Matayos 5 ~ Matteo 5

picture

1 M arkuu dadkii badnaa arkay ayuu buur fuulay, markaasuu fadhiistay oo xertiisa ayaa u timid.

Gesù, vedendo le folle, salì sul monte e si mise a sedere. I suoi discepoli si accostarono a lui

2 K olkaasuu afkiisa kala qaaday oo wax baray, isagoo leh. Kuwa Barakaysan

ed egli, aperta la bocca, insegnava loro dicendo:

3 W axaa barakaysan kuwa xagga ruuxa ka masaakiin ah, waayo, boqortooyada jannada iyagaa leh.

«Beati i poveri in spirito, perché di loro è il regno dei cieli.

4 W axaa barakaysan kuwa baroorta, waayo, waa la qalbiqabowjin doonaa.

Beati quelli che sono afflitti, perché saranno consolati.

5 W axaa barakaysan kuwa camal qabow, waayo, dhulkay dhaxli doonaan.

Beati i mansueti, perché erediteranno la terra.

6 W axaa barakaysan kuwa xaqnimada u gaajaysan oo u harraadsan, waayo, way dhergi doonaan.

Beati quelli che sono affamati e assetati di giustizia, perché saranno saziati.

7 W axaa barakaysan kuwa naxariista leh, waayo, waa loo naxariisan doonaa.

Beati i misericordiosi, perché a loro misericordia sarà fatta.

8 W axaa barakaysan kuwa qalbiga ka daahirsan, waayo, Ilaah bay arki doonaan.

Beati i puri di cuore, perché vedranno Dio.

9 W axaa barakaysan kuwa nabadda ka shaqeeyaa, waayo, waxaa loogu yeedhi doonaa wiilashii Ilaah.

Beati quelli che si adoperano per la pace, perché saranno chiamati figli di Dio.

10 W axaa barakaysan kuwa xaqnimada aawadeed loo silciyo, waayo, boqortooyada jannada iyagaa leh.

Beati i perseguitati per motivo di giustizia, perché di loro è il regno dei cieli.

11 W aad barakaysan tihiin goortii laydin caayo, oo laydin silciyo, oo wax walba oo xun oo been ah laydinka sheego aawaday.

Beati voi, quando vi insulteranno e vi perseguiteranno e {, mentendo,} diranno contro di voi ogni sorta di male per causa mia.

12 F arxa oo reyreeya, waayo, jannada abaalgudkiinnu waa ku weyn yahay, waayo, sidaasay u silcin jireen nebiyadii idinka horreeyey. Wixii Laga Bartay Cusbo Iyo Laambad

Rallegratevi e giubilate, perché il vostro premio è grande nei cieli; poiché così hanno perseguitato i profeti che sono stati prima di voi. Il sale della terra; la luce del mondo

13 I dinku waxaad tihiin cusbadii dhulka, laakiin haddii cusbadu dhadhan beesho, maxaa lagu cusbaynayaa? Dabadeed waxba tari mayso in dibadda loo tuuro oo dadku ku tunto maahee.

«Voi siete il sale della terra; ma, se il sale diventa insipido, con che lo si salerà? Non è più buono a nulla se non a essere gettato via e calpestato dagli uomini.

14 I dinku waxaad tihiin iftiinkii dunida. Magaalo buur ku taallu ma qarsoomi karto.

Voi siete la luce del mondo. Una città posta sopra un monte non può essere nascosta,

15 I lays looma shido in la hoos geliyo weel, laakiin waxaa la saaraa meeshii ilayska, oo wuu u iftiimaa kuwa guriga ku jira oo dhan.

e non si accende una lampada per metterla sotto un recipiente; anzi la si mette sul candeliere ed essa fa luce a tutti quelli che sono in casa.

16 S idaas oo kale iftiinkiinnu dadka hortiisa ha iftiimo, si ay shuqulladiinna wanaagsan u arkaan, oo ay Aabbihiinna jannada ku jira u ammaanaan. Sharcigii Hore Iyo Sharciga Ciise

Così risplenda la vostra luce davanti agli uomini, affinché vedano le vostre buone opere e glorifichino il Padre vostro che è nei cieli. Cristo e la legge antica

17 H a u malaynina inaan u imid inaan sharciga ama qorniintii nebiyada baabbi'iyo; uma aan iman inaan baabbi'iyo, laakiin waxaan u imid inaan wada oofiyo

«Non pensate che io sia venuto per abolire la legge o i profeti; io sono venuto non per abolire, ma per portare a compimento.

18 R untii waxaan idinku leeyahay, Intaan cirka iyo dhulku idlaan, xaraf ama dhibic keliya ka idlaan mayso sharciga ilaa ay wada noqdaan.

Poiché in verità vi dico: finché non siano passati il cielo e la terra, neppure un iota o un apice passerà dalla legge senza che tutto sia adempiuto.

