1 Đ ức Chúa Jêsus nhóm họp mười hai sứ đồ, ban quyền năng phép tắc để trị quỉ chữa bịnh.

And having called together the twelve, he gave them power and authority over all demons, and to heal diseases,

2 R ồi Ngài sai để rao giảng về nước Đức Chúa Trời cùng chữa lành kẻ có bịnh.

and sent them to proclaim the kingdom of God and to heal the sick.

3 N gài dạy rằng: Đi đường chớ đem gì theo hết, hoặc gậy, hoặc bao, hoặc bánh, hoặc tiền bạc; cũng đừng đem hai áo.

And he said to them, Take nothing for the way, neither staff, nor scrip, nor bread, nor money; nor to have two body-coats apiece.

4 H ễ các ngươi vào nhà nào, hãy ở đó cho đến khi đi.

And into whatsoever house ye enter, there abide and thence go forth.

5 C òn ai không tiếp rước các ngươi, hãy ra khỏi thành họ, và phủi bụi chơn mình để làm chứng nghịch cùng họ.

And as many as may not receive you, going forth from that city, shake off even the dust from your feet for a witness against them.

6 V ậy, các sứ đồ ra đi, từ làng nầy tới làng kia, rao giảng Tin Lành khắp nơi và chữa lành người có bịnh.

And going forth they passed through the villages, announcing the glad tidings and healing everywhere.

7 B ấy giờ, Hê rốt là vua chư hầu, nghe nói về các việc xảy ra, thì không biết nghĩ làm sao; vì kẻ nầy nói rằng: Giăng đã từ kẻ chết sống lại;

And Herod the tetrarch heard of all the things which were done, and was in perplexity, because it was said by some that John was risen from among dead,

8 k ẻ khác nói rằng: Ê-li đã hiện ra; và kẻ khác nữa thì rằng: Một trong các đấng tiên tri đời xưa đã sống lại.

and by some that Elias had appeared, and by others that one of the old prophets had risen again.

9 S ong Hê-rốt thì nói: Ta đã truyền chém Giăng rồi: vậy người nầy là ai, mà ta nghe làm những việc dường ấy? Vua bèn tìm cách thấy Đức Chúa Jêsus.

And Herod said, John I have beheaded, but who is this of whom I hear such things? and he sought to see him.

10 C ác sứ đồ trở về trình cùng Đức Chúa Jêsus mọi việc mình đã làm. Ngài bèn đem các sứ đồ đi tẻ ra với mình đến gần thành kia gọi là Bết-sai-đa.

And the apostles having returned related to him whatever they had done. And he took them and withdrew apart into a city called Bethsaida.

11 N hưng dân chúng nghe vậy, thì đi theo Ngài. Đức Chúa Jêsus tiếp đãi dân chúng, giảng cho họ về nước Đức Chúa Trời, và chữa cho những kẻ cần được lành bịnh.

But the crowds knowing followed him; and he received them and spake to them of the kingdom of God, and cured those that had need of healing.

12 K hi gần tối, mười hai sứ đồ đến gần Ngài mà thưa rằng: Xin truyền cho dân chúng về, để họ đến các làng các ấy xung quanh mà trọ và kiếm chi ăn; vì chúng ta ở đây là nơi vắng vẻ.

But the day began to decline, and the twelve came and said to him, Send away the crowd that they may go into the villages around, and the fields, and lodge and find victuals, for here we are in a desert place.

13 S ong Ngài phán rằng: Chính các ngươi hãy cho họ ăn. Các sứ đồ thưa rằng: Ví thử chính mình chúng tôi không đi mua đồ ăn cho hết thảy dân nầy, thì chỉ có năm cái bánh và hai con cá mà thôi.

And he said to them, Give ye them to eat. And they said, We have not more than five loaves and two fishes, unless we should go and buy food for all this people;

14 V ả, bấy giờ có độ năm ngàn người nam ở đó. Ngài bèn phán cùng môn đồ rằng: Hãy biểu chúng ngồi từng hàng năm mươi người.

for they were about five thousand men. And he said to his disciples, Make them sit down in companies by fifties.

15 M ôn đồ làm theo lời; chúng ngồi xuống hết thảy.

And they did so, and made them all sit down.

