1 L úc ấy, Sê-sa Au-gút-tơ ra chiếu chỉ phải lập sổ dân trong cả thiên hạ.

But it came to pass in those days that a decree went out from Caesar Augustus, that a census should be made of all the habitable world.

2 V iệc lập sổ dân nầy là trước hết, và nhằm khi Qui-ri-ni -u làm quan tổng đốc xứ Sy-ri.

The census itself first took place when Cyrenius had the government of Syria.

3 A i nấy đều đến thành mình khai tên vào sổ.

And all went to be inscribed in the census roll, each to his own city:

4 V ì Giô-sép là dòng dõi nhà Đa-vít, cho nên cũng từ thành Na-xa-rét, xứ Ga-li-lê, lên thành Đa-vít, gọi là Bết-lê-hem, xứ Giu-đê,

and Joseph also went up from Galilee out of the city Nazareth to Judaea, to David's city, the which is called Bethlehem, because he was of the house and family of David,

5 đ ể khai vào sổ tên mình và tên Ma-ri, là người đã hứa gả cho mình đương có thai.

to be inscribed in the census roll with Mary who was betrothed to him wife, she being great with child.

6 Đ ang khi hai người ở nơi đó, thì ngày sanh đẻ của Ma-ri đã đến.

And it came to pass, while they were there, the days of her giving birth were fulfilled,

7 N gười sanh con trai đầu lòng, lấy khăn bọc con mình, đặt nằm trong máng cỏ, vì nhà quán không có đủ chỗ ở.

and she brought forth her first-born son, and wrapped him up in swaddling-clothes and laid him in the manger, because there was no room for them in the inn.

8 V ả, cũng trong miền đó, có mấy kẻ chăn chiên trú ngoài đồng, thức đêm canh giữ bầy chiên.

And there were shepherds in that country abiding without, and keeping watch by night over their flock.

9 M ột thiên sứ của Chúa đến gần họ, và sự vinh hiển của Chúa chói lòa xung quanh, họ rất sợ hãi.

And lo, an angel of Lord was there by them, and glory of Lord shone around them, and they feared great fear.

10 T hiên sứ bèn phán rằng: Đừng sợ chi; vì nầy, ta báo cho các ngươi một Tin Lành, sẽ làm một sự vui mừng lớn cho muôn dân;

And the angel said to them, Fear not, for behold, I announce to you glad tidings of great joy, which shall be to all the people;

11 ấ y là hôm nay tại thành Đa-vít đã sanh cho các ngươi một Đấng Cứu thế, là Christ, là Chúa.

for to-day a Saviour has been born to you in David's city, who is Christ Lord.

12 N ầy là dấu cho các ngươi nhìn nhận Ngài: Các ngươi sẽ gặp một con trẻ bọc bằng khăn, nằm trong máng cỏ.

And this is the sign to you: ye shall find a babe wrapped in swaddling-clothes, and lying in a manger.

13 B ỗng chúc có muôn vàn thiên binh với thiên sứ đó ngợi khen Đức Chúa Trời rằng:

And suddenly there was with the angel a multitude of the heavenly host, praising God and saying,

14 S áng danh Chúa trên các từng trời rất cao, Bình an dưới đất, ân trạch cho loài người!

Glory to God in the highest, and on earth peace, good pleasure in men.

15 S au khi các thiên sứ lìa họ lên trời rồi, bọn chăn nói với nhau rằng: Chúng ta hãy tới thành Bết-lê-hem, xem việc đã xảy đến mà Chúa cho chúng ta hay.

And it came to pass, as the angels departed from them into heaven, that the shepherds said to one another, Let us make our way then now as far as Bethlehem, and let us see this thing that is come to pass, which the Lord has made known to us.

16 V ậy, họ vội vàng đi đến đó, thấy Ma-ri, Giô-sép, và thấy con trẻ đang nằm trong máng cỏ.

And they came with haste, and found both Mary and Joseph, and the babe lying in the manger;

17 Đ ã thấy vậy, họ bèn thuật lại những lời thiên sứ nói về con trẻ đó.

and having seen they made known about the country the thing which had been said to them concerning this child.

18 A i nấy nghe chuyện bọn chăn chiên nói, đều lấy làm lạ.

And all who heard wondered at the things said to them by the shepherds.

