1 K o te tangata tu ke, e whai ana i ta tona ake hiahia, e ngangau ana ki nga whakaaro totika katoa.
Su propio deseo busca el que se aparta y se entremete en todo negocio.
2 K ahore o te whakaarokore ahuareka ki te matauranga; engari kia whakakitea e ia tona ngakau.
No se complace el necio en la inteligencia, sino en manifestar su propia opinión.
3 I te taenga mai o te tangata kino ka tae mai ano te whakahawea, me te tawai hei hoa mo te whakama.
Con el malvado viene también el menosprecio, y con el que deshonra, la afrenta.
4 H e wai hohonu nga kupu a te mangai o te tangata; he awa e rere ana te puna o te whakaaro nui.
Aguas profundas son las palabras de la boca del hombre; y arroyo que rebosa es la fuente de la sabiduría.
5 E hara i te mea pai te whakapai ki te kanohi o te tangata kino, te whakapeau ke ranei i ta te tangata tika ina whakawa.
Tener respeto a la persona del malvado para pervertir el derecho del justo, no es bueno.
6 E uru ana nga ngutu o te whakaarokore ki te totohe, e karanga ana tona mangai ki nga whiu.
Los labios del necio provocan contienda; su boca, a los azotes llama.
7 H ei hunga ano mona te mangai o te whakaarokore; a ko ona ngutu hei rore mo tona wairua.
La boca del necio le acarrea quebranto; sus labios son trampas para su propia vida.
8 A no he kai reka nga kupu a te kawe korero; tae tonu iho ki nga wahi o roto rawa o te kopu.
Las palabras del chismoso son como bocados suaves que penetran hasta las entrañas.
9 K o te tangata ano hoki e mangere ana ki tana mahi, hei teina ia ki te tangata maumau.
El que es negligente en su trabajo es hermano del hombre destructor.
10 H ei pourewa kaha te ingoa o Ihowa; rere ana te tangata tika ki reira, a ora ake.
Fuerte torre es el nombre de Jehová; a ella corre el justo y se siente seguro.
11 K o nga rawa o te tangata taonga hei pa kaha mona, hei pa tiketike ki tona whakaaro.
Las riquezas del rico son su ciudad fortificada; como un muro defensivo se las imagina.
12 I mua ake o te whakangaromanga ka whakakake te ngakau o te tangata; i mua ake ano hoki o te honore ko te ngakau papaku.
Antes del quebranto se engríe el corazón del hombre, pero antes de los honores está la humildad.
13 K o te tangata e whakahoki kupu ana i te mea kahore ano ia i rongo noa, he mahi wairangi tera nana, he hanga whakama.
Al que responde sin haber escuchado, la palabra le es fatuidad y vergüenza.
14 E whakamanawanui te wairua o te tangata ki tona mate; tena ko te wairua maru, ko wai e kaha ki tera?
El ánimo del hombre le sostendrá en su enfermedad, pero ¿quién sostendrá a un ánimo angustiado?
15 K a whiwhi te ngakau o te tangata matau ki te mohio; e rapu ana hoki te taringa o nga whakaaro nui ki te mohio.
El corazón del inteligente adquiere sabiduría, y el oído de los sabios busca la ciencia.
16 M a te mea tuku noa a te tangata ka watea ai he wahi mona, ka kawea hoki ia e tera ki te aroaro o nga tangata nunui.
Los regalos de un hombre le abren el camino que lleva a la presencia de los grandes.
17 K o te tangata nana te kupu tuatahi i te whakawa me te mea kei a ia te tika; na ka haere mai tona hoa, kei te rapu i te tikanga o tana.
Justo parece el primero que aboga por su causa, pero viene su adversario y le rebate.
18 M a te rota e mutu ai nga tautohe, a ko tera hei tauarai i waenganui o te hunga kaha.
Las suertes ponen fin a los pleitos y deciden entre los poderosos.
19 K o te tuakana, teina ranei, i whakatakariritia, pakeke atu i te pa kaha: a ko aua tu ngangare me he tutaki tatau no te whare rangatira.
El hermano ofendido es más tenaz que una ciudad fuerte, y las contiendas entre hermanos son como cerrojos de alcázar.
20 K a ki te kopu o te tangata i nga hua o tona mangai, ka makona ia i nga hua o ona ngutu.
Del fruto de la boca del hombre se llena su vientre; se sacia del producto de sus labios.
21 K o te mate, ko te ora kei te arero: ko te hunga e aroha ana ki tera ka kai i ona hua.
La muerte y la vida están en poder de la lengua; el que la ama, comerá de sus frutos.
22 K o te tangata kua kite i te wahine mana, kua kite i te mea pai, kua whiwhi hoki ki ta Ihowa whakapai.
El que encuentra esposa encuentra el bien y alcanza la benevolencia de Jehová.
23 H e inoi ta te rawakore hanga; he taikaha ia te whakahoki a te tangata taonga.
El pobre habla con ruegos; el rico responde con dureza.
24 K o te tangata tini nga hoa aroha e whai ana i te he mona; tera ano ia te hoa aroha, nui atu i to te tuakana, i to te teina, tona piri mai.
El hombre que tiene amigos debe ser amistoso, y amigos hay más unidos que un hermano.