16 Đ oạn, Đức Chúa Jêsus lấy năm cái bánh và hai con cá, ngước mắt lên trời, chúc tạ, rồi bẻ ra trao cho môn đồ, đặng phát cho đoàn dân.

And taking the five loaves and the two fishes, looking up to heaven he blessed them, and broke and gave to the disciples to set before the crowd.

17 A i nấy ăn no rồi, người ta thâu được mười hai giỏ đầy những miếng thừa.

And they all ate and were filled; and there was taken up of what had remained over and above to them in fragments twelve hand-baskets.

18 M ột ngày kia, Đức Chúa Jêsus đang cầu nguyện riêng, môn đồ nhóm lại xung quanh Ngài, Ngài hỏi rằng: Trong dân chúng, họ nói ta là ai?

And it came to pass as he was praying alone, his disciples were with him, and he asked them saying, Who do the crowds say that I am?

19 T hưa rằng: Người nầy nói là Giăng Báp-tít, người kia nói là Ê-li; kẻ khác nói là một trong các đấng tiên tri đời xưa sống lại.

But they answering said, John the baptist; but others, Elias; and others, that one of the old prophets has risen again.

20 N gài lại hỏi rằng: Còn về phần các ngươi thì nói ta là ai? Phi -e-rơ thưa rằng: Thầy là Đấng Christ của Đức Chúa Trời.

And he said to them, But ye, who do ye say that I am? And Peter answering said, The Christ of God.

21 Đ ức Chúa Jêsus nghiêm cấm môn đồ nói sự ấy với ai,

But, earnestly charging them, he enjoined to say this to no man,

22 v à phán thêm rằng: Con người phải chịu nhiều điều khốn khổ, phải bị các trưởng lão, các thầy tế lễ cả, và các thầy thông giáo bỏ ra, phải bị giết, ngày thứ ba phải sống lại.

saying, The Son of man must suffer many things, and be rejected of the elders and chief priests and scribes, and be killed, and the third day be raised up.

23 Đ oạn, Ngài phải cùng mọi người rằng: Nếu ai muốn theo ta, phải tự bỏ mình đi, mỗi ngày vác thập tự giá mình mà theo ta.

And he said to all, If any one will come after me, let him deny himself and take up his cross daily and follow me;

24 V ì ai muốn cứu sự sống mình thì sẽ mất, còn ai vì cớ ta mất sự sống, thì sẽ cứu.

for whosoever shall desire to save his life shall lose it, but whosoever shall lose his life for my sake, he shall save it.

25 N ếu ai được cả thiên hạ, mà chính mình phải mất hoặc hư đi, thì có ích gì?

For what shall a man profit if he shall have gained the whole world, and have destroyed, or come under the penalty of the loss of himself?

26 V ì nếu ai hổ thẹn về ta và lời ta, thì Con người sẽ hổ thẹn về họ, khi Ngài ngự trong sự vinh hiển của mình, của Cha, và của thiên sứ thánh mà đến.

For whosoever shall have been ashamed of me and of my words, of him will the Son of man be ashamed when he shall come in his glory, and of the Father, and of the holy angels.

27 Q uả thật, ta nói cùng các ngươi, một vài người trong các ngươi đương đứng đây sẽ không chết trước khi chưa thấy nước Đức Chúa Trời.

But I say unto you of a truth, There are some of those standing here who shall not taste death until they shall have seen the kingdom of God.

28 Đ ộ tám ngày sau khi phán các lời đó, Đức Chúa Jêsus đem Phi -e-rơ, Giăng và Gia-cơ đi với mình lên trên núi để cầu nguyện.

And it came to pass after these words, about eight days, that taking Peter and John and James he went up into a mountain to pray.

29 Đ ương khi cầu nguyện, diện mạo Ngài khác thường, áo Ngài trở nên sắc trắng chói lòa.

And as he prayed the fashion of his countenance became different and his raiment white effulgent.

30 V à nầy, có hai người nói chuyện cùng Ngài; ấy là Môi-se và Ê-li,

And lo, two men talked with him, who were Moses and Elias,

31 h iện ra trong sự vinh hiển, và nói về sự Ngài qua đời, là sự sẽ phải ứng nghiệm tại thành Giê-ru-sa-lem.

who, appearing in glory, spoke of his departure which he was about to accomplish in Jerusalem.

