1 O bom nome é melhor do que um perfume finíssimo, e o dia da morte é melhor do que o dia do nascimento.

Një emër i mirë pëlqehet më tepër se një vaj i parfumuar, dhe dita e vdekjes është më e mirë se dita e lindjes.

2 É melhor ir a uma casa onde há luto do que a uma casa em festa, pois a morte é o destino de todos; os vivos devem levar isso a sério!

Éshtë më mirë të shkosh në një shtëpi ku mbahet zi se sa të shkosh në një shtëpi ku ka festë, sepse ky është fundi i çdo njeriu, dhe kush rron ka për të vënë mend.

3 A tristeza é melhor do que o riso, porque o rosto triste melhora o coração.

Trishtimi është më i mirë nga gazi, sepse përpara një fytyre të trishtuar zemra bëhet më e mirë.

4 O coração do sábio está na casa onde há luto, mas o do tolo, na casa da alegria.

Zemra e të urtit është në shtëpinë ku mbahet zi, por zemra e budallenjve është në një shtëpi të gëzuar.

5 É melhor ouvir a repreensão de um sábio do que a canção dos tolos.

Éshtë më mirë për dikë të dëgjojë qortimin e të urtit se sa të dëgjojë këngën e budallenjve,

6 T al como o estalo de espinhos debaixo da panela, assim é o riso dos tolos. Isso também não faz sentido.

sepse ashtu siç është kërcitja e shkurreve nën një tenxhere, kështu është e qeshura e budallait. Edhe kjo është kotësi.

7 A opressão transforma o sábio em tolo, e o suborno corrompe o coração.

Me siguri shtypja e bën të pamend njeriun e urtë, dhe dhurata bën që të humbasë arsyen.

8 O fim das coisas é melhor que o seu início, e o paciente é melhor que o orgulhoso.

Më mirë fundi i një gjëje se fillimi i saj, dhe më mirë ai që ka frymë të durueshëm se ai që ka frymë krenar.

9 N ão permita que a ira domine depressa o seu espírito, pois a ira se aloja no íntimo dos tolos.

Mos u nxito në frymën tënd të zemërohesh, sepse zemërimi gjen strehë në gji të budallenjve.

10 N ão diga: “Por que os dias do passado foram melhores que os de hoje?” Pois não é sábio fazer esse tipo de pergunta.

Mos thuaj: "Si është e mundur që ditët e kaluara ishin më të mira nga këto?," sepse nuk është urtësi të bësh një pyetje të tillë.

11 A sabedoria, como uma herança, é coisa boa, e beneficia aqueles que vêem o sol.

Dituria është e mirë bashkë me një pasuri dhe u sjell përfitime atyre që shohin diellin.

12 A sabedoria oferece proteção, como o faz o dinheiro, mas a vantagem do conhecimento é esta: a sabedoria preserva a vida de quem a possui.

Sepse dituria është një mbrojtje ashtu si është paraja; por epërsia e diturisë qëndron në këtë; dituria i bën të jetojnë ata që e zotërojnë.

13 C onsidere o que Deus fez: Quem pode endireitar o que ele fez torto?

Konsideroje veprën e Perëndisë: kush mund të drejtojë atë që ai ka bërë të shtrëmbër?

14 Q uando os dias forem bons, aproveite-os bem; mas, quando forem ruins, considere: Deus fez tanto um quanto o outro, para evitar que o homem descubra alguma coisa sobre o seu futuro.

Në ditën e bollëkut ji i gëzuar, por në ditën e fatkqësisë mendohu thellë. Perëndia ka bërë si njerën ashtu dhe tjetrën, me qëllim që njeriu të mos zbulojë asgjë nga ato që do të ndodhin pas tij.

15 N esta vida sem sentido eu já vi de tudo: Um justo que morreu apesar da sua justiça, e um ímpio que teve vida longa apesar da sua impiedade.

