1 D ad shar leh ha ka masayrin, Hana jeclaysan inaad iyaga la joogtid.
¶ No tengas envidia de los hombres malos, ni desees estar con ellos;
2 W aayo, qalbigoodu wuxuu ka fikiraa kharribaad, Oo bushimahooduna waxay ku hadlaan belaayo.
porque su corazón piensa en robar, y maldad hablan sus labios.
3 G uri wuxuu ku dhismaa xigmad, Wuxuuna ku taagnaadaa waxgarasho,
¶ Con sabiduría se edificará la casa, y con inteligencia se afirmará;
4 Q awladuhuna aqoontay kaga buuxsamaan Maal kasta oo qaali ah oo qurux badan.
y con ciencia se llenarán las cámaras de todas las riquezas preciosas y hermosas.
5 N inkii caqli lahu xoog buu leeyahay, Oo ninkii aqoon lahuna itaal buu sii korodhsadaa.
El hombre sabio es fuerte; y el hombre entendido es valiente de fuerza.
6 W aayo, waa inaad talo wanaagsan ku dagaallantaa, Oo waxaa taliyayaal badan la jirta nabadgelyo.
Porque con sabios consejos harás la guerra; y la salvación está en la multitud de consejeros.
7 X igmaddu nacaska way ka dheer tahay, Isagu xagga iridda afkiisa kuma kala qaado.
¶ Alta está para el loco la sabiduría; en la puerta no abrirá él su boca.
8 K ii ku fikira inuu xumaan sameeyo, Waxaa loogu yeedhi doonaa belaayo-sameeye.
Al que piensa mal hacer le llamarán hombre de malos pensamientos.
9 F ikirka nacasnimadu waa dembi, Kii wax quudhsadaana waa u karaahiyo dadka.
El pensamiento del loco es pecado; y abominación a los hombres el burlador.
10 M aalinta dhibaatada haddaad liicdid, Itaalkaagu waa yar yahay.
¶ Si fueres flojo en el día de tribulación, tu fuerza será reducida.
11 S amatabbixi kuwa dhimashada loo wadayo, Kuwa ku dhow in la gowracona dib uga qabo.
¶ Si dejares de librar los que son tomados para la muerte, y los que son llevados al degolladero;
12 H addaad tidhaahdid, Bal eeg, waxan ma aannu garanayn, Kan qalbiyada miisaamaa miyaanu ka fiirsanayn? Oo kan naftaada dhawraa miyaanu ogayn? Oo miyaanu isagu nin walba ugu abaalgudayn sida shuqulkiisu yahay?
si dijeres: Ciertamente no lo supimos; ¿no lo entenderá el que pesa los corazones? El que mira por tu alma, él lo conocerá, y dará al hombre según sus obras.
13 W iilkaygiiyow, malab cun, waayo, wuu wanaagsan yahay, Oo waxaad cuntaa awlallada malabka, taas oo kuu dhadhan macaan.
¶ Come, hijo mío, de la miel, porque es buena, y del panal dulce a tu paladar;
14 O o xigmadda aqoonteeduna sidaasoo kalay naftaada u ahaan doontaa, Oo haddaad iyada heshid waxaa jiri doona abaalgud, Oo rajadaaduna ma go'i doonto.
tal será el conocimiento de la sabiduría a tu alma, si la hallares; y al fin tu esperanza no será cortada.
15 S ida nin shar leh, ha u gabban kan xaqa ah gurigiisa, Oo rugtiisa nasashadana ha kharribin.
¶ Oh impío, no aceches la tienda del justo, no saquees su cámara;
16 W aayo, nin xaq ahu toddoba goor buu dhacaa, wuuna soo sara kacaa haddana, Laakiinse kuwa sharka leh waxaa lagu afgembiyaa belaayo.
porque siete veces cae el justo, y vuelve a levantarse; mas los impíos caerán en el mal.
17 H a rayrayn markuu cadowgaagu dhaco, Oo qalbigaaguna yaanu farxin markuu turunturoodo,
¶ Cuando cayere tu enemigo, no te regocijes; y cuando tropezare, no se alegre tu corazón;
18 W aayo, waaba intaas oo Rabbigu taas arkaa, oo ay shar la ahaato indhihiisa, Oo uu dabadeedna cadhadiisa ka soo celiyaa isaga.
para que el SEÑOR no lo mire, y le desagrade, y aparte de sobre él su enojo.
