1 A nd having risen thence, he doth come to the coasts of Judea, through the other side of the Jordan, and again do multitudes come together unto him, and, as he had been accustomed, again he was teaching them.

Đức Chúa Jêsus từ đó mà đi, qua bờ cõi xứ Giu-đê, bên kia sông Giô-đanh. Đoàn dân đông lại nhóm họp cùng Ngài, Ngài dạy dỗ chúng y như lệ thường.

2 A nd the Pharisees, having come near, questioned him, if it is lawful for a husband to put away a wife, tempting him,

Các người Pha-ri-si bèn đến gần hỏi để thử Ngài rằng: Người nam có phép để vợ mình chăng?

3 a nd he answering said to them, `What did Moses command you?'

Ngài trả lời rằng: Vậy chớ Môi-se dạy các ngươi điều chi?

4 a nd they said, `Moses suffered to write a bill of divorce, and to put away.'

Họ thưa rằng: Môi-se có cho phép viết tờ để và cho phép để vợ.

5 A nd Jesus answering said to them, `For the stiffness of your heart he wrote you this command,

Đức Chúa Jêsus phán rằng: Aáy vì cớ lòng các ngươi cứng cõi, nên người đã truyền mạng nầy cho.

6 b ut from the beginning of the creation, a male and a female God did make them;

Nhưng từ lúc đầu sáng thế, Đức Chúa Trời làm ra một người nam và một người nữ.

7 o n this account shall a man leave his father and mother, and shall cleave unto his wife,

Vì cớ đó, người nam lìa cha mẹ mình mà dính díu với vợ;

8 a nd they shall be -- the two -- for one flesh; so that they are no more two, but one flesh;

và hai người cùng nên một thịt mà thôi. Như thế, vợ chồng chẳng phải mà hai nữa, mà chỉ một thịt.

9 w hat therefore God did join together, let not man put asunder.'

Vậy, người ta không nên phân rẽ những kẻ mà Đức Chúa Trời đã phối hiệp.

10 A nd in the house again his disciples of the same thing questioned him,

Khi ở trong nhà, môn đồ lại hỏi Ngài về việc ấy;

11 a nd he saith to them, `Whoever may put away his wife, and may marry another, doth commit adultery against her;

Ngài phán rằng: Ai để vợ mình mà cưới vợ khác, thì phạm tội tà dâm với người;

12 a nd if a woman may put away her husband, and is married to another, she committeth adultery.'

còn nếu người đờn bà bỏ chồng mình mà lấy chồng khác, thì cũng phạm tội tà dâm.

13 A nd they were bringing to him children, that he might touch them, and the disciples were rebuking those bringing them,

Người ta đem những con trẻ đến cùng Ngài, đặng Ngài rờ chúng nó; nhưng môn đồ trách những kẻ đem đến.

14 a nd Jesus having seen, was much displeased, and he said to them, `Suffer the children to come unto me, and forbid them not, for of such is the reign of God;

Đức Chúa Jêsus thấy vậy, bèn giận mà phán cùng môn đồ rằng: Hãy để con trẻ đến cùng ta, đừng cấm chúng nó; vì nước Đức Chúa Trời thuộc về những kẻ giống như con trẻ ấy.

15 v erily I say to you, whoever may not receive the reign of God, as a child -- he may not enter into it;'

Quả thật, ta nói cùng các ngươi, ai chẳng nhận lấy nước Đức Chúa Trời như một đứa trẻ, thì chẳng được vào đó bao giờ.

16 a nd having taken them in his arms, having put hands upon them, he was blessing them.

Ngài lại bồng những đứa trẻ ấy, đặt tay trên chúng nó mà chúc phước cho.

17 A nd as he is going forth into the way, one having run and having kneeled to him, was questioning him, `Good teacher, what may I do, that life age-during I may inherit?'

Ngài đang ra đi, có một người chạy lại, quì trước mặt Ngài, mà hỏi rằng: Thưa thầy nhơn lành, tôi phải làm chi cho được hưởng sự sống đời đời?

18 A nd Jesus said to him, `Why me dost thou call good? no one good except One -- God;

Đức Chúa Jêsus phán rằng: Sao ngươi gọi ta là nhơn lành? Chỉ có một Đấng nhơn lành, là Đức Chúa Trời.

19 t he commands thou hast known: Thou mayest not commit adultery, Thou mayest do no murder, Thou mayest not steal, Thou mayest not bear false witness, Thou mayest not defraud, Honour thy father and mother.'

Ngươi biết các điều răn: Đừng phạm tội tà dâm; đừng giết người; đừng trộm cướp; đừng làm chứng dối; đừng làm gian; hãy hiếu kính cha mẹ.

20 A nd he answering said to him, `Teacher, all these did I keep from my youth.'

Người thưa rằng: Lạy thầy, tôi đã giữ mọi điều đó từ khi còn nhỏ.