32 P hi -e-rơ cùng đồng bạn mình buồn ngủ lắm, nhưng vừa tỉnh thức ra, thấy vinh hiển của Đức Chúa Jêsus và hai đấng ấy đứng gần Ngài.

But Peter and those with him were oppressed with sleep: but having fully awoke up they saw his glory, and the two men who stood with him.

33 L úc hai đấng ấy lìa khỏi Đức Chúa Jêsus, Phi -e-rơ thưa Ngài rằng: Thưa thầy, chúng ta ở đây tốt lắm, hãy đóng ba trại, một cái cho thầy, một cái cho Môi-se và một cái cho Ê-li. Vì Phi -e-rơ không biết mình nói chi.

And it came to pass as they departed from him, Peter said to Jesus, Master, it is good for us to be here; and let us make three tabernacles, one for thee, and one for Moses, and one for Elias: not knowing what he said.

34 K hi người còn đương nói, có một đám mây kéo đến, bao phủ lấy; và khi vào trong đám mây, các môn đồ đều sợ hãi.

But as he was saying these things, there came a cloud and overshadowed them, and they feared as they entered into the cloud:

35 B ấy giờ, nghe có tiếng từ trong đám mây phán ra rằng: Nầy là Con ta, Người được lựa chọn của ta, hãy nghe Người.

and there was a voice out of the cloud saying, This is my beloved Son: hear him.

36 K hi tiếng ấy phát ra, thì Đức Chúa Jêsus ở một mình. Các môn đồ nín lặng, không nói cùng ai về sự mình đã thấy.

And as the voice was Jesus was found alone: and they kept silence, and told no one in those days any of the things they had seen.

37 B ữa sau, khi Chúa cùng môn đồ từ núi xuống, có đoàn dân đông đến đón rước Ngài.

And it came to pass on the following day, when they came down from the mountain, a great crowd met him.

38 M ột người trong đám đông kêu lên rằng: Lạy thầy, xin thầy đoái đến con trai tôi, vì là con một tôi.

And lo, a man from the crowd cried out saying, Teacher, I beseech thee look upon my son, for he is mine only child:

39 M ột quỉ ám nó, thình lình kêu la; quỉ vật vã nó dữ tợn, làm cho sôi bọt miếng, mình mẩy nát hết, rồi mới ra khỏi.

and behold, a spirit takes him, and suddenly he cries out, and it tears him with foaming, and with difficulty departs from him after crushing him.

40 T ôi đã xin môn đồ thầy đuổi quỉ đó, nhưng họ đuổi không được.

And I besought thy disciples that they might cast him out, and they could not.

41 Đ ức Chúa Jêsus đáp rằng: Hỡi dòng dõi không tin và bội nghịch kia, ta ở với các ngươi và nhịn các ngươi cho đến chừng nào? Hãy đem con của ngươi lại đây.

And Jesus answering said, O unbelieving and perverted generation, how long shall I be with you and suffer you? Bring hither thy son.

42 Đ ứa con trai vừa lại gần, quỉ xô nó nhào xuống đất, và vật vã dữ tợn. Song Đức Chúa Jêsus quở nặng tà ma, chữa lành con trẻ ấy, và giao lại cho cha nó.

But as he was yet coming, the demon tore him and dragged him all together. And Jesus rebuked the unclean spirit, and healed the child and gave him back to his father.

43 A i nấy đều lấy làm lạ về quyền phép cao trọng của Đức Chúa Trời. Khi mọi người đang khen lạ các việc Đức Chúa Jêsus làm, Ngài phán cùng môn đồ rằng:

And all were astonished at the glorious greatness of God. And as all wondered at all the things which did, he said to his disciples,

44 V ề phần các ngươi, hãy nghe kỹ điều ta sẽ nói cùng: Con người sẽ bị nộp trong tay người ta.

Do ye let these words sink into your ears. For the Son of man is about to be delivered into men's hands.

45 N hưng các môn đồ không hiểu lời ấy, vì đã che khuất cho mình để chẳng rõ nghĩa làm sao; và sợ không dám hỏi Ngài về lời ấy.

But they understood not this saying, and it was hid from them that they should not perceive it. And they feared to ask him concerning this saying.

46 C ác môn đồ biện luận cùng nhau cho biết ai là lớn hơn hết trong hàng mình.

And a reasoning came in amongst them, who should be greatest of them.

