kaga buuxsamaan Maal kasta oo qaali ah oo qurux badan.
mediante la scienza se ne riempiono le stanze di ogni specie di beni preziosi e gradevoli.
5 N inkii caqli lahu xoog buu leeyahay, Oo ninkii aqoon lahuna itaal buu sii korodhsadaa.
L’uomo saggio è pieno di forza, chi ha scienza accresce la sua potenza;
6 W aayo, waa inaad talo wanaagsan ku dagaallantaa, Oo waxaa taliyayaal badan la jirta nabadgelyo.
infatti, con sagge direttive potrai condurre bene la guerra, e la vittoria sta nel gran numero dei consiglieri.
7 X igmaddu nacaska way ka dheer tahay, Isagu xagga iridda afkiisa kuma kala qaado.
La saggezza è troppo in alto per lo stolto; egli non apre mai la bocca alla porta della città.
8 K ii ku fikira inuu xumaan sameeyo, Waxaa loogu yeedhi doonaa belaayo-sameeye.
Chi pensa a fare il male sarà chiamato esperto in malizia.
9 F ikirka nacasnimadu waa dembi, Kii wax quudhsadaana waa u karaahiyo dadka.
I disegni dello stolto sono peccato, il beffardo è l’abominio degli uomini.
10 M aalinta dhibaatada haddaad liicdid, Itaalkaagu waa yar yahay.
Se ti scoraggi nel giorno dell’avversità, la tua forza è poca.
11 S amatabbixi kuwa dhimashada loo wadayo, Kuwa ku dhow in la gowracona dib uga qabo.
Libera quelli che sono condotti a morte, e salva quelli che, vacillando, vanno al supplizio.
12 H addaad tidhaahdid, Bal eeg, waxan ma aannu garanayn, Kan qalbiyada miisaamaa miyaanu ka fiirsanayn? Oo kan naftaada dhawraa miyaanu ogayn? Oo miyaanu isagu nin walba ugu abaalgudayn sida shuqulkiisu yahay?
Se dici: «Ma noi non ne sapevamo nulla!», Colui che pesa i cuori non lo vede forse? Colui che veglia su di te non lo sa forse? E non renderà egli a ciascuno secondo le sue opere?
13 W iilkaygiiyow, malab cun, waayo, wuu wanaagsan yahay, Oo waxaad cuntaa awlallada malabka, taas oo kuu dhadhan macaan.
Figlio mio, mangia il miele perché è buono; un favo di miele sarà dolce al tuo palato.
14 O o xigmadda aqoonteeduna sidaasoo kalay naftaada u ahaan doontaa, Oo haddaad iyada heshid waxaa jiri doona abaalgud, Oo rajadaaduna ma go'i doonto.
Così conosci la saggezza per il tuo bene! Se la trovi, c’è un avvenire, e la tua speranza non sarà delusa.
15 S ida nin shar leh, ha u gabban kan xaqa ah gurigiisa, Oo rugtiisa nasashadana ha kharribin.
O empio, non tendere insidie alla casa del giusto! Non devastare il luogo dove riposa!
16 W aayo, nin xaq ahu toddoba goor buu dhacaa, wuuna soo sara kacaa haddana, Laakiinse kuwa sharka leh waxaa lagu afgembiyaa belaayo.
Perché il giusto cade sette volte e si rialza, ma gli empi sono travolti dalla sventura.
17 H a rayrayn markuu cadowgaagu dhaco, Oo qalbigaaguna yaanu farxin markuu turunturoodo,
Quando il tuo nemico cade, non ti rallegrare; quand’è rovesciato, il tuo cuore non ne gioisca,
18 W aayo, waaba intaas oo Rabbigu taas arkaa, oo ay shar la ahaato indhihiisa, Oo uu dabadeedna cadhadiisa ka soo celiyaa isaga.
perché il Signore non lo veda e gli dispiaccia e non distolga l’ira sua da lui.