19 S idaa darteed kii jebiya qaynuunnadan kuwa ugu yar midkood, oo sidaas dadka u bara, waxaa loogu yeedhi doonaa kan uga yar boqortooyadii jannada, laakiin kii yeela oo bara, waxaa loogu yeedhi doonaa kan weyn boqortooyadii jannada.

Chi dunque avrà violato uno di questi minimi comandamenti e avrà così insegnato agli uomini, sarà chiamato minimo nel regno dei cieli; ma chi li avrà messi in pratica e insegnati sarà chiamato grande nel regno dei cieli.

20 W aayo, waxaan idinku leeyahay, Xaqnimadiinnu haddaanay ka badnaan tan culimmada iyo Farrisiinta, geliba maysaan boqortooyadii jannada. Cadhada Iyo Dhiigqabidda

Poiché io vi dico che, se la vostra giustizia non supera quella degli scribi e dei farisei, non entrerete affatto nel regno dei cieli. Ingiuria, offerta, perdono

21 W aad maqasheen in kuwii hore lagu yidhi, Waa inaanad dhiig qabin; kii dhiig qabaa wuxuu galabsadaa xukunka.

«Voi avete udito che fu detto agli antichi: “ Non uccidere; chiunque avrà ucciso sarà sottoposto al tribunale”;

22 L aakiin waxaan idinku leeyahay, Mid walba oo walaalkiis u cadhoodaa wuxuu galabsadaa xukunka, oo kii walaalkiis ku yidhaahda, Nacas yahow, wuxuu galabsadaa in shirka la geeyo, oo kii yidhaahda, Doqon yahow, wuxuu galabsadaa jahannamada dabka ah.

ma io vi dico: chiunque si adira contro suo fratello sarà sottoposto al tribunale; e chi avrà detto a suo fratello: “Raca ” sarà sottoposto al sinedrio; e chi gli avrà detto: “Pazzo!” sarà sottoposto alla geenna del fuoco.

23 H addaba haddaad hadiyaddaada meesha allabariga keento, oo meeshaas aad ku xusuusatid in walaalkaa wax kuu haysto,

Se dunque tu stai per offrire la tua offerta sull’altare e lì ti ricordi che tuo fratello ha qualcosa contro di te,

24 h adiyaddaada ku dhaaf meeshii allabariga horteeda, tag, oo horta walaalkaa la soo heshii, dabadeed kaalay oo hadiyaddaada bixi.

lascia lì la tua offerta davanti all’altare e va’ prima a riconciliarti con tuo fratello; poi vieni a offrire la tua offerta.

25 D haqso cadowgaaga ula heshii intaad jidka kula socoto, si aan cadowgu xaakinka kuugu dhiibin, xaakinkuna askariga kuugu dhiibin, oo xabsi lagugu tuurin.

Fa’ presto amichevole accordo con il tuo avversario mentre sei ancora per via con lui, affinché il tuo avversario non ti consegni in mano al giudice e il giudice in mano alle guardie, e tu non venga messo in prigione.

26 R untii waxaan kugu leeyahay, Halkaas ka soo bixi maysid ilaa aad siisid beesadda ugu dambaysa. Daahirla'aanta

Io ti dico in verità che di là non uscirai, finché tu non abbia pagato l’ultimo centesimo. Concupiscenza, ripudio, adulterio

27 W aad maqasheen in la yidhi, Waa inaanad sinaysan.

«Voi avete udito che fu detto: “Non commettere adulterio”.

28 L aakiin waxaan idinku leeyahay, Nin walba oo qof dumar ah damac u eegaa, durba qalbigiisuu kaga sinaystay.

Ma io vi dico che chiunque guarda una donna per desiderarla ha già commesso adulterio con lei nel suo cuore.

29 H addii ishaada midig ku xumayso, iska bixi oo iska tuur, waayo, waxaa kuu wanaagsan in xubnahaaga mid kaa lunto intii jidhkaaga oo dhan jahannamada lagu tuuri lahaa.

Se dunque il tuo occhio destro ti fa cadere in peccato, cavalo e gettalo via da te; poiché è meglio per te che uno dei tuoi membri perisca, piuttosto che tutto il tuo corpo sia gettato nella geenna.

30 G acantaada midig hadday ku xumayso, iska jar oo iska tuur, waayo, waxaa kuu wanaagsan in xubnahaaga mid kaa lunto intii jidhkaaga oo dhan jahannamada geli lahaa.

E se la tua mano destra ti fa cadere in peccato, tagliala e gettala via da te; poiché è meglio per te che uno dei tuoi membri perisca, piuttosto che vada nella geenna tutto il tuo corpo.

31 W axaana la yidhi, Ku alla kii naagtiisa furaa, warqaddii furniinka ha siiyo.

Fu detto: “Chiunque ripudia sua moglie le dia l’atto di ripudio”.

