Proverbios 14 ~ Proverbs 14

picture

1 La mujer sabia edifica su casa; mas la loca con sus manos la derriba.

Ko ta te wahine whakaaro nui he hanga i tona whare; ko ta te wahine wairangi, ko ona ringa hei wahi iho.

2 El que camina en su rectitud teme al SEÑOR; mas el pervertido en sus caminos lo menosprecia.

Ko te tangata e haere ana i runga i tona tika, e wehi ana i a Ihowa; ko te tangata he parori ki ona ara e whakahawea ana ki i ia.

3 En la boca del loco está la vara de la soberbia; mas los labios de los sabios los guardarán.

Kei te mangai o te wairangi he patu whakapehapeha; ma nga ngutu ia o te hunga whakaaro nui ratou ka ora ai.

4 Sin bueyes el alfolí está limpio; mas por la fuerza del buey hay abundancia de pan.

Ki te kahore he kau, ka ma te takotoranga kai; ma te kaha ia o te kau ka nui ai nga hua.

5 El testigo verdadero no mentirá; mas el testigo falso hablará mentiras.

E kore te kaiwhakaatu pono e teka; ka puaki ia te teka i te kaiwhakaatu teka.

6 El burlador buscó la sabiduría, y no la halló; mas la sabiduría al hombre entendido viene fácil.

E rapu ana te tangata whakahi i te whakaaro nui, heoi kahore e kitea e ia; ki te tangata matau ia he mama noa te matauranga.

7 Vete de delante del hombre loco, pues no le conociste labios de ciencia.

Haere atu ki te aroaro o te kuware, ina kahore e kitea e koe he ngutu matau ona.

8 La sabiduría del cuerdo es entender su camino; mas la locura de los locos es engaño.

Ko te whakaaro nui o te tangata tupato, he matau ki tona ara; ko te wairangi o nga kuware, he tinihanga.

9 Los locos se burlan del pecado; mas entre los rectos hay amor.

Ko ta nga wairangi he kata ki te he: na kei te hunga tika te whakaaro pai.

10 El corazón conoce la amargura de su alma; y extraño no se entremeterá en su alegría.

E mohio ana te ngakau ki tona ake mamae, e kore ano hoki tona koa e pikitia e te tangata ke.

11 La casa de los impíos será asolada; mas la tienda de los rectos florecerá.

Ka whakangaromia te whare o te hunga kino: ka tupu ia te teneti o te hunga tika.

12 Hay camino que al hombre parece derecho; pero su fin es camino de muerte.

He huarahi ano tera e tika ana ki ta te tangata titiro, ko tona mutunga ia ko nga huarahi ki te mate.

13 Aun en la risa el burlador tendrá dolor en el corazón; y el término de aquella alegría es congoja.

Ahakoa e kata ana, e mamae ana te ngakau; a, ko te mutunga o te koa, he pouri.

14 De sus caminos será harto el desviado de corazón; y el hombre de bien será apartado de él.

Ko te tangata i te ngakau tahuri ke, ka makona i ona ara ake: a ko te tangata pai ka makona i tana ake ano.

15 El simple cree a toda palabra; mas el entendido entiende sus pasos.

Ko ta te kuware he whakapono ki nga kupu katoa; tena ko te tangata tupato, ka ata titiro ki tana hikoi.

16 El sabio teme, y se aparta del mal; mas el loco se arrebata, y confía.

E wehi ana te tangata whakaaro nui, ka neke atu i te kino; ko te kuware ia ka whakahi, ka tohe.

17 El que presto se enoja, hará locura; y el hombre malicioso será aborrecido.

Ko te tangata riri wawe ka mahi i te wairangi; ka kinongia ano hoki te tangata i nga rauhanga kino.

18 Los simples heredarán la locura; mas los cuerdos se coronarán de sabiduría.

He wairangi te whakarerenga iho mo nga kuware; ko te tangata tupato ia ka karaunatia ki te matauranga.

