1 H IJO mío, si salieres fiador por tu amigo, Si tocaste tu mano por el extraño,
E taku tama, ki te mea ko tau hei whakakapi mo ta tou hoa, ki te mea kua papaki tou ringa mo te tangata ke,
2 E nlazado eres con las palabras de tu boca, Y preso con las razones de tu boca.
Kua oti koe te mahanga e nga kupu a tou mangai, kua mau koe i nga kupu a tou mangai.
3 H az esto ahora, hijo mío, y líbrate, Ya que has caído en la mano de tu prójimo: Ve, humíllate, y asegúrate de tu amigo.
Meinga tenei inaianei, e taku tama, kia ora ai koe, he mea hoki kua taka koe ki roto ki te ringa o tou hoa; haere whakaiti i a koe, a ka tohe ki tou hoa.
4 N o des sueño á tus ojos, Ni á tus párpados adormecimiento.
Kei tukua iho te moe ki ou kanohi; kei tunewha ou kamo.
5 E scápate como el corzo de la mano del cazador, Y como el ave de la mano del parancero.
Whakaora i a koe ano he anaterope i roto i te ringa o te kaiwhai, ano he manu i roto i te ringa o te kaihopu.
6 V e á la hormiga, oh perezoso Mira sus caminos, y sé sabio;
Haere ki te popokorua, e te tangata mangere, matakitakina iho ona ara, kia nui ai ou whakaaro:
7 L a cual no teniendo capitán, Ni gobernador, ni señor,
Kahore nei ona kaitohutohu, ona kaitirotiro, ona rangatira,
8 P repara en el verano su comida Y allega en el tiempo de la siega su mantenimiento.
Heoi e mahi kai ana mana i te raumati, e kohikohi ana i te kai mana i te kotinga witi.
9 P erezoso, ¿hasta cuándo has de dormir? ¿Cuándo te levantarás de tu sueño?
Kia pehea ake te roa o tau takoto, e te tangata mangere? A hea koe maranga ai i tau moe?
10 U n poco de sueño, un poco de dormitar, Y cruzar por un poco las manos para reposo:
Kia iti ake nei te wahi e parangia ai, kia iti ake nei te moe, kia iti ake te kotuinga o nga ringa i a koe e takoto na:
11 A sí vendrá tu necesidad como caminante, Y tu pobreza como hombre de escudo.
Na ka rite ki te kaipahua te putanga mai o te muhore ki a koe, tou rawakore, ano he tangata he patu nei tana.
12 E l hombre malo, el hombre depravado, Anda en perversidad de boca;
Ko te tangata kahore ona painga, ko te tangata hara, e haereere ana me te mangai tu ke;
13 G uiña de sus ojos, habla con sus pies, Indica con sus dedos;
E whakakini ana ona kanohi, e korero ana ona waewae, e tuhi ana ona maihao;
14 P erversidades hay en su corazón, anda pensando mal en todo tiempo; Enciende rencillas.
Kei roto te whanoke i tona ngakau, e whakatakoto ana ia i te kino i nga wa katoa; e rui ana ia i te ngangare.
15 P or tanto su calamidad vendrá de repente; Súbitamente será quebrantado, y no habrá remedio.
Mo reira ka huaki tata te aitua ki a ia; e kore e aha ka whatiia ia, te taea te rongoa.
16 S eis cosas aborrece Jehová, Y aun siete abomina su alma:
E ono nga mea e kino ana ki a Ihowa; ae ra, e whitu nga mea e whakariharihangia ana e ia:
17 L os ojos altivos, la lengua mentirosa, Las manos derramadoras de sangre inocente,
Ko te kanohi whakakake, ko te arero teka, ko nga ringa whakaheke i te toto harakore;
18 E l corazón que maquina pensamientos inicuos, Los pies presurosos para correr al mal,
He ngakau e whakatakoto ana i nga whakaaro kikino, he waewae e hohoro ana te rere ki te hianga;
19 E l testigo falso que habla mentiras, Y el que enciende rencillas entre los hermanos.
He kaiwhakaatu teka e korero teka ana, ko te tangata hoki e rui ana i te ngangare ki waenganui i nga tuakana, i nga teina.
20 G uarda, hijo mío, el mandamiento de tu padre, Y no dejes la enseñanza de tu madre:
E taku tama, puritia te whakahau a tou papa, kaua hoki e whakarerea te ture a tou whaea:
21 A talos siempre en tu corazón, Enlázalos á tu cuello.
Kia mau tonu te takai ki tou ngakau, heia ki tou kaki.
22 T e guiarán cuando anduvieres; cuando durmieres te guardarán; Hablarán contigo cuando despertares.
Ko tou kaiarahi ano tera ina haere koe; mana koe e tiaki ina takoto koe; ka korero mai ano ki a koe; ina ara koe.
23 P orque el mandamiento es antorcha, y la enseñanza luz; Y camino de vida las reprensiones de la enseñanza:
He rama hoki te whakahau; a he marama te ture; ko nga riringa hoki, e whakaako ana, he ara ki te ora;
24 P ara que te guarden de la mala mujer, De la blandura de la lengua de la extraña.
Hei tiaki i a koe kei he i te wahine kino, i te whakapati a te arero o te wahine ke.
25 N o codicies su hermosura en tu corazón, Ni ella te prenda con sus ojos:
Kei hiahia koe ki tona ataahua i roto i tou ngakau; kei mau ano koe i ona kamo.
26 P orque á causa de la mujer ramera es reducido el hombre á un bocado de pan; Y la mujer caza la preciosa alma del varón.
Ko te tukunga iho o te tangata he wahi taro, he mea mo te wahine kairau; ko ta te wahine purema e whai ana ko te wairua utu nui.
27 ¿ Tomará el hombre fuego en su seno, Sin que sus vestidos se quemen?
E taea ranei e te tangata te tango i te ahi ki roto ki tona uma, a e kore ona kakahu e wera?
28 ¿ Andará el hombre sobre las brasas, Sin que sus pies se abrasen?
E taea ranei e tetahi te haere i runga i nga waro ratarata, a e kore ona waewae e hunua?
29 A sí el que entrare á la mujer de su prójimo; No será sin culpa cualquiera que la tocare.
Ka pera ano te tangata e haere ana ki te wahine a tona hoa; e kore e kore ka whiua te tangata e pa ana ki a ia.
30 N o tienen en poco al ladrón, cuando hurtare Para saciar su alma teniendo hambre:
E kore e whakahaweatia e te tangata te tahae, ki te tahaetia e ia he mea e makona ai tona wairua i a hiakai ia.
31 E mpero tomado, paga las setenas, Da toda la sustancia de su casa.
Otiia ki te kitea ia, kia takiwhitu ana e whakautu ai; me homai e ia nga rawa katoa o tona whare.
32 M as el que comete adulterio con la mujer, es falto de entendimiento: Corrompe su alma el que tal hace.
Ko te tangata e puremu ana ki te wahine, kahore ona mohio: ko te tangata e pera ana, kei te whakangaro ia i tona wairua.
33 P laga y vergüenza hallará; Y su afrenta nunca será raída.
He kaiakiko, he whakama te wahi mona; e kore ano tona ingoa kino e horoia atu.
34 P orque los celos son el furor del hombre, Y no perdonará en el día de la venganza.
He riri nui hoki na te tangata te hae; e kore ano e tohungia e ia i te ra rapu utu.
35 N o tendrá respeto á ninguna redención; Ni querrá perdonar, aunque multipliques los dones.
E kore ia e manako ki tetahi utu; e kore hoki e tatu tona ngakau, ahakoa he nui au hakari e tapae ai.