1 D ead flies make a perfumer’s oil stink, so a little foolishness is weightier than wisdom and honor.
Con ruồi chết làm cho thúi dầu thơm của thợ hòa hương; cũng vậy, một chút điên dại làm nhẹ danh một người khôn ngoan sang trọng.
2 A wise man’s heart directs him toward the right, but the foolish man’s heart directs him toward the left.
Trái tim của người khôn ở bên hữu; còn trái tim của kẻ dại ở bên tả.
3 E ven when the fool walks along the road, his sense is lacking and he demonstrates to everyone that he is a fool.
Lại khi kẻ dại đi đường, rõ ra là thiếu mất lẽ phải; nó nói cho mọi người rằng mình là kẻ dại.
4 I f the ruler’s temper rises against you, do not abandon your position, because composure allays great offenses.
Nếu người cai quản nổi giận cùng ngươi, chớ lìa khỏi chỗ mình; vì sự mềm mại ngăn ngừa được tội lỗi lớn.
5 T here is an evil I have seen under the sun, like an error which goes forth from the ruler—
Có một tai nạn ta đã thấy dưới mặt trời, như một sự lỗi lầm do quan trưởng phạm:
6 f olly is set in many exalted places while rich men sit in humble places.
ấy là kẻ ngu muội được đặt ở nơi cao, còn người giàu lại ngồi chỗ thấp.
7 I have seen slaves riding on horses and princes walking like slaves on the land.
Ta đã thấy kẻ tôi tớ đi ngựa, còn quan trưởng đi bộ như tôi tớ vậy.
8 H e who digs a pit may fall into it, and a serpent may bite him who breaks through a wall.
Kẻ nào đào hầm sẽ sa xuống đó, còn kẻ phá vách tường phải bị rắn cắn.
9 H e who quarries stones may be hurt by them, and he who splits logs may be endangered by them.
Ai lăn đã khỏi chỗ nó, sẽ bị thương; kẻ bửa củi có khi phải hiểm nghèo.
10 I f the axe is dull and he does not sharpen its edge, then he must exert more strength. Wisdom has the advantage of giving success.
Cái rìu lụt mà không mài lưỡi nó lại, ắt phải rán sức còng nhiều; nhưng sự khôn ngoan có ích đặng dẫn dắt.
11 I f the serpent bites before being charmed, there is no profit for the charmer.
Nếu rắn cắn trước khi bị ếm chú, thì thầy ếm chú chẳng làm ích gì.
12 W ords from the mouth of a wise man are gracious, while the lips of a fool consume him;
Lời của miệng người khôn ngoan có ơn; nhưng môi của kẻ khờ dại lại nuốt lấy nó.
13 t he beginning of his talking is folly and the end of it is wicked madness.
Lời nói của miệng nó, khởi đầu là ngược đãi, cuối cùng vẫn điên cuồng nguy hiểm.
14 Y et the fool multiplies words. No man knows what will happen, and who can tell him what will come after him?
Kẻ ngu muội hay nói nhiều lời; dầu vậy, người ta chẳng biết điều sẽ xảy đến; và ai là kẻ tỏ ra được cho nó sự sẽ có sau mình?
15 T he toil of a fool so wearies him that he does not even know how to go to a city.
Công lao kẻ ngu muội làm cho mệt nhọc chúng nó, vì chẳng biết phải bắt đường nào đặng đi đến thành.
16 W oe to you, O land, whose king is a lad and whose princes feast in the morning.
Hỡi xứ, khốn thay cho mầy khi có vua còn thơ ấu, và các quan trưởng mầy ăn từ lúc buổi sáng.
17 B lessed are you, O land, whose king is of nobility and whose princes eat at the appropriate time—for strength and not for drunkenness.
Hỡi xứ, phước cho mầy khi có vua là dòng cao sang, và các quan trưởng mầy ăn theo giờ xứng đáng, để bổ sức lại, chớ chẳng phải để đắm say!
18 T hrough indolence the rafters sag, and through slackness the house leaks.
Tại tay làm biếng nên rường nhà sụp; vì tay nhác nhớn nên nhà dột.
19 M en prepare a meal for enjoyment, and wine makes life merry, and money is the answer to everything.
Người ta bày tiệc đặng vui chơi; rượu khiến cho đời vui; có tiền bạc thì ứng cho mọi sự.
20 F urthermore, in your bedchamber do not curse a king, and in your sleeping rooms do not curse a rich man, for a bird of the heavens will carry the sound and the winged creature will make the matter known.
Dầu trong tư tưởng ngươi cũng chớ nguyền rủa vua; dầu trong phòng ngủ ngươi cũng chớ rủa sả kẻ giàu có; vì chim trời sẽ đến ra tiếng ngươi, và loài có cánh sẽ thuật việc ra.