1 K o nga kupu enei i korero ai a Mohi ki a Iharaira katoa i tenei taha o Horano, i te koraha, i te mania, i te ritenga atu o Tupu, i waenganui o Parana, o Topera, o Rapana, o Hateroto, o Rihahapa.
هَذا هُوَ الكَلامُ الَّذِي كَلَّمَ بِهِ مُوسَى بَنِي إسْرائِيلَ شَرقِيَّ نَهْرِ الأُردُنِّ، فِي الصَّحْراءِ، فِي وادِي الأُردُنِّ قُربَ سُوفٍ، بَينَ صَحراءِ فارانَ وَمُدُنِ تُوفَلَ وَلابانَ وَحَضَيرُوتَ وَذِي ذَهَبٍ.
2 K ia kotahi tekau ma tahi nga ra e haere atu ana i Horepa, ki te tika na maunga Heira, ka tae ai ki Kareheparena.
وَهِيَ تَبْعُدُ مَسيرَةَ أحَدَ عَشَرَ يَوماً عَبْرَ مِنْطَقَةِ سَعِيرَ الجَبَلِيَّةِ، مِنْ جَبَلِ حُورِيبَ إلَى قادَشَ بَرْنِيعَ.
3 N o te wha tekau o nga tau, no te tekau ma tahi o nga marama, no te ra tuatahi o te marama, ka korerotia e Mohi ki nga tama a Iharaira nga mea katoa i ako ai a Ihowa ki a ia mo ratou;
فَفِي اليَومِ الأوَّلِ مِنَ الشَّهرِ الحادِي عَشَرَ، فِي السَّنَةِ الأربَعِينَ، تَكَلَّمَ مُوسَى إلَى بَنِي إسْرائِيلَ بِحَسَبِ ما أمَرَهُ اللهُ بِأنْ يَقُولَ لَهُمْ.
4 I muri i tana patunga i a Hihona kingi o nga Amori, i noho ra i Hehepona, i a Oka hoki kingi o Pahana, i noho ra i Ahataroto, i Eterei.
حَدَثَ هَذا بَعدَ أنْ هَزَمَ مُوسَى سِيحُونَ مَلِكِ الأمُورِيِّينَ الَّذِي حَكَمَ فِي حَشْبُونَ، وَعُوجَ مَلِكِ باشانَ الَّذِي حَكَمَ فِي عَشْتارُوثَ فِي مَدينَةِ إذْرَعِي.
5 I timata a Mohi i tenei taha o Horano, i te whenua o Moapa, te kauwhau i tenei ture: i mea ia,
وَابْتَدَأ مُوسَى فِي شَرْقِيِّ نَهرِ الأُردُنِّ، فِي أرْضِ مُوآبَ يَشرَحُ هَذِهِ الشَّرِيعَةَ فَقالَ:
6 I korero mai a Ihowa, to tatou Atua, ki a tatou i Horepa, i mea, Ka roa to koutou noho ki tenei maunga:
«تَكَلَّمَ إلَهُنا إلَينا فِي جَبَلِ حُورِيبَ وَقالَ: ‹كَفاكُمْ قُعُودٌ عِندَ هَذا الجَبَلِ!
7 A nga atu, hapainga atu, haere ki te maunga o nga Amori, ki nga wahi katoa hoki e tata ana ki reira, o te mania, o nga pukepuke, o te raorao, o te tonga, o te tahatika ano o te moana, ki te whenua o nga Kanaani, ki Repanona, ki te awa nui ano, ki te awa, ki Uparati.
قُومُوا وَتَابِعُوا رِحلَتَكُمْ إلَى مِنْطَقَةِ الأمُورِيِّينَ الجَبَلِيَّةِ، وَكُلِّ جِيرانِهِمْ فِي مِنْطَقَةِ وادِي الأُردُنِّ، وَالمِنْطَقَةِ الجَبَلِيَّةِ وَالسُّهولِ الغَرْبِيَّةِ وَالنَّقَبِ وَساحِلِ البَحْرِ، أي أرْضِ الكَنْعانِيِّينَ وَمِنْطَقَةِ لُبْنانَ إلَى النَّهرِ العَظِيمِ، نَهْرِ الفُراتِ.
