1 A nd he entered and passed through Jericho.

Đức Chúa Jêsus vào thành Giê-ri-cô, đi ngang qua phố.

2 A nd behold, a man by name called Zacchaeus, and he was chief tax-gatherer, and he was rich.

Tại đó, có một người tên là Xa-chê, làm đầu bọn thâu thuế, và giàu có.

3 A nd he sought to see Jesus who he was: and he could not for the crowd, because he was little in stature.

Người đó tìm xem Đức Chúa Jêsus là ai, nhưng không thấy được, vì đoàn dân đông lắm, mà mình lại thấp.

4 A nd running on before, he got up into a sycamore that he might see him, for he was going to pass that.

Vậy, Xa-chê chạy trước, trèo lên cây sung, để ngó thấy Đức Chúa Jêsus, vì Ngài phải đi qua đó.

5 A nd when he came up to the place, Jesus looked up and saw him, and said to him, Zacchaeus, make haste and come down, for to-day I must remain in thy house.

Đức Chúa Jêsus đến chỗ ấy, ngước mắt lên mà phán rằng: Hỡi Xa-chê, hãy xuống cho mau, vì hôm nay ta phải ở nhà ngươi.

6 A nd he made haste and came down, and received him with joy.

Xa-chê vội vàng xuống và mừng rước Ngài.

7 A nd all murmured when they saw, saying, He has turned in to lodge with a sinful man.

Ai nấy thấy vậy, đều lằm bằm rằng: Người nầy vào nhà kẻ có tội mà trọ!

8 B ut Zacchaeus stood and said to the Lord, Behold, Lord, the half of my goods I give to the poor, and if I have taken anything from any man by false accusation, I return fourfold.

Song Xa-chê đứng trước mặt Chúa, thưa rằng: Lạy Chúa, nầy, tôi lấy nửa gia tài mình mà cho kẻ nghèo, và nếu có làm thiệt hại ai, bất kỳ việc gì, tôi sẽ đền gấp tư.

9 A nd Jesus said to him, To-day salvation is come to this house, inasmuch as he also is a son of Abraham;

Đức Chúa Jêsus bèn phán rằng: Hôm nay sự cứu đã vào nhà nầy, vì người nầy cũng là con cháu A

10 f or the Son of man has come to seek and to save that which is lost.

Bởi Con người đã đến tìm và cứu kẻ bị mất.

11 B ut as they were listening to these things, he added and spake a parable, because he was near to Jerusalem and they thought that the kingdom of God was about to be immediately manifested.

Họ nghe những lời ấy, thì Đức Chúa Jêsus thêm một thí dụ nữa, vì Ngài gần đến thành Giê-ru-sa-lem, và người ta tưởng rằng nước Đức Chúa Trời sẽ hiện ra ngay.

12 H e said therefore, A certain high-born man went to a distant country to receive for himself a kingdom and return.

Vậy, Ngài phán rằng: Có một vị thế tử đi phương xa, đặng chịu phong chức làm vua rồi trở về;

13 A nd having called his own ten bondmen, he gave to them ten minas, and said to them, Trade while I am coming.

bèn gọi mười người trong đám đầy tớ mình, giao cho mười nén bạc, và dạy rằng: Hãy dùng bạc nầy sanh lời cho đến khi ta trở về.

14 B ut his citizens hated him, and sent an embassy after him, saying, We will not that this should reign over us.

Song dân xứ ấy ghét người, thì sai sứ theo đặng nói rằng: Chúng tôi không muốn người nầy cai trị chúng tôi!

15 A nd it came to pass on his arrival back again, having received the kingdom, that he desired these bondmen to whom he gave the money to be called to him, in order that he might know what every one had gained by trading.

Khi người đã chịu phong chức làm vua rồi, trở về, đòi các đầy tớ đã lãnh bạc đến, đặng cho biết mỗi người làm lợi được bao nhiêu.

