1 L A mujer sabia edifica su casa: Mas la necia con sus manos la derriba.
Ko ta te wahine whakaaro nui he hanga i tona whare; ko ta te wahine wairangi, ko ona ringa hei wahi iho.
2 E l que camina en su rectitud teme á Jehová: Mas el pervertido en sus caminos lo menosprecia.
Ko te tangata e haere ana i runga i tona tika, e wehi ana i a Ihowa; ko te tangata he parori ki ona ara e whakahawea ana ki i ia.
3 E n la boca del necio está la vara de la soberbia: Mas los labios de los sabios los guardarán.
Kei te mangai o te wairangi he patu whakapehapeha; ma nga ngutu ia o te hunga whakaaro nui ratou ka ora ai.
4 S in bueyes el granero está limpio: Mas por la fuerza del buey hay abundancia de pan.
Ki te kahore he kau, ka ma te takotoranga kai; ma te kaha ia o te kau ka nui ai nga hua.
5 E l testigo verdadero no mentirá: Mas el testigo falso hablará mentiras.
E kore te kaiwhakaatu pono e teka; ka puaki ia te teka i te kaiwhakaatu teka.
6 B usca el escarnecedor la sabiduría, y no la halla: Mas la sabiduría al hombre entendido es fácil.
E rapu ana te tangata whakahi i te whakaaro nui, heoi kahore e kitea e ia; ki te tangata matau ia he mama noa te matauranga.
7 V ete de delante del hombre necio, Porque en él no advertirás labios de ciencia.
Haere atu ki te aroaro o te kuware, ina kahore e kitea e koe he ngutu matau ona.
8 L a ciencia del cuerdo es entender su camino: Mas la indiscreción de los necios es engaño.
Ko te whakaaro nui o te tangata tupato, he matau ki tona ara; ko te wairangi o nga kuware, he tinihanga.
9 L os necios se mofan del pecado: Mas entre los rectos hay favor.
Ko ta nga wairangi he kata ki te he: na kei te hunga tika te whakaaro pai.
10 E l corazón conoce la amargura de su alma; Y extraño no se entrometerá en su alegría.
E mohio ana te ngakau ki tona ake mamae, e kore ano hoki tona koa e pikitia e te tangata ke.
11 L a casa de los impíos será asolada: Mas florecerá la tienda de los rectos.
Ka whakangaromia te whare o te hunga kino: ka tupu ia te teneti o te hunga tika.
12 H ay camino que al hombre parece derecho; Empero su fin son caminos de muerte.
He huarahi ano tera e tika ana ki ta te tangata titiro, ko tona mutunga ia ko nga huarahi ki te mate.
13 A un en la risa tendrá dolor el corazón; Y el término de la alegría es congoja.
Ahakoa e kata ana, e mamae ana te ngakau; a, ko te mutunga o te koa, he pouri.
14 D e sus caminos será harto el apartado de razón: Y el hombre de bien estará contento del suyo.
Ko te tangata i te ngakau tahuri ke, ka makona i ona ara ake: a ko te tangata pai ka makona i tana ake ano.
15 E l simple cree á toda palabra: Mas el avisado entiende sus pasos.
Ko ta te kuware he whakapono ki nga kupu katoa; tena ko te tangata tupato, ka ata titiro ki tana hikoi.
16 E l sabio teme, y se aparta del mal: Mas el necio se arrebata, y confía.
E wehi ana te tangata whakaaro nui, ka neke atu i te kino; ko te kuware ia ka whakahi, ka tohe.
17 E l que presto se enoja, hará locura: Y el hombre malicioso será aborrecido.
Ko te tangata riri wawe ka mahi i te wairangi; ka kinongia ano hoki te tangata i nga rauhanga kino.
18 L os simples heredarán necedad: Mas los cuerdos se coronarán de sabiduría.
He wairangi te whakarerenga iho mo nga kuware; ko te tangata tupato ia ka karaunatia ki te matauranga.