8 N ana, kua tukua atu nei e ahau te whenua ki to koutou aroaro: haere ki roto, tangohia te whenua i oati ai a Ihowa ki o koutou matua, ki a Aperahama, ki a Ihaka, ki a Hakopa kia hoatu mo ratou, mo to ratou uri hoki i muri i a ratou.
ها إنِّي قَدْ وَضَعْتُ تِلْكَ الأرْضَ أمامَكُمْ. اذهَبُوا وَامْتَلِكُوا الأرْضَ الَّتِي أقسَمَتُ، أنا اللهَ ، أنْ أعْطِيَها لآبائِكُمْ إبراهِيمَ وَإسْحاقَ وَيَعْقُوبَ، وَلِنَسلِهِمْ مِنْ بَعْدِهِمْ.› اختِيارُ القادَة
9 I korero ano ahau ki a koutou i taua wa, i mea, E kore e ahei ko ahau anake hei pikau i a koutou:
«قُلْتُ لَكُمْ فِي ذَلِكَ الوَقتِ: ‹لا أستَطِيعُ وَحدِي أنْ أهتَمَّ بِأُمُورِكُمْ.
10 K ua whakanui a Ihowa, to koutou Atua, i a koutou, a tenei koutou te rite nei inaianei ki nga whetu o te rangi te tini.
إلَهُكُمْ كَثَّرَكُمْ، فَها أنتُمُ اليَومَ بِكَثْرَةِ نُجُومِ السَّماءِ.
11 M a Ihowa, ma te Atua o o koutou matua, e tapiri ano a muri i a koutou ki nga mano tini atu i a koutou e noho nei, mana koutou e manaaki, e pera ano me tana i korero ai ki a koutou!
فَلْيُضاعِفْ إلَهُ آبائِكُمْ عَدَدَكُمْ ألفَ مَرَّةٍ، وَلِيُبارِكْكُمْ كَما وَعَدَكُمْ.
12 M e pehea e taea ai e ahau anake ta koutou whakararu, to koutou whakataimaha, me ta koutou ngangau?
كَيفَ يُمكِنُنِي وَحْدِي أنْ أحمِلَ أثْقالَكُمْ وَأحمالَكُمْ وَقَضاياكُمْ؟
13 W hakaritea mai e koutou etahi tangata tupato, whai whakaaro, e mohiotia ana e o koutou iwi, a maku ratou e mea hei upoko mo koutou.
اختارُوا مِنْ كُلِّ قَبِيلَةٍ مِنْ قَبائِلِكُمْ رِجالاً حُكَماءَ وَذَوِي فَهْمٍ وَخِبرَةٍ، لأُعَيِّنَهُمْ رُؤَساءَ لَكُمْ.›
14 N a ka utu koutou ki ahau, ka mea, He mea pai tau e ki mai na kia meatia.
«فَقُلْتُمْ: ‹هَذا أمرٌ جَيِّدٌ يَنبَغِي عَمَلُهُ.›
15 N a ka tango ahau i nga upoko o o koutou iwi, i nga mea whakaaro, e mohiotia ana, a meatia iho ratou e ahau hei upoko mo koutou, hei rangatira mo nga mano, hei rangatira mo nga rau, hei rangatira mo nga rima tekau, hei rangatira mo nga tekau, hei kaiwhakahauhau hoki mo o koutou iwi.
«فاختَرْتُ رُؤَساءَ قَبائِلِكُمْ، رِجالاً حُكَماءَ وَذَوِي خِبْرَةٍ وَعَيَّنْتُهُمْ رُؤَساءَ عَلَيكُمْ، أي قادَةَ أُلُوفٍ وَقادَةَ مِئاتٍ وَقادَةَ خَماسِينَ وَقادَةَ عَشَراتٍ، وَرُؤساءَ بِحَسَبِ كُلِّ قَبائِلِكُمْ.
16 I ki ano ahau i taua wa ki o koutou kaiwhakawa, i mea, Whakarangona nga kupu a o koutou teina, a tetahi, a tetahi, kia tika te whakawa mo te tangata, mo tona teina, mo te tangata ke hoki e noho ana i a ia.