19 X umaanfalayaasha aawadood ha isku dhibin, Kuwa sharka lehna ha ka masayrin,
Non t’irritare a motivo di chi fa il male e non portare invidia agli empi,
20 W aayo, kii shar leh abaalgud ma heli doono, Oo laambadda xumaanfalayaashana waa la bakhtiin doonaa.
perché non c’è avvenire per il malvagio; la lucerna degli empi sarà spenta.
21 W iilkaygiiyow, Rabbiga iyo boqorkaba ka cabso, Oo ha ku darsamin kuwa isrogrog badan,
Figlio mio, temi il Signore e il re, e non mischiarti con gli uomini turbolenti;
22 W aayo, belaayadoodu si degdeg ah ayay u soo kici doontaa, Oo bal yaa yaqaan baabbi'inta labadoodaba? Erayada Kale Oo Kuwa Caqliga Leh
la loro rovina sopraggiungerà improvvisa, e chi sa la triste fine dei loro anni?
23 O o weliba waxyaalahanuna waa wixii ay kuwa caqliga lahaa yidhaahdeen. In dadka garsooridda loogu kala eexdaa ma wanaagsana.
Anche queste sono massime dei saggi. Non è bene, in giudizio, avere riguardi personali.
24 K ii kan shar leh ku yidhaahda, Xaq baad tahay, Dadyowga ayaa habaari doona, oo quruumuhuna way karhi doonaan isaga,
Chi dice all’empio: «Tu sei giusto», i popoli lo malediranno, lo esecreranno le nazioni.
25 L aakiinse kuwii isaga canaantaa farxad bay yeelan doonaan, Oo dushoodana waxaa ku soo degi doonta barako wanaagsan.
Ma quelli che sanno punire se ne troveranno bene, e su loro scenderanno benedizione e prosperità.
26 K ii jawaab qumman ku jawaabaa Bushimuhuu dhunkadaa.
Da’ un bacio sulle labbra chi dà una risposta giusta.
27 S huqulkaaga dibadda ku hagaajiso, Oo beerta ku diyaarso, Oo dabadeedna gurigaaga dhiso.
Metti in ordine i tuoi affari di fuori, metti in buono stato i tuoi campi, poi ti fabbricherai la casa.
28 D eriskaaga sababla'aan markhaati ha ku furin, Oo bushimahaagana ha ku khiyaanayn.
Non testimoniare senza motivo contro il tuo prossimo; vorresti forse ingannare con le tue parole?
29 H ana odhan, Wixii uu igu sameeyey oo kale ayaan ku samayn doonaa, Oo ninkii sidii shuqulkiisu ahaa ayaan u abaalmarin doonaa.
Non dire: «Come ha fatto a me così farò a lui; renderò a costui secondo la sua azione».
30 W axaan ag maray ninka caajiska ah beertiisa, Iyo ninka garaadka daran beercanabkiisa,
Passai presso il campo del pigro e presso la vigna dell’uomo privo di senno;
31 O o bal eeg, kulligood waxaa ka baxay qodxan, Oo dhammaantoodna waxaa qariyey maraboob, Oo derbigoodii dhagaxa ahaana waa dumay.
ed ecco, le spine vi crescevano dappertutto, i rovi ne coprivano il suolo e il muro di cinta era in rovina.
32 M arkaasaan eegay oo aad uga fiirsaday, Waan fiiriyey oo wax ka bartay.
Considerai la cosa e mi posi a riflettere; e da quel che vidi trassi una lezione:
33 W eliba in yar baad seexanaysaa, oo in yar baad gam'aysaa, Oo in yar baad gacmaha hurdo u laabaysaa,
dormire un po’, sonnecchiare un po’, incrociare un po’ le mani per riposare…
34 H addaba caydhnimo waa kuu iman doontaa sida tuug oo kale, Oo baahina sida nin hub sita oo kale.
e la tua povertà verrà come un ladro e la tua miseria, come un uomo armato.