19 L os malos se inclinarán delante de los buenos, Y los impíos á las puertas del justo.
E piko ana te hunga kino ki te aroaro o te hunga pai; a ko te hunga he ki nga kuwaha o te tangata tika.
20 E l pobre es odioso aun á su amigo: Pero muchos son los que aman al rico.
E kinongia ana te rawakore e tona hoa ake nei ano; he tokomaha ia nga tangata e aroha ana ki te tangata taonga.
21 P eca el que menosprecia á su prójimo: Mas el que tiene misericordia de los pobres, es bienaventurado.
Ko te tangata e whakahawea ana ki tona hoa, e hara ana; ko te tangata ia e atawhai ana ki nga rawakore, ka hari.
22 ¿ No yerran los que piensan mal? Misericordia empero y verdad alcanzarán los que piensan bien.
He teka ianei e kotiti ke ana nga kaiwhakatakoto i te kino? He atawhai ia, he pono, kei nga kaihanga i te pai.
23 E n toda labor hay fruto: Mas la palabra de los labios solamente empobrece.
He hua to nga mauiuitanga katoa; tena ko te korero o nga ngutu e ahu ana ki te rawakore.
24 L as riquezas de los sabios son su corona: Mas es infatuación la insensatez de los necios.
Hei karauna mo nga whakaaro nui o ratou taonga; ko te wairangi ia o nga kuware, he wairangi kau.
25 E l testigo verdadero libra las almas: Mas el engañoso hablará mentiras.
Ka ora nga wairua i te kaiwhakaatu pono: ko te tangata korero teka ia e mea ana kia tinihanga.
26 E n el temor de Jehová está la fuerte confianza; Y esperanza tendrán sus hijos.
U tonu, kaha tonu te whakaaro ina wehi ki a Ihowa; ka whai rerenga atu ano hoki ana tamariki.
27 E l temor de Jehová es manantial de vida, Para apartarse de los lazos de la muerte.
He puna ora te wehi ki a Ihowa, e mahue ai nga reti o te mate.
28 E n la multitud de pueblo está la gloria del rey: Y en la falta de pueblo la flaqueza del príncipe.
Ma te nui o te iwi ka whai honore ai te kingi; ma te kore o te iwi ka taka ai te rangatira.
29 E l que tarde se aira, es grande de entendimiento: Mas el corto de espíritu engrandece el desatino.
He matauranga nui to te tangata manawanui; ko te tangata riri wawe ia, e whakaneke ake ana ia i te wairangi.
30 E l corazón apacible es vida de las carnes: Mas la envidia, pudrimiento de huesos.
He ora ki nga kikokiko te ngakau ora; ko te hae ia, he pirau ki nga wheua.
31 E l que oprime al pobre, afrenta á su Hacedor: Mas el que tiene misericordia del pobre, lo honra.
Ko te tangata e tukino ana i te ware, he tawai tana ki tona Kaihanga; ko te tangata ia e atawhai ana i te rawakore, e whakahonore ana i a ia.
32 P or su maldad será lanzado el impío: Mas el justo en su muerte tiene esperanza.
E uakina iho ana te tangata kino i runga i tona he; ko te tangata tika ia ka whai tumanakohanga i tona matenga.
33 E n el corazón del cuerdo reposa la sabiduría; Y es conocida en medio de los necios.
Ka noho te whakaaro nui ki te ngakau o te tangata matau; engari ko te mea kei te wahi ki roto o nga kuware e whakaaturia ana.
34 L a justicia engrandece la nación: Mas el pecado es afrenta de las naciones.
Ma te tika ka kake ai te iwi; ma te hara ia ka ingoa kino ai nga iwi.
35 L a benevolencia del rey es para con el ministro entendido: Mas su enojo contra el que lo avergüenza.
Ka manako te kingi ki te pononga mahara; a ka riri ki te tangata i takea ai te whakama.