«وَأوصَيتُ قُضاتَكُمْ فِي ذَلِكَ الوَقتِ، وَقُلْتُ لَهُمْ: استَمِعُوا إلَى الخُصُوماتِ الَّتِي بَينَ إخْوَتِكُمْ، وَاحْكُمُوا بِالحَقِّ وَالعَدلِ بَينَ إنْسانٍ وَآخَرَ، مُواطِناً كانَ أمْ غَريباً مُقيماً بَينَكُمْ.
17 K ei whakaaro ki te kanohi ina whakawa, kia rite ta koutou whakarongo ki te iti, ki te rahi; kei wehi koutou i te kanohi tangata; no te mea na te Atua te whakawa; a, ko te mea e ngaro ana i a koutou, ka kawe mai ki ahau, a maku e whakarongo.
لا تَنحازُوا فِي القَضاءِ، بَلِ اسْتَمِعُوا إلَى الصَّغيرِ وَالعَظِيمِ عَلَى حَدٍّ سَواءِ. لا تَخافُوا أحَداً لِأنَّ القَضاءَ لَلَّهِ. وَالقَضِيَّةُ الَّتِي تَصْعُبُ عَلَيكُمْ، أحْضِرُوها إلَيَّ وَأنا أسْمَعُها.
18 A whakahaua ana e ahau i reira nga mea katoa e mahi ai koutou.
وَهَكَذا أمَرتُكُمْ فِي ذَلِكَ الوَقتِ، بِكُلِّ ما يَنبَغي أنْ تَعْمَلُوهُ. استِكشافُ الأرْض
19 A ka turia mai e tatou i Horepa, na haerea katoatia ana e tatou taua koraha nui, e wehingia ana, i kite ra koutou i te ara o te whenua maunga o nga Amori; i pera me ta Ihowa, me ta to tatou Atua, i ako mai ai ki a tatou; na ka tae atu ki Karehep arenea.
«وَانطَلَقْنا مِنْ جَبَلِ حُورِيبَ، وَسِرْنا عَبْرَ الصَّحراءِ الكُبْرَى الرَّهيبَةِ الَّتِي رَأيتُمُوها فِي الطَّرِيقِ إلَى بِلادِ الأمُورِيَّينَ الجَبَلِيَّةِ، كَما أمَرَنا إلَهُنا. وَوَصَلْنا إلَى قادَشَ بَرْنِيعَ.
20 N a ka mea ahau ki a koutou, Kua tae mai nei koutou ki te whenua maunga o nga Amori, ka homai nei e Ihowa, e to tatou Atua, ki a tatou.
فَقُلْتُ لَكُمْ: ‹قَدْ أتَيتُمْ إلَى بِلادِ الأمُورِيَّينَ الجَبَلِيَّةِ الَّتِي أعطاها إلَهُنا لَنا.
21 N ana, ka tukua nei te whenua e Ihowa, e tou Atua, ki tou aroaro: haere ki runga, tangohia, kia rite ai ki ta Ihowa, ki ta te Atua o ou matua, i ki ai ki a koe; kaua e wehi, kaua hoki e pawera.
ها هِيَ الأرْضُ الَّذِي وَضَعَها إلهُكُمْ أمامَكُمْ، فاذْهَبُوا وَامتَلِكُوها كَما وَعَدَ اللهُ ، إلَهُ آبائِكُمْ. لا تَرْتاعُوا وَلا تَخافُوا مِنْ شَيْءٍ.›
22 N a ka whakatata mai koutou katoa ki ahau, ka mea, Kia tono tatou i etahi ki mua i a tatou, a ko ratou hei titiro i to tatou whenua, hei whakahoki mai i te korero ki a tatou, mo te huarahi e haere ai tatou ki runga, mo nga pa hoki ka haere atu ne i tatou ki reira.
