1 Г оспод каза още на Моисей на Синайската планина:

L'Eterno parlò ancora a Mosè sul monte Sinai, dicendo:

2 К ажи на израелтяните: Когато влезете в земята, която Аз ви дам, самата земя да спазва събота за Господа.

«Parla ai figli d'Israele e di' loro: Quando entrerete nel paese che io vi do, la terra osserverà un sabato di riposo per l'Eterno.

3 Ш ест години да сееш нивите си и шест години да режеш лозето си и да събираш плода му;

Per sei anni seminerai il tuo campo, per sei anni poterai la tua vigna e ne raccoglierai i frutti;

4 а седмата година да бъде събота за тържествена почивка на земята, събота на Господа; в нея да не сееш нивата си и да не режеш лозето си.

ma il settimo anno sarà un sabato di riposo per la terra, un sabato in onore dell'Eterno; non seminerai il tuo campo ne poterai la tua vigna.

5 Д а не жънеш и саморасло жито, нито да обираш грозде от нерязано лозе; да бъде година за тържествена почивка на земята.

Non mieterai ciò che cresce spontaneamente del tuo raccolto e non vendemmierai l'uva della vigna che non hai potata; sarà un anno di riposo per la terra.

6 П роизведеното през тази събота на земята ще ви бъде за храна: на тебе, на слугата ти, на слугинята ти, на наемника ти и на чужденеца, който се е заселил при тебе;

Ciò che la terra produrrà durante il suo riposo servirà di nutrimento: a te, al tuo servo, alla tua serva, al tuo operaio e al forestiero, a coloro cioè che risiedono con te

7 н а добитъка ти и на животните, които са в земята ти, всички нейни произведения ще бъдат за храна.

al tuo bestiame e agli animali che sono nel tuo paese; tutto il suo prodotto servirà loro di nutrimento.

8 Д а си изброиш седем седмици от години, седем пъти по седем години, и като ти мине времето на седем седмици от години, т. е. четиридесет и девет години,

Conterai pure per te sette sabati di anni: sette volte sette anni; queste sette settimane di anni faranno per te un periodo di quarantanove anni.

9 т огава, на десетия ден от седмия месец, да надуеш празничните рогове; в деня на умилостивението да накарате да се затръби по цялата ви земя.

Al decimo giorno del settimo mese farai squillare la tromba; nel giorno dell'espiazione farete squillare la tromba per tutto il paese.

10 И да осветите петдесетата година и да прогласите освобождение по цялата земя на всичките ѝ жители; това ще ви бъде юбилей - всеки да се върне на имота си и всеки да се върне при семейството си.

E santificherete il cinquantesimo anno e proclamerete la libertà nel paese per tutti i suoi abitanti. Sarà per voi un giubileo; ognuno di voi tornerà nella sua proprietà e ognuno di voi tornerà nella sua famiglia.

11 П етдесетата година да ви бъде юбилейна година; през нея да не сеете, нито да жънете самораслото, нито да берете нерязаното лозе.

Il cinquantesimo anno sarà per voi un giubileo; non seminerete e non raccoglierete ciò che cresce spontaneamente, e non vendemmierete le vigne non potate.

12 З ащото това е юбилей; той нека бъде свят за вас; от полето да се храните с произведеното от него.

Poiché è il giubileo; esso sarà sacro per voi; mangerete il prodotto che vi daranno i campi.

13 В тази юбилейна година да се върнете в имота си.

In quest'anno del giubileo ciascuno tornerà alle sue proprietà.

14 И ако продадеш нещо на ближния си или купиш нещо от ближния си, не се онеправдавайте едни други;

Se vendete qualcosa al vostro prossimo o se comprate qualcosa dal vostro prossimo, non farete alcun torto l'uno all'altro.

15 а според годините, които остават след юбилея, да купуваш от ближния си; и според годините, които остават за събирането на плода, да ти продава.

Comprerai dal tuo vicino in base al numero di anni trascorsi dopo il giubileo, ed egli venderà a te in base al numero degli anni della raccolta.

16 С поред броя на годините ще повишиш цената му и според броя на годините ще понижиш цената му; защото той ти продава според броя на реколтите.

Quanto più anni restano, tanto più alzerai il prezzo; quanto meno anni restano, tanto più abbasserai il prezzo; poiché egli ti vende in base al numero dei raccolti.

17 Д а не се мамите едни други; а да се боиш от своя Бог; защото Аз съм Йехова, вашият Бог.

Nessuno di voi danneggi il suo vicino, ma temerai il tuo DIO; poiché io sono l'Eterno, il vostro DIO.

18 И така, да изпълнявате наредбите Ми, да пазите законите Ми и да ги вършите, за да живеете безопасно на земята.

Voi metterete in pratica i miei statuti, e osserverete i miei decreti e li adempirete; così abiterete il paese al sicuro.

19 З емята ще дава плодовете си; и вие ще ядете до насита и ще живеете безопасно на нея.

La terra produrrà i suoi frutti e voi ne mangerete a sazietà, e abiterete in essa al sicuro.