Pashë gjithçka në ditët e kotësisë sime. Ndodh që i drejti të vdesë në drejtësinë e vet dhe që i pabesi të jetojë gjatë në ligësinë e tij.

16 N ão seja excessivamente justo nem demasiadamente sábio; por que destruir-se a si mesmo?

Mos ji tepër i drejtë as i urtë jashtë mase. Pse kërkon të shkatërohesh?

17 N ão seja demasiadamente ímpio e não seja tolo; por que morrer antes do tempo?

Mos ji tepër i keq dhe mos u trego budalla. Pse kërkon të vdesësh para kohës sate?

18 É bom reter uma coisa e não abrir mão da outra, pois quem teme a Deus evitará ambos os extremos.

Éshtë mirë që ti të kapesh pas kësaj gjëje dhe të mos heqësh dorë prej saj, sepse ai që ka frikë Perëndinë do t’u shmanget tërë këtyre gjërave.

19 A sabedoria torna o sábio mais poderoso que uma cidade guardada por dez valentes.

Dituria e bën të urtin më të fortë se dhjetë të fuqishëm në një qytet.

20 T odavia, não há um só justo na terra, ninguém que pratique o bem e nunca peque.

Nuk ka në fakt asnjë njeri të drejtë mbi tokë që bën të mirën dhe të mos mëkatojë.

21 N ão dê atenção a todas as palavras que o povo diz, caso contrário, poderá ouvir o seu próprio servo falando mal de você;

Përveç kësaj mos u vër veshin tërë fjalëve që thuhen, që të mos mallkohesh nga shërbëtori yt,

22 p ois em seu coração você sabe que muitas vezes você também falou mal de outros.

sepse zemra jote gjithashtu e di që ti vet i ke mallkuar shumë herë të tjerët.

23 T udo isso eu examinei mediante a sabedoria e disse: Estou decidido a ser sábio; mas isso estava fora do meu alcance.

Unë i hetova të gjitha këto gjëra me dituri. Thashë: "Do të bëhem i urtë," por dituria është mjaft larg nga unë.

24 A realidade está bem distante e é muito profunda; quem pode descobri-la?

Një gjë që është kaq larg dhe kaq e thellë, kush mund ta gjejë?

25 P or isso dediquei-me a aprender, a investigar, a buscar a sabedoria e a razão de ser das coisas, para compreender a insensatez da impiedade e a loucura da insensatez.

Atëherë e vura zemrën time të njohë, të hetojë dhe të kërkojë diturinë dhe shkakun e gjërave dhe të njohë ligësinë e marrëzisë dhe budallallëkun e marrëzisë;

26 D escobri que muito mais amarga que a morte é a mulher que serve de laço, cujo coração é uma armadilha e cujas mãos são correntes. O homem que agrada a Deus escapará dela, mas o pecador ela apanhará.

dhe gjeta një gjë më të hidhur se vdekja; gruan zemra e së cilës është kurth dhe grackë dhe duart e së cilës janë pranga. Kush i pëlqen Perëndisë i shpëton asaj; por mëkatari do të kapet nga ajo.

27 “ Veja”, diz o Mestre, “foi isto que descobri: Ao comparar uma coisa com outra para descobrir a sua razão de ser,

Ja ajo që gjeta," thotë Predikuesi, "duke i shqyrtuar një për një gjërat, për të gjetur shkakun e tyre.

28 s im, durante essa minha busca que ainda não terminou, entre mil homens descobri apenas um que julgo digno, mas entre as mulheres não achei uma sequer.

Atë që unë po kërkoj ende, por nuk e kam gjetur; një burrë ndër një mijë e gjeta, por një grua në mes gjithë atyre nuk e gjeta.

29 A ssim, cheguei a esta conclusão: Deus fez os homens justos, mas eles foram em busca de muitas intrigas.”

Ja, vetëm këtë gjeta: Perëndia e ka bërë njeriun të drejtë, por njerëzit kanë kërkuar shumë marifete.