«فَأتَيتُمْ جَمِيعُكُمْ إلَيَّ وَقُلتُمْ: ‹لِنُرسِلْ رِجالاً أمامَنا لِيَستَكشِفُوا لَنا الأرْضَ، ثُمَّ يَعُودُوا بِخَبَرٍ عَنِ الطَّرِيقِ الَّتِي سَنَسلُكُها، وَالمُدُنِ الَّتِي سَنَذْهَبُ إلَيها.›
23 A i pai ano taua kupu ki ahau: na ka tango ahau i etahi tangata kotahi tekau ma rua i roto i a koutou, tataki kotahi o tenei iwi, o tenei iwi.
فَاسْتَحْسَنْتُ ذَلِكَ، وَاخْتَرْتُ مِنكُمُ اثنَي عَشَرَ رَجُلاً، واحِداً مِنْ كُلِّ قَبِيلَةٍ.
24 A ka tahuri ratou, ka piki ki te maunga, a ka tae ki te awaawa o Ehekora, ka tirotiro hoki a taua wahi.
فَدارُوا وَصَعِدُوا إلَى المِنْطَقَةِ الجَبَلِيَّةِ، وَأتَوا إلَى وادِي أشْكُولَ وَاسْتَكْشَفُوهُ.
25 A ka tango ratou i etahi o nga hua o te whenua ki o ratou ringa, a maua ana ki raro, ki a tatou, i whakahoki ake ano ratou i te kupu ki a tatou, i mea, He pai te whenua ka homai nei e Ihowa, e to tatou Atua, ki a tatou.
وَأخَذُوا بِأيدِيهِمْ بَعضَ ثَمَرِ الأرْضِ وَأحضَرُوهُ لَنا، وَعادُوا بِتَقرِيرٍ عَنِ الأرْضِ وَقالُوا: ‹الأرْضُ الَّتِي أعطاها لَنا إلَهُنا جَيِّدَةٌ.›
26 H eoi kihai koutou i pai ki te haere ki runga; na ka tutu ki te kupu a Ihowa, a to koutou Atua:
«لَكِنَّكُمْ لَمْ تُرِيدُوا الذَّهابَ إلَى الأرْضِ، بَلْ تَمَرَّدْتُمْ عَلَى أمْرِ إلَهِكُمْ.
27 A amuamu ana i roto i o koutou teneti, mea ana, He kino no Ihowa ki a tatou i whakaputaina mai ai tatou e ia i te whenua o Ihipa, kia hoatu ai tatou ki te ringa o nga Amori, kia huna ai tatou.
تَذَمَّرْتُمْ فِي خِيامِكُمْ وَقُلْتُمْ: ‹لِأنَّ اللهَ يَكرَهُنا، أخرَجَنا مِنْ أرْضِ مِصْرَ لِيُتِيحَ لِلأمُورِيِّينَ فُرْصَةً لِقَتلِنا.
28 K ia haere tatou ki runga ki hea? kua ngohe nei hoki o tatou ngakau i ta o tatou tuakana, e mea ra, He nunui te iwi, he roroa i a tatou; ko nga pa he nui, taiepa rawa a tutuki noa ki te rangi: i kite ano hoki matou i nga tama a nga Anakimi ki rei ra.
أيُّ مَصِيرٍ يَنْتَظِرُنا هُناكَ؟ لَقَدْ أثارَ إخْوَتُنا الخَوفَ فِي قُلُوبِنا إذْ قالُوا: الشَّعبُ أعظَمُ وَأطوَلُ مِنّا، وَالمُدُنُ حَصِينَةٌ وَأسوارُها مُرتَفِعَةٌ كارتِفاعِ السَّماءِ، كَما أنَّنا رَأينا العَناقِيِّينَ هُناكَ.›
29 N a ka mea ahau ki a koutou, Kei pawera, kei wehi i a ratou.
فَقُلْتُ لَكُمْ: ‹لا تَرتَعِبُوا وَلا تَخافُوا مِنهُمْ.
30 K o Ihowa, ko to koutou Atua, te haere nei i mua i a koutou, mana ta koutou pakanga; ka rite ki nga mea katoa i mea ai ia mo koutou ki to koutou aroaro i Ihipa;
إلَهُكُمْ سَيَسِيرُ أمامَكُمْ، وَهْوَ نَفْسُهُ سَيُحارِبُ عَنكُمْ كَما فَعَلَ أمامَ عُيُونِكُمْ فِي مِصْرَ.
