1 W uxoogaa cunto qallalan ah oo xasilloonaanu la jirto Ayaa ka wanaagsan guri hilib allabari ka buuxo oo diriru la jirto.
Mejor es un bocado seco, y en paz, Que casa de contiendas llena de provisiones.
2 A ddoonkii caqli lahu wuxuu xukumi doonaa wiilkii ceeb soo jiida, Oo walaalaha ayuu la dhaxal geli doonaa.
El siervo prudente se enseñoreará del hijo que deshonra, Y con los hermanos compartirá la herencia.
3 W eelka lacagta lagu safeeyo lacagtaa iska leh, oo foornadana dahabkaa iska leh, Laakiinse Rabbigu qalbiyaduu imtixaamaa.
El crisol para la plata, y la hornaza para el oro; Pero Jehová prueba los corazones.
4 X umaanfaluhu wuxuu maqlaa bushimaha shar leh, Oo beenaaluhuna wuxuu dhegaystaa carrabka xun.
El malo está atento al labio inicuo; Y el mentiroso escucha la lengua detractora.
5 K u alla kii miskiinka ku majaajiloodaa wuxuu caayaa Kan sameeyey, Kii belaayooyin ku farxaana ma taqsiir la'aan doono.
El que escarnece al pobre afrenta a su Hacedor; Y el que se alegra de la calamidad no quedará sin castigo.
6 O dayaasha waxaa taaj u ah carruurta carruurtooda, Oo sharafta carruurtuna waa aabbayaashood.
Corona de los viejos son los nietos, Y la honra de los hijos, sus padres.
7 H adalkii weynu nacas uma eka, Sidaas oo kalena bushimihii been sheegaa amiir uma eka.
No conviene al necio la altilocuencia;!! Cuánto menos al príncipe el labio mentiroso!
8 H adiyaddu waxay kii haysta la tahay sida dhagax qaali ah, Oo meel alla meeshay u leexataba way ku barwaaqowdaa.
Piedra preciosa es el soborno para el que lo practica; Adondequiera que se vuelve, halla prosperidad.
9 K ii xadgudub qariyaa jacayl buu doondoonaa, Laakiinse kii xaal ku noqnoqdaa saaxiibbuu kala kaxeeyaa.
El que cubre la falta busca amistad; Mas el que la divulga, aparta al amigo.
10 C anaantu waxay ninkii garasho leh u tartaa In ka badan boqol jeedal oo nacas lagu dhuftay ay u taraan.
La reprensión aprovecha al entendido, Más que cien azotes al necio.
11 N inkii shar lahu wuxuu doondoonaa caasinimo keliya, Sidaas daraaddeed waxaa isaga lagu diri doonaa farriingeeye aan naxariis lahayn.
El rebelde no busca sino el mal, Y mensajero cruel será enviado contra él.
12 N in ha la kulmo orso dhasheeda laga xaday, Intuu nacas nacasnimo samaynaya la kulmi lahaa.
Mejor es encontrarse con una osa a la cual han robado sus cachorros, Que con un fatuo en su necedad.
13 K u alla kii wanaag xumaan ku celiyaa, Gurigiisa xumaanu ka fogaan mayso.
El que da mal por bien, No se apartará el mal de su casa.
14 M uranka bilowgiisu waa sida biyo la soo faruuray. Haddaba isqabashada iska daa intaan lays ilaaqin.
El que comienza la discordia es como quien suelta las aguas; Deja, pues, la contienda, antes que se enrede.
15 K ii kan sharka leh xaq ka dhiga, iyo kii kan xaqa ah gardarro ku xukuma, Labadaba Rabbigu aad buu u karhaa.
El que justifica al impío, y el que condena al justo, Ambos son igualmente abominación a Jehová.
16 L acagta nacaska gacantiisa ku jirtaa bal maxay u tartaa inuu xigmad ku soo iibsado, Waayo, isagu garasho ma leh?
¿De qué sirve el precio en la mano del necio para comprar sabiduría, No teniendo entendimiento?
17 H ad iyo goor saaxiibba saaxiibkii wuu jecel yahay, Walaalna wuxuu u dhashay dhibaato.
En todo tiempo ama el amigo, Y es como un hermano en tiempo de angustia.
18 N inkii garaaddaranu gacan buu dhaar ugu dhiibaa, Oo wuxuu dammiin ku noqdaa deriskiisa hortiisa.
El hombre falto de entendimiento presta fianzas, Y sale por fiador en presencia de su amigo.
19 K ii xadgudub jecelu muran buu jecel yahay, Oo kii iriddiisa sarraysiiyaana wuxuu doondoontaa baabba'.
El que ama la disputa, ama la transgresión; Y el que abre demasiado la puerta busca su ruina.
20 K ii qalbi qalloocan lahu wanaag ma helo, Oo kii carrab maroorsan lahuna wuxuu ku dhex dhacaa belaayo.
El perverso de corazón nunca hallará el bien, Y el que revuelve con su lengua caerá en el mal.
21 K ii nacas dhalaa murugtiisuu u dhalaa, Oo nacas aabbihiisna farxad ma leh.
El que engendra al insensato, para su tristeza lo engendra; Y el padre del necio no se alegrará.
22 Q albigii faraxsanu waa dawo wanaagsan, Laakiinse qalbigii jabanu lafahuu engejiyaa.
El corazón alegre constituye buen remedio; Mas el espíritu triste seca los huesos.
23 N inkii shar lahu laabtuu laaluush ka qaataa, Si uu jidadka garta u qalloociyo.
El impío toma soborno del seno Para pervertir las sendas de la justicia.
24 X igmaddu waxay hor joogtaa kii garasho leh; Laakiinse nacaska indhihiisu waxay eegaan dhulka darafkiisa.
En el rostro del entendido aparece la sabiduría; Mas los ojos del necio vagan hasta el extremo de la tierra.
25 W iilkii nacas ahu waa u murug aabbihiis, Waana u qadhaadh tii dashay.
El hijo necio es pesadumbre de su padre, Y amargura a la que lo dio a luz.
26 W eliba ma wanaagsana in kii xaq ah la taqsiiro, Ama in kuwa sharafka leh qummanaantooda aawadeed wax loogu dhufto.
Ciertamente no es bueno condenar al justo, Ni herir a los nobles que hacen lo recto.
27 K ii hadalkiisa yareeyaa, aqoon buu leeyahay, Oo kii qalbigiisu qabow yahayna waa nin garasho leh.
El que ahorra sus palabras tiene sabiduría; De espíritu prudente es el hombre entendido.
28 X ataa nacasku markuu iska aamusan yahay waxaa loo yaqaan mid caqli leh, Kii bushimihiisa isku qabtana nin miyir leh.
Aun el necio, cuando calla, es contado por sabio; El que cierra sus labios es entendido.