16 A nd the first came up, saying, Lord, thy mina has produced ten minas.

Đầy tớ thứ nhứt đến trình rằng: Lạy Chúa, nén bạn của chúa sanh lợi được mười nén.

17 A nd he said to him, Well, thou good bondman; because thou hast been faithful in that which is least, be thou in authority over ten cities.

Chủ rằng: Hỡi đầy tớ ngay lành kia, được lắm; vì ngươi trung tín trong sự nhỏ mọn, ngươi sẽ được cai trị mười thành.

18 A nd the second came, saying, Lord, thy mina has made five minas.

Người thứ hai đến thưa rằng: Lạy chúa, nén bạc của Chúa sanh lợi ra được năm nén.

19 A nd he said also to this one, And thou, be over five cities.

Chủ rằng: Ngươi được cai trị năm thành.

20 A nd another came, saying, Lord, lo, thy mina, which I have kept laid up in a towel.

Người khác đến thưa rằng: Lạy chúa, đây nầy, nén bạc của chúa tôi đã gói giữ trong khăn;

21 F or I feared thee because thou art a harsh man: thou takest up what thou hast not laid down, and thou reapest what thou hast not sowed.

bởi tôi sợ chúa, vì chúa là người nghiêm nhặt, hay lấy trong nơi không để, gặt trong chỗ không gieo.

22 H e says to him, Out of thy mouth will I judge thee, wicked bondman: thou knewest that I am a harsh man, taking up what I have not laid down and reaping what I have not sowed.

Chủ rằng: Hỡi đầy tớ ngoan ác kia, ta cứ lời ngươi nói ra mà xét ngươi. Ngươi biết ta là người nghiêm nhặt, hay lấy trong chỗ không để, gặt trong chỗ không gieo;

23 A nd why didst thou not give my money to bank; and I should have received it, at my coming, with interest?

cớ sao ngươi không giao bạc ta cho hàng bạc? Khi ta về, sẽ lấy lại vốn và lời.

24 A nd he said to those that stood by, Take from him the mina and give to him who has the ten minas.

Chủ lại nói cùng các ngươi đứng đó rằng: Hãy lấy nén bạc nó đi, cho người có mười nén.

25 A nd they said to him, Lord, he has ten minas.

Họ bèn thưa rằng: Lạy chúa, người ấy có mười nén rồi.

26 F or I say unto you, that to every one that has shall be given; but from him that has not, that even which he has shall be taken from him.

Ta nói cùng các ngươi, ai có, thì sẽ cho thêm; song ai không có, thì sẽ cất luôn của họ đã có nữa.

27 M oreover those mine enemies, who would not me to reign over them, bring them here and slay before me.

Còn như những kẻ nghịch cùng ta, không muốn ta cai trị họ, hãy kéo họ đến đây, và chém đi trước mặt ta.

28 A nd having said these things, he went on before, going up to Jerusalem.

Sau khi Đức Chúa Jêsus phán điều đó, thì đi trước mặt dân chúng lên thành Giê-ru-sa-lem.

29 A nd it came to pass as he drew near to Bethphage and Bethany at the mountain called of Olives, he sent two of his disciples,

Đức Chúa Jêsus gần đến thành Bê-pha-giê và Bê-tha-ni, ngang núi gọi là ô-li-ve, sai hai môn đồ đi,

30 s aying, Go into the village over against, in which ye will find, on entering it, a colt tied up, on which no of man ever sat at any time: loose it and lead it.

và dặn rằng: Hãy đi đến làng trước mặt các ngươi; khi vào làng, sẽ thấy một lừa con buộc đó, chưa hề có ai cỡi; hãy mở và dắt về cho ta.

31 A nd if any one ask you, Why do ye loose ? thus shall ye say to him, Because the Lord has need of it.

Hoặc có ai hỏi sao các ngươi mở nó ra, hãy trả lời rằng: Chúa cần dùng lừa nầy.

32 A nd they that were sent, having gone their way, found as he had said to them.

Hai người được sai ra đi, quả gặp mọi điều y như Đức Chúa Jêsus đã phán.