31 I te koraha ano, i kite ra koe i reira i ta Ihowa, i ta tou Atua wahanga i a koe, ano he tangata e waha ana i tana tamaiti, i te ara katoa i haere na koutou, a tae noa mai ki tenei wahi.
رَأيتُمْ كَيفَ حَمَلَكُمْ إلَهُكُمْ فِي الصَّحْراءِ كَما يَحمِلُ الرَّجُلُ ابْنَهُ كُلَّ الطَّرِيقِ الَّذِي سِرْتُمْ فِيهِ، حَتَّى وَصَلْتُمْ إلَى هَذا المَكانِ.›
32 I tenei mea ano, kihai koutou i whakapono ki a Ihowa, ki to koutou Atua,
«لَكِنَّكُمْ لَمْ تَثِقُوا بِإلَهِكُمْ ،
33 I haere ra i mua i a koutou i te ara, hei whakataki i tetahi wahi mo koutou, e tu ai o koutou teneti, i te po i roto i te ahi, hei whakaatu ki a koutou i te ara e haere ai koutou, a i roto i te kapua i te awatea.
الَّذِي يَسِيرُ أمامَكُمْ فِي رِحلَتِكُمْ، لِيَجِدَ لَكُمْ مَكاناً تُخَيِّمُونَ فِيهِ. فَكانَ يَسِيرُ فِي النّارِ لَيلاً، وَفِي السَّحابِ نَهاراً لِيُرِيَكُمُ الطَّرِيقَ الَّتِي تَسلُكُونَ. عَدَمُ السَّماحِ لِلشَّعبِ بِدُخُولِ الأرْض
34 A ka rongo a Ihowa i o koutou reo e korero ana, na ka riri, ka oati, ka mea,
«وَسَمِعَ اللهُ تَذَمُّرَكُمْ فَغَضِبَ جِدّاً وَأقسَمَ:
35 E kore rawa tetahi o enei tangata o tenei whakatupuranga kino e kite i taua whenua pai i oati ai ahau kia hoatu ki o koutou matua,
‹لَنْ يَرَى أحَدٌ مِنْ هَذا الجِيلِ الشِّرِّيرِ الأرْضَ الجَدِيدَةَ الَّتِي أقسَمْتُ بِأنْ أعْطِيَها لآبائِكُمْ.
36 H eoi ano ko Karepe, ko te tama a Iepune, e kite ia; a ka hoatu e ahau ki a ia, ki ana tama hoki, te whenua i haerea e ia, mona i tino whai a Ihowa.
كالِبُ بنُ يَفُنَّةَ، هُوَ الوَحِيدُ الَّذِي سَيَراها. وَلَهُ وَلِنَسلِهِ فَقَط سَأُعْطِي الأرْضَ الَّتِي سارَ عَلَيها، لِأنَّهُ ظَلَّ أمِيناً مَعَ اللهِ.›
37 A i riri ano a Ihowa ki ahau, mo koutou hoki, i mea mai, E kore ano kore e tae ki reira.
«حَتَّى أنا غَضِبَ اللهُ عَلَيَّ بِسَبَبِكُمْ، وَقالَ لِي: ‹حَتَّى أنْتَ لَنْ تَدخُلَ الأرْضَ.
38 K o Hohua, ko te tama a Nunu, e tu ana i tou aroaro, e tae ia ki reira: whakatenatenangia ia; ta te mea mana a Iharaira e whakawhiwhi ki tera wahi.
يَشُوعُ بنُ نُونَ الَّذِي يَقِفُ أمامَكَ سَيَدخُلُ الأرْضَ. فَشَجِّعْهُ لِأنَّهُ سَيَجْعَلُ بَنِي إسْرائِيلَ يَمْتَلِكُونَ الأرْضَ.
39 N a, ko a koutou potiki, i mea na koutou ka waiho hei parau, me a koutou tama kihai nei i mohio i taua ra ki te pai, ki te kino, e tae ratou ki reira, ka hoatu ano e ahau a reira ki a ratou, a e whiwhi ratou ki tera whenua.