19 Los malos se inclinarán delante de los buenos, y los impíos a las puertas del justo.

E piko ana te hunga kino ki te aroaro o te hunga pai; a ko te hunga he ki nga kuwaha o te tangata tika.

20 El pobre es odioso aun a su amigo; pero muchos son los que aman al rico.

E kinongia ana te rawakore e tona hoa ake nei ano; he tokomaha ia nga tangata e aroha ana ki te tangata taonga.

21 El pecador menosprecia a su prójimo; mas el que tiene misericordia de los pobres, es bienaventurado.

Ko te tangata e whakahawea ana ki tona hoa, e hara ana; ko te tangata ia e atawhai ana ki nga rawakore, ka hari.

22 ¿No yerran los que piensan mal? Pero los que piensan bien alcanzarán misericordia y verdad.

He teka ianei e kotiti ke ana nga kaiwhakatakoto i te kino? He atawhai ia, he pono, kei nga kaihanga i te pai.

23 En toda labor hay fruto; mas el hablar y no hacer, empobrece.

He hua to nga mauiuitanga katoa; tena ko te korero o nga ngutu e ahu ana ki te rawakore.

24 La corona de los sabios es su sabiduría; mas lo que distingue a los locos es su locura.

Hei karauna mo nga whakaaro nui o ratou taonga; ko te wairangi ia o nga kuware, he wairangi kau.

25 El testigo verdadero libra las almas; mas el engañoso hablará mentiras.

Ka ora nga wairua i te kaiwhakaatu pono: ko te tangata korero teka ia e mea ana kia tinihanga.

26 En el temor del SEÑOR está la fuerte confianza; y allí sus hijos tendrán esperanza.

U tonu, kaha tonu te whakaaro ina wehi ki a Ihowa; ka whai rerenga atu ano hoki ana tamariki.

27 El temor del SEÑOR es manantial de vida, para ser apartado de los lazos de la muerte.

He puna ora te wehi ki a Ihowa, e mahue ai nga reti o te mate.

28 En la multitud del pueblo está la gloria del rey; y en la falta del pueblo la flaqueza del príncipe.

Ma te nui o te iwi ka whai honore ai te kingi; ma te kore o te iwi ka taka ai te rangatira.

29 El que tarde se aíra, es grande de inteligencia; mas el corto de espíritu engrandece la locura.

He matauranga nui to te tangata manawanui; ko te tangata riri wawe ia, e whakaneke ake ana ia i te wairangi.

30 El corazón apacible es vida a la carne; mas la envidia, pudrimiento de huesos.

He ora ki nga kikokiko te ngakau ora; ko te hae ia, he pirau ki nga wheua.

31 El que oprime al pobre, afrenta a su Hacedor; mas el que tiene misericordia del pobre, lo honra.

Ko te tangata e tukino ana i te ware, he tawai tana ki tona Kaihanga; ko te tangata ia e atawhai ana i te rawakore, e whakahonore ana i a ia.

32 Por su maldad será lanzado el impío; mas el justo en su muerte tiene esperanza.

E uakina iho ana te tangata kino i runga i tona he; ko te tangata tika ia ka whai tumanakohanga i tona matenga.

33 En el corazón del cuerdo reposará la sabiduría; y es dado a conocer en medio de los locos.

Ka noho te whakaaro nui ki te ngakau o te tangata matau; engari ko te mea kei te wahi ki roto o nga kuware e whakaaturia ana.

34 La justicia engrandece un pueblo; mas el pecado es afrenta de las naciones.

Ma te tika ka kake ai te iwi; ma te hara ia ka ingoa kino ai nga iwi.

35 La benevolencia del rey es para con el siervo entendido; mas su enojo contra el que lo avergüenza.

Ka manako te kingi ki te pononga mahara; a ka riri ki te tangata i takea ai te whakama.