20 И ако попитате: Какво ще ядем в седмата година, като не посеем, нито съберем плодовете си?

Ma se dite: "Che cosa mangeremo il settimo anno, se non semineremo e non raccoglieremo i nostri prodotti?".

21 Т огава ще заповядам така да бъде благословена за вас шестата година, че ще роди плод за три години.

Io ho comandato che la mia benedizione venga su di voi il sesto anno, ed esso vi darà un raccolto che basterà per tre anni.

22 А в осмата година ще сеете и ще ядете от старите плодове до деветата година; докато се съберат нейните плодове, ще ядете старите запаси.

Così nell'ottavo anno seminerete e mangerete del vecchio raccolto fino al nono anno; mangerete del vecchio raccolto finché venga il nuovo.

23 З емята да не се продава завинаги, понеже земята е Моя; защото вие сте пришълци и заселници при Мене.

Le terre non si venderanno per sempre, perché la terra è mia; poiché voi siete forestieri e affittuari con me.

24 З атова в цялата земя, която притежавате, позволявайте откупуване на земята.

Perciò in tutto il paese di vostra proprietà, concederete il diritto di riscatto del suolo.

25 А ко осиромашее брат ти и продаде нещо от имота си, нека дойде най-близкият му сродник и да откупи онова, което брат му е продал.

Se un tuo fratello diventa povero e vende una parte della sua proprietà, colui che ha il diritto di riscatto, il suo parente più stretto, verrà e riscatterà ciò che il suo fratello ha venduto.

26 Н о ако човекът няма сродник да го откупи и като се замогне, сам да намери с какво да го откупи,

E se uno non ha chi possa riscattare la sa proprietà, ma giunge a procurarsi da sé la somma necessaria al riscatto,

27 т огава нека сметне годините от продажбата му и нека върне излишъка на онзи, на когото го е продал, и нека получи имота си обратно.

conterà le annate trascorse e rifonderà al compratore l'importo degli anni che ancora rimangono, e rientrerà così nella sua proprietà.

28 Н о ако не може да намери, колкото трябва да плати, тогава продаденото да остане в ръката на купувача му до юбилейната година; и в юбилея да бъде освободено и той да се върне на имота си.

Ma se non è in grado di riscattare la sua proprietà, ciò che ha venduto rimarrà nelle mani del compratore fino all'anno del giubileo; al giubileo però sarà svincolata e ritornerà in suo possesso.

29 А ко някой продаде къщата за живеене в град, ограден със стени, тогава може да я откупи в разстояние на една цяла година от продажбата ѝ; за една цяла година той ще има право да я откупи.

Se uno vende una casa per abitazione in una città murata, avrà il diritto di riscattarla per un intero anno dopo la sua vendita; il suo diritto di riscatto dura un anno intero.

30 Н о ако не бъде откупена до изтичането на една цяла година, тогава онази къща, която е в крепостен град, да бъде потвърдена завинаги на купувача ѝ във всичките му поколения, по време на юбилей да не се освобождава.

Ma se la casa posta nella città murata non è riscattata prima che sia trascorso un intero anno, rimarrà per sempre proprietà del compratore e dei suoi discendenti; non sarà svincolata al giubileo.

31 Н о къщите в неоградените села да се смятат, както полетата на земята; те може да се откупуват и да се освобождават в юбилей.

Invece le case dei villaggi non attorniati da mura saranno considerate come fondi rurali; possono essere riscattate e al giubileo saranno svincolate.

32 О баче в левитските градове левитите могат по всяко време да откупуват къщите в градовете, които притежават.

Quanto alle città dei Leviti, i Leviti potranno sempre riscattare le case delle città di loro proprietà.

33 Т ака имотът на левитите може да бъде откупен; и продадена къща в някой от градовете, които те притежават, трябва да бъде върната на юбилея - защото къщите в градовете на левитите са тяхно притежание сред израелтяните.

Se poi uno compra una casa dai Leviti, la casa venduta nella città di loro proprietà sarà svincolata nell'anno del giubileo, perché le case delle città dei Leviti sono loro proprietà, in mezzo ai figli d'Israele.

34 А полето на пасбището на градовете им да не се продава, защото им е вечно притежание.

Ma i terreni da pascolo delle loro città non si possono vendere, perché sono loro proprietà perpetua.

35 А ко осиромашее брат ти и видиш, че ръката му трепери, тогава да му помогнеш - като на пришълец или заселник, за да живее брат ти при тебе.

Se un tuo fratello impoverisce e si trova nell'indigenza in mezzo a voi, tu lo sosterrai come un forestiero e un ospite perché possa vivere presso di te.

36 Д а не му вземеш лихва или да търсиш печалба, а да се боиш от своя Бог, за да живее брат ти при тебе.

Non trarre da lui alcun interesse o utile; ma temi il tuo DIO, e il tuo fratello vivrà presso di te.

37 П арите си да не му даваш с лихва, нито храната си да му даваш за печалба.

Non gli presterai il tuo denaro a interesse, né gli darai i tuoi viveri per ricavarne un utile.