19 C òn Ma-ri thì ghi nhớ mọi lời ấy và suy nghĩ trong lòng.

But Mary kept all these things, pondering in her heart.

20 B ọn chăn chiên trở về, làm sáng danh và ngợi khen Đức Chúa Trời về mọi điều mình đã nghe và thấy y như lời đã bảo trước cùng mình.

And the shepherds returned, glorifying and praising God for all things which they had heard and seen, as it had been said to them.

21 Đ ến ngày thứ tám, là ngày phải làm phép cắt bì cho con trẻ, thì họ đặt tên là Jêsus, là tên thiên sứ đã đặt cho, trước khi chịu cưu mang trong lòng mẹ.

And when eight days were fulfilled for circumcising him, his name was called Jesus, which was the name given by the angel before he had been conceived in the womb.

22 K hi đã hết những ngày tinh sạch rồi, theo luật pháp Môi-se, Giô-sép và Ma-ri đem con trẻ lên thành Giê-ru-sa-lem để dâng cho Chúa,

And when the days were fulfilled for their purifying according to the law of Moses, they brought him to Jerusalem to present to the Lord

23 n hư đã chép trong luật pháp Chúa rằng: Hễ con trai đầu lòng, phải dâng cho Chúa,

(as it is written in the law of Lord: Every male that opens the womb shall be called holy to the Lord),

24 l ại dâng một cặp chim cu, hoặc chim bò câu con, như luật pháp Chúa đã truyền.

and to offer a sacrifice according to what is said in the law of Lord: A pair of turtle doves, or two young pigeons.

25 V ả, trong thành Giê-ru-sa-lem có một người công bình đạo đức, tên là Si-mê-ôn, trông đợi sự yên ủi dân Y-sơ-ra-ên, và Đức Thánh Linh ngự trên người.

And behold, there was a man in Jerusalem whose name was Simeon; and this man was just and pious, awaiting the consolation of Israel, and Holy Spirit was upon him.

26 Đ ức Thánh Linh đã bảo trước cho người biết mình sẽ không chết trước khi thấy Đấng Christ của Chúa.

And it was divinely communicated to him by the Holy Spirit, that he should not see death before he should see Lord's Christ.

27 V ậy người cảm bởi Đức Thánh Linh vào đền thờ, lúc có cha mẹ đem con trẻ là Jêsus đến, để làm trọn cho Ngài các thường lệ mà luật pháp đã định,

And he came in the Spirit into the temple; and as the parents brought in the child Jesus that they might do for him according to the custom of the law,

28 t hì người bồng ẵm con trẻ, mà ngợi khen Đức Chúa Trời rằng:

he received him into his arms, and blessed God, and said,

29 L ạy Chúa, bây giờ xin Chúa cho tôi tớ Chúa được qua đời bình an, theo như lời Ngài;

Lord, now thou lettest thy bondman go, according to thy word, in peace;

30 V ì con mắt tôi đã thấy sự cứu vớt của Ngài,

for mine eyes have seen thy salvation,

31 M à Ngài đã sắm sửa đặng làm ánh sáng trước mặt muôn dân,

which thou hast prepared before the face of all peoples;

32 S oi khắp thiên hạ, Và làm vinh hiển cho dân Y-sơ-ra-ên là dân Ngài.

a light for revelation of Gentiles and glory of thy people Israel.

33 C ha mẹ con trẻ lấy làm lạ về mấy lời người ta nói về con.

And his father and mother wondered at the things which were said concerning him.

34 S i-mê-ôn bèn chúc phước cho hai vợ chồng, nói với Ma-ri, mẹ con trẻ rằng: Đây, con trẻ nầy đã định làm một cớ cho nhiều người trong Y-sơ-ra-ên vấp ngã hoặc dấy lên, và định làm một dấu gây nên sự cãi trả;

And Simeon blessed them, and said to Mary his mother, Lo, this is set for the fall and rising up of many in Israel, and for a sign spoken against;

35 c òn phần ngươi, có một thanh gươm sẽ đâm thấu qua lòng ngươi. Aáy vậy tư tưởng trong lòng nhiều người sẽ được bày tỏ.

(and even a sword shall go through thine own soul;) so that thoughts may be revealed from many hearts.

