1 D el hombre son los propósitos del corazón, mas del Señor es la respuesta de la lengua.
Qalbiga qasdiyadiisa dadkaa leh, Laakiinse carrabka jawaabtiisu xagga Rabbigay ka timaadaa.
2 T odos los caminos del hombre son limpios ante sus propios ojos, pero el Señor sondea los espíritus.
Nin jidadkiisa oo dhammu waa la nadiifsan yihiin isaga, Laakiinse Rabbigu ruuxyaduu miisaamaa.
3 E ncomienda tus obras al Señor, y tus propósitos se afianzarán.
Shuqulladaada Rabbiga ku aamin, Oo fikirradaaduna way taagnaan doonaan.
4 T odas las cosas hechas por el Señor tienen su propio fin, aun el impío, para el día del mal.
Rabbigu wax kastuu isu abuuray, Haah, oo xataa ka sharka leh wuxuu u abuuray maalinta sharkaa.
5 A bominación al Señor es todo el que es altivo de corazón; ciertamente no quedará sin castigo.
Ku alla kii qalbiga ka kibirsanu Rabbiga waa u karaahiyo, Waxaan aad idiin ku xaqiijinayaa inaan isagu taqsiir la'aan doonayn.
6 C on misericordia y verdad se expía la culpa, y con el temor del Señor el hombre se aparta del mal.
Waxaa dembiga lagu kafaaraggudaa naxariis iyo run, Oo dadkuna waxay sharka kaga fogaadaan Rabbiga ka cabsashadiisa.
7 C uando los caminos del hombre son agradables al Señor, aun a sus enemigos hace que estén en paz con él.
Markii Rabbigu ku farxo nin jidadkiis, Wuxuu nabad dhex dhigaa isaga iyo xataa cadaawayaashiisa.
8 M ejor es poco con justicia, que gran ganancia con injusticia.
Wax yar oo xaqnimo la jirto Ayaa ka wanaagsan wax badan oo kordha oo xaqdarro la jirto.
9 L a mente del hombre planea su camino, pero el Señor dirige sus pasos.
Nin walba qalbigiisaa jidkiisa u fiirsada, Laakiinse Rabbigaa tallaabooyinkiisa toosiya.
10 O ráculo hay en los labios del rey; en el juicio no debe errar su boca.
Xukunka Rabbigu wuxuu ku jiraa bushimaha boqorka, Afkiisuna kuma xadgudbo garsooridda.
11 E l peso y las balanzas justas son del Señor; todas las pesas de la bolsa son obra suya.
Miisaankii iyo kafadihii xaq ah Rabbigaa leh, Dhagaxyada miisaanka oo kiishka ku jira oo dhammuna waa shuqulkiisa.
12 E s abominación para los reyes cometer iniquidad, porque el trono se afianza en la justicia.
Waa u karaahiyo boqorrada inay xumaan falaan. Waayo, carshigu xaqnimuu ku dhismaa.
13 E l agrado de los reyes son los labios justos, y amado será el que hable lo recto.
Boqorradu bushimaha xaqa ah way ku farxaan, Oo kii si qumman u hadlana way jecel yihiin.
14 E l furor del rey es como mensajero de muerte, pero el hombre sabio lo aplacará.
Boqor cadhadiisu waa sida warqaadayaal geeriyeed, Laakiinse nin caqli leh ayaa qaboojin doona.
15 E n el resplandor del rostro del rey hay vida, y su favor es como nube de lluvia tardía.
Nuurka wejiga boqorka nolol baa ku jirta, Oo raallinimadiisuna waa sida daruurta roobka dambe.
16 A dquirir sabiduría, cuánto mejor que el oro, y adquirir inteligencia es preferible a la plata.
In xigmad la helaa intee bay ka sii wanaagsan tahay in dahab la helo! In waxgarasho la helaana waa laga doortaa in lacag la helo.