32 L aakiin waxaan idinku leeyahay, Mid walba oo naagtiisa furaa sababta sinada aawadeed maahee, wuxuu ka dhigayaa inay sinaysato, oo kii guursadaa tii la furayna waa sinaystaa. Dhaaraha Iyo Runsheegidda

Ma io vi dico: chiunque manda via sua moglie, salvo che per motivo di fornicazione, la fa diventare adultera, e chiunque sposa colei che è mandata via commette adulterio. Istruzioni sul giuramento

33 W eliba waad maqasheen in kuwii hore lagu yidhi, Waa inaanad nidarradaada jebin, laakiin waa inaad Rabbiga u yeeshaa nidarradaada.

«Avete anche udito che fu detto agli antichi: “ Non giurare il falso; da’ al Signore quello che gli hai promesso con giuramento”.

34 L aakiin waxaan idinku leeyahay, Ha dhaaraninaba; jannada ha ku dhaaranina, waayo, waa carshigii Ilaah.

Ma io vi dico: non giurate affatto, né per il cielo, perché è il trono di Dio;

35 D hulkana ha ku dhaaranina, waayo, waa meeshuu cagihiisa dhigo; Yeruusaalemna ha ku dhaaranina, waayo, waa magaaladii Boqorkii weynaa.

né per la terra, perché è lo sgabello dei suoi piedi; né per Gerusalemme, perché è la città del gran Re.

36 M adaxaagana ha ku dhaaran, waayo, tin keliya kama dhigi kartid caddaan ama madow.

Non giurare neppure per il tuo capo, poiché tu non puoi far diventare un solo capello bianco o nero.

37 L aakiin hadalkiinnu ha ahaado, Haah, haah, maya, maya; wixii intaas ka badan sharkuu ka yimaadaa. Aargudashada

Ma il vostro parlare sia: “Sì, sì; no, no”; poiché il di più viene dal maligno. Amare i propri nemici

38 W aad maqasheen in la yidhi, Il il ha loo rido, iligna ilig ha loo rido.

«Voi avete udito che fu detto: “Occhio per occhio e dente per dente”.

39 L aakiin waxaan idinku leeyahay, Sharka ha hor istaagina, laakiin ku alla kii dhabanka midig kaa dharbaaxa, kan kalena u jeedi,

Ma io vi dico: non contrastate il malvagio; anzi, se uno ti percuote sulla guancia destra, porgigli anche l’altra;

40 o o kii doonaya inuu ku ashtakeeyo oo khamiiskaaga kaa qaato, maradaadana u daa,

e a chi vuol farti causa e prenderti la tunica, lasciagli anche il mantello.

41 o o ku alla kii kugu qasba inaad mayl la socotid, laba la soco.

Se uno ti costringe a fare un miglio, fanne con lui due.

42 K ii wax kaa barya, sii, oo kii doonaya inuu wax kaa amaahdo ha ka sii jeesan. Jacaylka Iyo Dabeecadda Daahirka Ah

Da’ a chi ti chiede, e a chi desidera un prestito da te, non voltar le spalle.

43 W aad maqasheen in la yidhi, Waa inaad deriskaaga jeclaatid oo cadowgaaga necbaatid,

Voi avete udito che fu detto: “ Ama il tuo prossimo e odia il tuo nemico”.

44 l aakiin waxaan idinku leeyahay, Cadowyadiinna jeclaada, u duceeya kuwa idin habaara, wax wanaagsan u sameeya kuwa idin neceb, oo Ilaah u barya kuwa idin caaya oo idin silciya,

Ma io vi dico: amate i vostri nemici e pregate per quelli che vi perseguitano,

45 s i aad u ahaataan wiilashii Aabbihiinna jannada ku jira, waayo, qorraxdiisa wuxuu u soo bixiya kuwa xun iyo kuwa wanaagsan, roobna wuu u di'iyaa kuwa xaqa ah iyo kuwa aan xaqa ahaynba.

affinché siate figli del Padre vostro che è nei cieli; poiché egli fa levare il suo sole sopra i malvagi e sopra i buoni, e fa piovere sui giusti e sugli ingiusti.

46 W aayo, haddaad jeceshihiin kuwa idin jecel, abaalkee baad leedihiin? Cashuurqaadayaashu miyaanay sidaas oo kale samayn?

Se infatti amate quelli che vi amano, che premio ne avete? Non fanno lo stesso anche i pubblicani?

47 H addaad salaantaan walaalihiin oo keliya, maxaa dheeraad ah oo aad samaysaan? Dadka kale miyaanay sidaas oo kale samayn?

E se salutate soltanto i vostri fratelli, che fate di straordinario? Non fanno anche i pagani altrettanto?

48 S aas aawadeed u samaada sida Aabbihiinna jannadu u san yahay.

Voi dunque siate perfetti, come è perfetto il Padre vostro celeste.