19 X umaanfalayaasha aawadood ha isku dhibin, Kuwa sharka lehna ha ka masayrin,
¶ No te entremetas con los malignos, ni tengas envidia de los impíos;
20 W aayo, kii shar leh abaalgud ma heli doono, Oo laambadda xumaanfalayaashana waa la bakhtiin doonaa.
porque para el malo no habrá buen fin, y la lámpara de los impíos será apagada.
21 W iilkaygiiyow, Rabbiga iyo boqorkaba ka cabso, Oo ha ku darsamin kuwa isrogrog badan,
¶ Teme al SEÑOR, hijo mío, y al rey; no te entremetas con los veleidosos;
22 W aayo, belaayadoodu si degdeg ah ayay u soo kici doontaa, Oo bal yaa yaqaan baabbi'inta labadoodaba? Erayada Kale Oo Kuwa Caqliga Leh
porque su quebrantamiento se levantará de repente; y el quebrantamiento de ambos, ¿quién lo comprenderá?
23 O o weliba waxyaalahanuna waa wixii ay kuwa caqliga lahaa yidhaahdeen. In dadka garsooridda loogu kala eexdaa ma wanaagsana.
¶ También estas cosas pertenecen a los sabios. Tener acepción de personas en el juicio no es bueno.
24 K ii kan shar leh ku yidhaahda, Xaq baad tahay, Dadyowga ayaa habaari doona, oo quruumuhuna way karhi doonaan isaga,
El que dijere al malo: Justo eres, los pueblos lo maldecirán, y le detestarán las naciones;
25 L aakiinse kuwii isaga canaantaa farxad bay yeelan doonaan, Oo dushoodana waxaa ku soo degi doonta barako wanaagsan.
mas los que lo reprenden, serán agradables, y sobre ellos vendrá bendición de bien.
26 K ii jawaab qumman ku jawaabaa Bushimuhuu dhunkadaa.
Besados serán los labios del que responde palabras rectas.
27 S huqulkaaga dibadda ku hagaajiso, Oo beerta ku diyaarso, Oo dabadeedna gurigaaga dhiso.
¶ Prepara tus labores de afuera, y disponlas en tu heredad; y después edificarás tu casa.
28 D eriskaaga sababla'aan markhaati ha ku furin, Oo bushimahaagana ha ku khiyaanayn.
¶ No seas testigo falso contra tu prójimo; y no lisonjees con tus labios.
29 H ana odhan, Wixii uu igu sameeyey oo kale ayaan ku samayn doonaa, Oo ninkii sidii shuqulkiisu ahaa ayaan u abaalmarin doonaa.
No digas: Como me hizo, así le haré; daré el pago al varón según su obra.
30 W axaan ag maray ninka caajiska ah beertiisa, Iyo ninka garaadka daran beercanabkiisa,
¶ Pasé junto a la heredad del hombre perezoso, y junto a la viña del hombre falto de entendimiento;
31 O o bal eeg, kulligood waxaa ka baxay qodxan, Oo dhammaantoodna waxaa qariyey maraboob, Oo derbigoodii dhagaxa ahaana waa dumay.
y he aquí que por toda ella habían ya crecido espinas, ortigas habían ya cubierto su faz, y su cerca de piedra estaba ya destruida.
32 M arkaasaan eegay oo aad uga fiirsaday, Waan fiiriyey oo wax ka bartay.
Y yo miré, y lo puse en mi corazón; lo vi, y tomé castigo.
33 W eliba in yar baad seexanaysaa, oo in yar baad gam'aysaa, Oo in yar baad gacmaha hurdo u laabaysaa,
Un poco de sueño, cabeceando otro poco, poniendo mano sobre mano otro poco para dormir;
34 H addaba caydhnimo waa kuu iman doontaa sida tuug oo kale, Oo baahina sida nin hub sita oo kale.
así vendrá como caminante tu necesidad, y tu pobreza como hombre de escudo.