21 A nd Jesus having looked upon him, did love him, and said to him, `One thing thou dost lack; go away, whatever thou hast -- sell, and give to the poor, and thou shalt have treasure in heaven, and come, be following me, having taken up the cross.'

Đức Chúa Jêsus ngó người mà yêu, nên phán rằng: Nhưng ngươi còn thiếu một điều. Hãy đi, bán hết gia tài mình, đem thí cho kẻ nghèo khổ, chắc sẽ được của báu ở trên trời, rồi hãy đến mà theo ta.

22 A nd he -- gloomy at the word -- went away sorrowing, for he was having many possessions.

Song nét mặt người nầy rầu rĩ về lời đó, đi ra rất buồn bã, vì có nhiều của lắm.

23 A nd Jesus having looked round, saith to his disciples, `How hardly shall they who have riches enter into the reign of God!'

Bấy giờ Đức Chúa Jêsus ngó xung quanh mình, mà phán cùng môn đồ rằng: Kẻ giàu vào nước Đức Chúa Trời khó là dường nào!

24 A nd the disciples were astonished at his words, and Jesus again answering saith to them, `Children, how hard is it to those trusting on the riches to enter into the reign of God!

Môn đồ lấy mấy lời đó làm lạ. Nhưng Đức Chúa Jêsus lại phán rằng: Hỡi các con, những kẻ cậy sự giàu có vào nước Đức Chúa Trời khó là dường nào!

25 I t is easier for a camel through the eye of the needle to enter, than for a rich man to enter into the reign of God.'

Con lạc đà chui qua lỗ kim còn dễ hơn người giàu vào nước Đức Chúa Trời.

26 A nd they were astonished beyond measure, saying unto themselves, `And who is able to be saved?'

Môn đồ lại càng lấy làm lạ, nói cùng nhau rằng: Vậy thì ai được cứu?

27 A nd Jesus, having looked upon them, saith, `With men it is impossible, but not with God; for all things are possible with God.'

Đức Chúa Jêsus ngó môn đồ mà rằng: Sự đó loài người không thể làm được, nhưng Đức Chúa Trời thì chẳng thế; vì Đức Chúa Trời làm mọi sự được cả.

28 A nd Peter began to say to him, `Lo, we left all, and we followed thee.'

Phi -e-rơ liền thưa cùng Ngài rằng: Nầy, chúng tôi đã bỏ hết mà đi theo thầy.

29 A nd Jesus answering said, `Verily I say to you, there is no one who left house, or brothers, or sisters, or father, or mother, or wife, or children, or fields, for my sake, and for the good news',

Đức Chúa Jêsus đáp rằng: Quả thật, ta nói cùng các ngươi chẳng một người nào vì ta và Tin Lành từ bỏ nhà cửa, anh em, chị em, cha mẹ, con cái, đất ruộng,

30 w ho may not receive an hundredfold now in this time, houses, and brothers, and sisters, and mothers, and children, and fields, with persecutions, and in the age that is coming, life age-during;

mà chẳng lãnh được đương bây giờ, trong đời nầy, trăm lần hơn về những nhà cửa, anh em, chị em, mẹ con, đất ruộng, với sự bắt bớ, và sự sống đời đời trong đời sau.

31 a nd many first shall be last, and the last first.'

Nhưng có nhiều kẻ đầu sẽ nên rốt; có kẻ rốt sẽ nên đầu.

32 A nd they were in the way going up to Jerusalem, and Jesus was going before them, and they were amazed, and following they were afraid. And having again taken the twelve, he began to tell them the things about to happen to him,

Đức Chúa Trời và môn đồ đương đi đường lên thành Giê-ru-sa-lem, Ngài thì đi trước; các môn đồ thất kinh, và những người đi theo đều sợ hãi. Ngài lại kèm mười hai sứ đồ đi cùng mình mà phán về những việc phải xảy đến cho mình, rằng:

33 - - `Lo, we go up to Jerusalem, and the Son of Man shall be delivered to the chief priests, and to the scribes, and they shall condemn him to death, and shall deliver him to the nations,

Nầy, chúng ta lên thành Giê-ru-sa-lem, Con người sẽ bị nộp cho các thầy tế lễ cả cùng các thầy thông giáo; họ sẽ định Ngài phải bị tử hình và giao Ngài cho dân ngoại.

34 a nd they shall mock him, and scourge him, and spit on him, and kill him, and the third day he shall rise again.'

Người ta sẽ nhạo báng Ngài, nhổ trên Ngài, đánh đập Ngài mà giết đi; sau ba ngày, Ngài sẽ sống lại.

35 A nd there come near to him James and John, the sons of Zebedee, saying, `Teacher, we wish that whatever we may ask for ourselves, thou mayest do for us;'

Bấy giờ, Gia-cơ và Giăng, hai con trai Xê-bê-đê, đến gần Ngài mà thưa rằng: Lạy thầy, chúng tôi muốn thầy làm thành điều chúng tôi sẽ xin.