36 L ại có bà tiên tri An-ne, con gái của Pha-nu-ên, về chi phái A-se, đã cao tuổi lắm. Từ lúc còn đồng trinh đã ở với chồng được bảy năm;

And there was a prophetess, Anna, daughter of Phanuel, of tribe of Asher, who was far advanced in years, having lived with husband seven years from her virginity,

37 r ồi thì ở góa. Bấy giờ đã tám mươi bốn tuổi, chẳng hề ra khỏi đền thờ, cứ đêm ngày kiêng ăn và cầu nguyện.

and herself a widow up to eighty-four years; who did not depart from the temple, serving night and day with fastings and prayers;

38 M ột lúc ấy, người cũng thình lình đến đó, ngợi khen Đức Chúa Trời, và nói chuyện về con trẻ với mọi người trông đợi sự giải cứu của thành Giê-ru-sa-lem.

and she coming up the same hour gave praise to the Lord, and spoke of him to all those who waited for redemption in Jerusalem.

39 K hi Giô-sép và Ma-ri đã làm trọn mọi việc theo luật pháp Chúa rồi, thì trở về thành của mình là Na-xa-rét trong xứ Ga-li-lê.

And when they had completed all things according to the law of Lord, they returned to Galilee to their own city Nazareth.

40 C on trẻ lớn lên, và mạnh mẽ, được đầy dẫy sự khôn ngoan, và ơn Đức Chúa Trời ngự trên Ngài.

And the child grew and waxed strong, filled with wisdom, and God's grace was upon him.

41 V à, hằng năm đến ngày lễ Vượt qua, cha mẹ Đức Chúa Jêsus thường đến thành Giê-ru-sa-lem.

And his parents went yearly to Jerusalem at the feast of the passover.

42 K hi Ngài lên mười hai tuổi, theo lệ thường ngày lễ, cùng lên thành Giê-ru-sa-lem.

And when he was twelve years old, and they went up according to the custom of the feast

43 C ác ngày lễ qua rồi, cha mẹ trở về, con trẻ là Jêsus ở lại thành Giê-ru-sa-lem, mà cha mẹ không hay chi hết.

and had completed the days, as they returned, the boy Jesus remained behind in Jerusalem, and his parents knew not;

44 H ai người tưởng rằng Ngài cũng đồng đi với bạn đi đường, đi trót một ngày, rồi mới tìm hỏi trong đám bà con quen biết;

but, supposing him to be in the company that journeyed together, they went a day's journey, and sought him among their relations and acquaintances:

45 n hưng không thấy Ngài, bèn trở lại thành Giê-ru-sa-lem mà tìm.

and not having found him they returned to Jerusalem seeking him.

46 K hỏi ba ngày, gặp Ngài tại trong đền thờ đang ngồi giữa mấy thầy thông thái, vừa nghe vừa hỏi.

And it came to pass, after three days they found him in the temple, sitting in the midst of the teachers and hearing them and asking them questions.

47 A i nấy nghe, đều lạ khen về sự khôn ngoan và lời đối đáp của Ngài.

And all who heard him were astonished at his understanding and answers.

48 K hi cha mẹ thấy Ngài, thì lấy làm lạ, và mẹ hỏi rằng: Hỡi con, sao con làm cho hai ta thể nầy? Nầy, cha và mẹ đã khó nhọc lắm mà tìm con.

And when they saw him they were amazed: and his mother said to him, Child, why hast thou dealt thus with us? behold, thy father and I have sought thee distressed.

49 N gài thưa rằng: Cha mẹ kiếm tôi làm chi? Há chẳng biết tôi phải lo việc Cha tôi sao?

And he said to them, Why that ye have sought me? did ye not know that I ought to be in my Father's business?

50 N hưng hai người không hiểu lời Ngài nói chi hết.

And they understood not the thing that he said to them.

51 Đ oạn, Ngài theo về thành Na-xa-rét và chịu lụy cha mẹ. Mẹ Ngài ghi các lời ấy vào lòng.

And he went down with them and came to Nazareth, and he was in subjection to them. And his mother kept all these things in her heart.

52 Đ ức Chúa Jêsus khôn ngoan càng thêm, thân hình càng lớn, càng được đẹp lòng Đức Chúa Trời và người ta.

And Jesus advanced in wisdom and stature, and in favour with God and men.