33 A nd as they were loosing the colt, its masters said to them, Why loose ye the colt?

Đang mở lừa con, các chủ lừa hỏi rằng: Sao mở lừa con nầy ra:

34 A nd they said, Because the Lord has need of it.

Hai người trả lời rằng: Chúa cần dùng nó.

35 A nd they led it to Jesus; and having cast their own garments on the colt, they put Jesus on.

Hai người bèn dắt lừa về cho Đức Chúa Jêsus; rồi lấy áo mình trải trên con lừa, nâng Ngài lên cỡi.

36 A nd as he went, they strewed their clothes in the way.

Khi Đức Chúa Jêsus đang đi tới, có nhiều kẻ trải áo trên đường.

37 A nd as he drew near, already at the descent of the mount of Olives, all the multitude of the disciples began, rejoicing, to praise God with a loud voice for all the works of power which they had seen,

Lúc đến gần dốc núi ô-li-ve, cả đám môn đồ lấy làm mừng rỡ, và cả tiếng ngợi khen Đức Chúa Trời về những phép lạ mình đã thấy,

38 s aying, Blessed the King that comes in the name of Lord: peace in heaven, and glory in the highest.

mà nói rằng: Đáng ngợi khen Vua nhơn danh Chúa mà đến! Bình an ở trên trời, và vinh hiển trên các nơi rất cao!

39 A nd some of the Pharisees from the crowd said to him, Teacher, rebuke thy disciples.

Bấy giờ, có mấy người Pha-ri-si ở trong đám dân đông nói cùng Ngài rằng: Thưa thầy, xin quở trách môn đồ thầy!

40 A nd he answering said to them, I say unto you, If these shall be silent, the stones will cry out.

Ngài đáp rằng: Ta phán cùng các ngươi, nếu họ nín lặng thì đá sẽ kêu lên.

41 A nd as he drew near, seeing the city, he wept over it,

Khi Đức Chúa Jêsus gần đến thành, thấy thì khóc về thành, và phán rằng:

42 s aying, If thou hadst known, even thou, even at least in this thy day, the things that are for thy peace: but now they are hid from thine eyes;

Ước gì, ít nữa ngày nay, mầy đã hiểu biết sự làm cho mầy được bình an! Song hiện nay những sự ấy kín giấu nơi mắt mầy.

43 f or days shall come upon thee, that thine enemies shall make a palisaded mound about thee, and shall close thee around, and keep thee in on every side,

Vì sẽ có ngày xảy đến cho mầy, khi quân nghịch đào hố xung quanh mầy, vây mầy chặt bốn bề.

44 a nd shall lay thee even with the ground, and thy children in thee; and shall not leave in thee a stone upon a stone: because thou knewest not the season of thy visitation.

Họ sẽ hủy hết thảy, mầy và con cái ở giữa mầy nữa. Không để cho mầy hòn đá nầy trên hòn đá kia, vì mầy không biết lúc mình đã được thăm viếng.

45 A nd entering into the temple, he began to cast out those that sold and bought in it,

Đức Chúa Jêsus vào đền thờ rồi, bèn đuổi những kẻ bán ở đó ra,

46 s aying to them, It is written, My house is a house of prayer, but ye have made it a den of robbers.

mà phán rằng: Có lời chép rằng: Nhà ta sẽ là nhà cầu nguyện; song các ngươi làm thành ra một cái hang trộm cướp.

47 A nd he was teaching day by day in the temple: and the chief priests and the scribes and the chief of the people sought to destroy him,

Hằng ngày Ngài giảng dạy trong đền thờ. Các thầy tế lễ cả, các thầy thông giáo, cùng người tôn trưởng trong dân tìm phương giết Ngài;

48 a nd did not find what they could do, for all the people hung on him to hear.

nhưng họ không biết dùng chước chi, vì dân sự đều chăm chỉ mà nghe Ngài nói.