36 a nd he said to them, `What do ye wish me to do for you?'

Ngài hỏi rằng: Các ngươi muốn ta làm chi cho?

37 a nd they said to him, `Grant to us that, one on thy right hand and one on thy left, we may sit in thy glory;'

Thưa rằng: Khi thầy được vinh hiển, xin cho chúng tôi một đứa ngồi bên hữu, một đứa bên tả.

38 a nd Jesus said to them, `Ye have not known what ye ask; are ye able to drink of the cup that I drink of, and with the baptism that I am baptized with -- to be baptized?'

Nhưng Đức Chúa Trời phán rằng: Các ngươi không biết điều mình xin. Các ngươi có uống được chén ta uống, và chịu được phép báp-tem ta chịu chăng?

39 A nd they said to him, `We are able;' and Jesus said to them, `Of the cup indeed that I drink of, ye shall drink, and with the baptism that I am baptized with, ye shall be baptized;

Thưa rằng: Được. Đức Chúa Jêsus phán rằng: Các ngươi sẽ uống chén ta uống, và sẽ chịu phép báp-tem ta chịu;

40 b ut to sit on my right and on my left, is not mine to give, but -- to those for whom it hath been prepared.'

nhưng chí như ngồi bên hữu và bên tả ta thì không phải tự ta cho được: ấy là thuộc về người nào mà điều đó đã dành cho.

41 A nd the ten having heard, began to be much displeased at James and John,

Mười sứ đồ kia nghe sự xin đó, thì giận Gia-cơ và Giăng.

42 b ut Jesus having called them near, saith to them, `Ye have known that they who are considered to rule the nations do exercise lordship over them, and their great ones do exercise authority upon them;

Nhưng Đức Chúa Jêsus gọi họ mà phán rằng: Các ngươi biết những người được tôn làm đầu cai trị các dân ngoại, thì bắt dân phải phục mình, còn các quan lớn thì lấy quyền thế trị dân.

43 b ut not so shall it be among you; but whoever may will to become great among you, he shall be your minister,

Song trong các ngươi không như vậy; trái lại hễ ai muốn làm lớn trong các ngươi, thì sẽ làm đầy tớ;

44 a nd whoever of you may will to become first, he shall be servant of all;

còn ai trong các ngươi muốn làm đầu, thì sẽ làm tôi mọi mọi người.

45 f or even the Son of Man came not to be ministered to, but to minister, and to give his life a ransom for many.'

Vì Con người đã đến không phải để người ta hầu việc mình, song để hầu việc người ta, và phó sự sống mình làm giá chuộc cho nhiều người.

46 A nd they come to Jericho, and as he is going forth from Jericho, with his disciples and a great multitude, a son of Timaeus -- Bartimaeus the blind -- was sitting beside the way begging,

Kế đó, Đức Chúa Jêsus và môn đồ đến thành Giê-ri-cô. Ngài và môn đồ cùng một đoàn dân đông đang từ đó lại đi, thì có một người ăn mày mù tên là Ba-ti-mê, con trai của Ti-mê, ngồi bên đường.

47 a nd having heard that it is Jesus the Nazarene, he began to cry out, and to say, `The Son of David -- Jesus! deal kindly with me;'

Vì đã nghe nói ấy là Đức Chúa Jêsus, người Na-xa-rét, người vùng la lên mà rằng: Hỡi Đức Chúa Jêsus, con vua Đa-vít, xin thương tôi cùng!

48 a nd many were rebuking him, that he might keep silent, but the more abundantly he cried out, `Son of David, deal kindly with me.'

Có nhiều kẻ rầy người, biểu nín đi; song người lại kêu lớn hơn nữa rằng: Hỡi con vua Đa-vít, xin thương tôi cùng!

49 A nd Jesus having stood, he commanded him to be called, and they call the blind man, saying to him, `Take courage, rise, he doth call thee;'

Đức Chúa Jêsus dừng lại, phán rằng: Hãy kêu người đến. Chúng kêu người mù đến, mà nói rằng: Hãy vững lòng, đứng dậy, Ngài gọi ngươi.

50 a nd he, having cast away his garment, having risen, did come unto Jesus.

Người mù bỏ áo ngoài, bước tới đến cùng Đức Chúa Jêsus.

51 A nd answering, Jesus saith to him, `What wilt thou I may do to thee?' and the blind man said to him, `Rabboni, that I may see again;'

Đức Chúa Jêsus bèn cất tiếng phán rằng: Ngươi muốn ta làm chi cho ngươi? Người mù thưa rằng: Lạy thầy, xin cho tôi được sáng mắt.

52 a nd Jesus said to him, `Go, thy faith hath saved thee:' and immediately he saw again, and was following Jesus in the way.

Đức Chúa Jêsus phán: Đi đi, đức tin ngươi đã chữa lành ngươi rồi. (10-53) Tức thì người mù được sáng mắt, và đi theo Đức Chúa Jêsus trên đường.