38 А з съм Господ, вашият Бог, Който ви изведох от Египетската земя, за да ви дам Ханаанската земя и да бъда ваш Бог.

Io sono l'Eterno, il vostro DIO, che vi ha fatto uscire dal paese d'Egitto per darvi il paese di Canaan e per essere il vostro DIO.

39 А ко осиромашее брат ти при теб и се предложи да бъде продаден, да не го товариш с робска работа.

Se il tuo fratello che vive presso di te diviene povero e si vende a te, non l'obbligherai a servire come uno schiavo;

40 Н ека той бъде като наемник или заселник при тебе; нека ти работи до юбилейната година;

ma starà da te come un bracciante e come un ospite; ti servirà fino all'anno del giubileo.

41 т огава да си излезе от тебе, той и синовете му с него, и да се върне при семейството си, и да получи обратно притежанието на бащите си.

Allora se ne andrà da te, lui e i suoi figli, e tornerà nella sua famiglia; così rientrerà nella proprietà dei suoi padri.

42 З ащото те са Мои слуги, които изведох от Египетската земя; да не бъдат продавани като роби;

Poiché essi sono miei servi, che io ho fatto uscire dal paese d'Egitto; non devono quindi essere venduti come si vendono gli schiavi.

43 д а не господаруваш над него жестоко, а да се боиш от своя Бог.

Non lo dominerai con asprezza, ma temerai il tuo DIO.

44 А колкото до робите и робините, които ще имаш - от народите, които са около вас, от тях да купуваш роби и робини.

Quanto allo schiavo e alla schiava che puoi avere, li prenderai dalle nazioni che vi circondano; da queste comprerete lo schiavo e la schiava.

45 О ще и от децата на пришълците, които са заселници между вас, от тях да купувате и от техните семейства, които са между вас, които те са родили в земята ви; те да ви бъдат притежание.

Inoltre potrete comprare schiavi tra i figli degli stranieri che vivono tra di voi e tra le loro famiglie che si trovano fra di voi e che hanno generato nel vostro paese; essi saranno vostra proprietà.

46 И да ги оставяте в наследство на децата си; те да ги наследяват след вас като притежание; винаги от тях да бъдат вашите роби; но над братята си, израелтяните, да не господствате един над друг жестоко.

E li potrete lasciare in eredità ai vostri figli dopo di voi, come loro proprietà; vi potrete servire di loro come schiavi per sempre; ma quanto ai vostri fratelli, i figli d'Israele, nessuno dominerà sull'altro con asprezza.

47 А ко пришълецът или заселникът, който живее при тебе, се замогне, а брат ти осиромашее при него и се продаде на пришълеца или на заселника при теб, или на кого да е от семейството на чужденеца,

Se un forestiero che vive presso di te arricchisce e un tuo fratello che vive presso di lui impoverisce, e si vende al forestiero o all'ospite che è presso di te, o a qualcuno della famiglia del forestiero,

48 т о, след като се продаде, той може да се откупи; един от братята му може да го откупи;

dopo che si è venduto, può essere nuovamente riscattato; lo potrà riscattare uno dei suoi fratelli.

49 и ли чичо му, или чичовият му син може да го откупи, или някой близък сродник от семейството му може да го откупи, или ако той се е замогнал, може сам да откупи себе си.

Lo potrà riscattare suo zio, o il figlio di suo zio; lo potrà riscattare un parente del suo stesso sangue; o se ne ha i mezzi, potrà riscattarsi da sé.

50 Т огава нека сметне с купувача си от годината, когато му се е продал, до юбилейната година, така че цената, за която се е продал, да бъде според броя на годините; да му бъде пресметнато според времето на наемник.

Farà il conto col suo compratore, dall'anno che si è venduto a lui all'anno del giubileo; e il prezzo da pagare sarà calcolato in base al numero degli anni, valutando le sue giornate come quelle di un bracciante.

51 А ко остават още много години, съразмерно с тях да възвърне за откупуването си от парите, с които е бил купен.

Se vi sono ancora molti anni, pagherà il suo riscatto in base al loro numero e al prezzo col quale fu comprato;

52 Н о ако остават малко години до юбилейната година, нека пресметне и според годините да възвърне за откупуването си.

se rimangono invece solo pochi anni per arrivare al giubileo, farà il conto col suo compratore e pagherà il prezzo del suo riscatto in base ai pochi anni rimasti.

53 К ато годишен наемник да бъде при него; той да не господства над него жестоко пред тебе.

Come bracciante rimanga con il padrone un anno dopo l'altro, il quale non lo dominerà con asprezza sotto i tuoi occhi.

54 Н о ако така не се откупи, тогава да си излезе в юбилейната година, той и децата му с него,

E se non è riscattato in alcuno di questi modi, sarà lasciato libero nell'anno del giubileo, lui e i suoi figli.

55 з ащото израелтяните са Мои слуги; те са Мои слуги, които изведох от Египетската земя. Аз съм Господ, вашият Бог.

Poiché i figli d'Israele sono servi miei; sono miei servi, che ho fatto uscire dal paese d'Egitto. Io sono l'Eterno, il vostro DIO».