وَأطفالُكُمُ الَّذِينَ قُلْتُمْ عَنهُمْ: ‹سَيَكُونُونَ غَنِيمَةً لِلأعْداءِ،› أطفالُكُمُ الَّذِينَ لا يُمَيِّزُونَ الخَيرَ مِنَ الشَّرِّ بَعْدُ، هُمْ سَيَدخُلُونَ الأرْضَ. سَأُعطِي الأرْضَ لَهُمْ وَسَيَمْتَلِكُونَها.
40 K o koutou ia, tahuri atu, haere ki te koraha, na te huarahi ki te Moana Whero.
أمّا أنتُمْ فَدُورُوا وَانْطَلِقُوا إلَى الصَّحراءِ فِي الطَّرِيقِ إلَى البَحْرِ الأحْمَرِ.›
41 N a ka utu koutou, ka mea mai ki ahau, Kua hara matou ki a Ihowa; ka haere matou ki runga, ki te whawhai, kia rite ai nga mea katoa i whakahau mai ai a Ihowa, to tatou Atua, ki a tatou. A whitikiria ano e koutou, e tera, e tera, ana mea mo te rir i, na ka mea koutou ki te piki ki te maunga.
«فأجَبْتُمْ وَقُلْتُمْ: ‹أخطَأنا إلَى اللهِ ، وَنَحنُ مُستَعِدُّونَ الآنَ لِكَي نَذْهَبَ وَنُحارِبَ كَما أمَرَنا إلَهُنا.› فَجَهَّزتُمْ أنفُسَكُمْ لِلمَعرَكَةِ، وَظَنَنْتُمْ أنَّهُ مِنَ السَّهلِ أنْ تَصعَدُوا إلَى المِنطَقَةِ الجَبَلِيَّةِ.
42 K atahi ka mea a Ihowa ki ahau, Mea atu ki a ratou, Kaua e haere, kaua ano e tu ki te riri; kahore hoki ahau i roto i a koutou; kei patua ki te aroaro o o koutou hoariri.
«فَقالَ لِي اللهُ: ‹قُلْ لَهُمْ لا تَصعَدُوا وَلا تُحارِبُوا لِأنِّي لَسْتُ مَعَكُمْ. إنْ سَمِعْتُمْ لِي فَلَنْ تُقتَلُوا أمامَ أعدائِكُمْ.›
43 N a ka korero ahau ki a koutou; a kihai koutou i rongo, heoi, ka tutu koutou ki te kupu a Ihowa, na hikaka ana koutou, piki ana ki te maunga.
«فَأخبَرتُكُمْ بَهَذا، لَكِنَّكُمْ لَمْ تَسمَعُوا، بَلْ عَصَيتُمْ كَلامَ اللهِ وَكُنتُمْ عَنِيدِينَ مُتَكَبِّرِينَ، وَصَعِدْتُمْ إلَى المِنطَقَةِ الجَبَلِيَّةِ لأخْذِها.
44 N a ka puta nga Amori, e noho ana i taua maunga, ki te tu i a koutou, a whai ana i a koutou, ano he pi, patua iho koutou i Heira, a taea noatia a Horema.
فَأتَى الأمُورِيُّونَ الَّذِينَ كانُوا يَسكُنُونَ المِنطَقَةَ الجَبَلِيَّةَ وَحارَبُوكُمْ وَطارَدُوكُمْ كَما يُطارَدُ النَّحلُ. سَحَقُوكُمْ فِي سَعِيرَ وَطارَدُوكُمْ حَتَّى حُرْمَةَ.
45 N a ka hoki koutou, ka tangi ki te aroaro o Ihowa; otiia kihai a Ihowa i whakarongo ki to koutou reo, kihai ano i anga tona taringa ki a koutou.
فَرَجِعْتُمْ وَبَكَيتُمْ أمامَ اللهِ ، لَكِنَّ اللهَ لَمْ يُعِرِ انتِباهاً لِصَوتِكُمْ وَلَمْ يُصغِ لَكُمْ.
46 N a ka noho koutou ki Karehe, a maha noa nga ra, nga ra hoki i noho ai koutou.
وَأقَمْتُمْ فِي قادَشَ مُدَّةً طَوِيلَةً.