47 N hưng Đức Chúa Jêsus biết ý tưởng trong lòng môn đồ, thì lấy một đứa con trẻ để gần mình,

And Jesus, seeing the reasoning of their heart, having taken a little child set it by him,

48 m à phán rằng: Hễ ai vì danh ta mà tiếp con trẻ nầy, tức là tiếp ta; còn ai tiếp ta, tức là tiếp Đấng đã sai ta. Vì kẻ nào hèn mọn hơn hết trong vòng các ngươi, ấy chính người đó là kẻ cao trọng.

and said to them, Whosoever shall receive this little child in my name receives me, and whosoever shall receive me receives him that sent me. For he who is the least among you all, he is great.

49 G iăng cất tiếng nói rằng: Thưa thầy, chúng tôi từng thấy có kẻ nhơn danh thầy mà trừ quỉ; chúng tôi đã cấm họ, vì không cùng chúng tôi theo thầy.

And John answering said, Master, we saw some one casting out demons in thy name, and we forbad him, because he follows not with us.

50 N hưng Đức Chúa Jêsus phán rằng: Đừng cấm họ, vì ai không nghịch cùng các ngươi, là thuận với các ngươi.

And Jesus said to him, Forbid not, for he that is not against you is for you.

51 K hi gần đến kỳ Đức Chúa Jêsus được đem lên khỏi thế gian, Ngài quyết định đi thành Giê-ru-sa-lem.

And it came to pass when the days of his receiving up were fulfilled, that he stedfastly set his face to go to Jerusalem.

52 N gài sai kẻ đem tin đi trước mình. Họ ra đi, vào một làng của người Sa-ma-ri, để sửa soạn nhà trọ cho Ngài;

And he sent messengers before his face. And having gone they entered into a village of the Samaritans that they might make ready for him.

53 s ong người Sa-ma-ri không tiếp rước Ngài, vì Ngài đi thẳng lên thành Giê-ru-sa-lem.

And they did not receive him, because his face was going to Jerusalem.

54 G ia-cơ và Giăng là môn đồ Ngài, thấy vậy, nói rằng: Thưa Chúa, Chúa có muốn chúng tôi khiến lửa từ trên trời xuống thiêu họ chăng?

And his disciples James and John seeing said, Lord, wilt thou that we speak fire come down from heaven and consume them, as also Elias did?

55 N hưng Đức Chúa Jêsus xây lại quở hai người, mà rằng: Các ngươi không biết tâm thần nào xui giục mình.

But turning he rebuked them.

56 R ồi Ngài cùng môn đồ đi qua làng khác.

And they went to another village.

57 Đ ang khi đi đường, có kẻ thưa Ngài rằng: Chúa đi đâu tôi sẽ theo đó.

And it came to pass as they went in the way, one said to him, I will follow thee wheresoever thou goest, Lord.

58 Đ ức Chúa Jêsus đáp rằng: Con cáo có hang, chim trời có ổ; song Con người không có chỗ mà gối đầu.

And Jesus said to him, The foxes have holes and the birds of the heaven roosting-places, but the Son of man has not where he may lay his head.

59 N gài phán cùng kẻ khác rằng: Ngươi hãy theo ta. Kẻ ấy thưa rằng: Xin cho phép tôi đi chôn cha tôi trước đã.

And he said to another, Follow me. But he said, Lord, allow me to go first and bury my father.

60 N hưng Đức Chúa Jêsus phán rằng: Hãy để kẻ chết chôn kẻ chết; còn ngươi, hãy đi rao giảng nước Đức Chúa Trời.

But Jesus said to him, Suffer the dead to bury their own dead, but do thou go and announce the kingdom of God.

61 C ó kẻ khác nữa thưa rằng: Lạy Chúa, tôi sẽ theo Chúa, song xin cho phép tôi trước về từ giã người trong nhà tôi.

And another also said, I will follow thee, Lord, but first allow me to bid adieu to those at my house.

62 Đ ức Chúa Jêsus phán rằng: Ai đã tra tay cầm cày, còn ngó lại đằng sau, thì không xứng đáng với nước Đức Chúa Trời.

But Jesus said to him, No one having laid his hand on plough and looking back is fit for the kingdom of God.