17 L a senda de los rectos es apartarse del mal; el que guarda su camino preserva su alma.
Kuwa qumman jidkoodu waa inay sharka ka leexdaan, Kii jidkiisa dhawraa naftiisuu ilaaliyaa.
18 D elante de la destrucción va el orgullo, y delante de la caída, la altivez de espíritu.
Kibirku wuxuu hor socdaa baabba', Oo madaxweynaanuna waxay hor socotaa dhicid.
19 M ejor es ser de espíritu humilde con los pobres que dividir el botín con los soberbios.
In kuwa kibirsan booli lala qaybsado Waxaa ka sii wanaagsan in kuwa hooseeya laysla sii hoosaysiiyo.
20 E l que pone atención a la palabra hallará el bien, y el que confía en el Señor es bienaventurado.
Kii hadalka dhegaystaa wax wanaagsan buu heli doonaa, Oo ku alla kii Rabbiga aaminaana waa barakaysan yahay.
21 E l sabio de corazón será llamado prudente, y la dulzura de palabras aumenta la persuasión.
Kii qalbigiisu caqli leeyahay waxaa loogu yeedhi doonaa mid miyir leh, Oo bushimaha macaankooduna waxbarashuu kordhiyaa.
22 E l entendimiento es fuente de vida para el que lo posee, mas la instrucción de los necios es necedad.
Waxgarashadu waa u il nololeed kii haysta, Laakiinse edbinta nacasyadu waa nacasnimo.
23 E l corazón del sabio enseña a su boca y añade persuasión a sus labios.
Kii caqli leh qalbigiisu afkiisuu wax baraa, Oo waxbarashuu bushimihiisa u kordhiyaa.
24 P anal de miel son las palabras agradables, dulces al alma y salud para los huesos.
Hadalkii wacanu waa sida awlallo shinniyeed oo kale, Nafta wuu u macaan yahay, oo lafahana waa u caafimaad.
25 H ay camino que al hombre le parece derecho, pero al final es camino de muerte.
Waxaa jirta waddo dadka la qumman, Laakiinse dhammaadkeedu waa jidadkii dhimashada.
26 E l apetito del trabajador para él trabaja, porque su boca lo impulsa.
Kii hawshooda gaajadiisuu u hawshoodaa, Waayo, afkiisaa qasba isaga.
27 E l hombre indigno urde el mal, y sus palabras son como fuego abrasador.
Ninkii waxmatare ahu xumaan buu qodqodaa, Oo bushimihiisana waxaa ku jira dab wax gubaya.
28 E l hombre perverso provoca contiendas, y el chismoso separa a los mejores amigos.
Ninkii qalloocanu muran buu beeraa, Oo kii xan badanuna wuxuu kala kaxeeyaa saaxiibbo.
29 E l hombre violento incita a su prójimo, y lo guía por camino que no es bueno.
Ninka wax dulmaa deriskiisuu sasabtaa, Oo wuxuu u kaxeeyaa jid aan wanaagsanayn.
30 E l que guiña los ojos lo hace para tramar perversidades; el que aprieta los labios ya hizo el mal.
Kii indhaha isugu qabta inuu wax qalloocan hindiso, Oo bushimihiisa qaniinaa, shar buu soo wadaa.
31 L a cabeza canosa es corona de gloria, y se encuentra en el camino de la justicia.
Madaxa cirro lahu waa taaj sharfeed Haddii laga helo jidka xaqnimada.
32 M ejor es el lento para la ira que el poderoso, y el que domina su espíritu que el que toma una ciudad.
Kii cadhada u gaabiyaa waa ka wanaagsan yahay kii xoog badan, Oo kii ruuxiisa xukumaana waa ka wanaagsan yahay kii magaalo qabsada.
33 L a suerte se echa en el regazo, mas del Señor viene toda decisión.
Saamiga waxaa lagu tuuraa dhabta, Laakiinse go'aankiisa oo dhan Rabbigaa leh.